Πριν από 3 δεκαετίες, σε συζήτηση με Ισπανό συνάδελφο (από περιβαλλοντική οργάνωση) ανταλλάσσαμε εμπειρίες από τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα/ απειλές της περιοχές. Ένα από αυτά και οι πυρκαγιές. Σύντομα η συζήτηση έφτασε στα αίτια και από εκεί στην εκτός σχεδίου δόμηση. Εκεί έπεσα σε τοίχο. Σύντομα κατάλαβα ότι το εδώ κοινωνικό κεκτημένο ήταν παντελώς άγνωστο στην Μεσογειακή γείτονα. Αναρωτήθηκα μήπως δεν ήταν γνώστης, ρώτησα άλλα άτομα, προχώρησα σε άλλες χώρες/ νομοθεσίες ώσπου με έκπληξη ανακάλυψα ότι...είμαστε έθνος ανάδελφο! Καμιά και κανείς δεν μπορούσαν να συλλάβουν την ιδέα της “εκτός σχεδίου δόμησης”. Πέρα από αυτό όμως, δεν μπορούσαν να συλλάβουν την ιδέα ότι ένα μέρος της κοινωνίας που ακολουθεί τον νόμο καλείται να καλύψει τα έξοδα (δίκτυα, υποδομές κοκ) αυτών που συνειδητά παρανόμησαν σε βάρος της κοινωνίας, της οικονομίας και του περιβάλλοντος.
Από τότε ζήσαμε πολλούς (πάντα τελευταίους) κύκλους τακτοποίησης αυθαιρέτων που συνοδεύτηκαν από επόμενο κύμα αυθαιρέτων (και νέες τακτοποιήσεις). Είδαμε πολιτευτές (σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και σε επίπεδο εθνικό) να θρέφουν και να γιγαντώνουν αυτό το θηρίο και να ανταμείβονται από την ψήφο αυτών που έβλεπαν την ευκαιρία. Είδαμε τέλος λίγες μοναχικές προσπάθειες υπουργών να βάλουν ένα τέλος σε αυτή την ντροπή να συναντούν λυσσαλέα “εσωτερική” αντίδραση. Δεν ξεχνώ την περίπτωση κυβερνητικού βουλευτή που ξιφουλκούσε εναντίον υπουργού της κυβέρνησής του που τόλμησε να προτείνει αύξηση της ελάχιστης έκτασης οικοπέδου για την εκτός σχεδίου δόμηση και μάλιστα μέσα σε περιοχές Natura, όχι σε όλη την Ελλάδα. Ο νομός εκλογής του είχε χιλιάδες περιπτώσεις ιδιοκτητών /ψηφοφόρων! Η πρόταση δεν στηρίχθηκε από το ίδιο το κυβερνών κόμμα!
Από τότε κύλησε νερό στο αυλάκι. Μεγάλης έκτασης πυρκαγιές (με ή χωρίς ανθρώπινες απώλειες), πλημμύρες, καύσωνες, η κλιματική αλλαγή που την αφήσαμε να εξελιχθεί σε κλιματική κρίση… Η κοινωνία προχώρησε. Ή έτσι ελπίζαμε.
Μέσα στον εαρινό-θερινό ορυμαγδό σημαντικών νομοθετημάτων που εμφανίζονται προς κύρωση στη Βουλή και μετατρέπονται σε νόμους που ρυθμίζουν (ή απορρυθμίζουν) το σύνολο σχεδόν των περιβαλλοντικών θεμάτων (περιβαλλοντική αδειοδότηση, προστατευόμενες περιοχές, δασικοί χάρτες, εθνικό σχέδιο για τη διαχείριση των απορριμμάτων…) υπάρχει ένα που μου τραβάει την προσοχή, το ξεχωρίζω (τώρα και πάντα). Αναφέρομαι στο χωροταξικό (“Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής Νομοθεσίας”).
Μην ανησυχείτε, δεν σκοπεύω να μπω σε κατ’ άρθρον σχολιασμό. Το κάνουν άλλοι με βαθιές γνώσεις στο θέμα και εμπιστεύομαι την κρίση τους. Η δική μου παρατήρηση αφορά στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για τη χωροταξία, που με τις δειλές πρωτοβουλίες και ρυθμίσεις του στο θέμα της εκτός σχεδίου δόμησης, έρχεται να μας θυμίσει πόσο μακριά βρισκόμαστε ακόμα από την κανονικότητα. Να μας θυμίσει οτι συχνά θεωρείται ανατρεπτικό το να ζητάς το αυτονόητο.
Περιμένω με αγωνία τους βουλευτές που θα βγουν και θα ξιφουλκήσουν εναντίον των αναιμικών ρυθμίσεων για τον οριστικό περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης. Περιμένω τα στελέχη κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, μείζονος και ελάσσονος, που δεν θα είναι ξεκάθαροι στο θέμα (γνωστοί ως “ναιμεναλλάκηδες”). Περιμένω τοπικούς πολιτευτές και εκπροσώπους ΟΤΑ που θα εξανίστανται και θα δηλώνουν οτι τα (καθυστερημένα εδω και δεκαετίες) μέτρα είναι βιαστικά. Περιμένω τους έξαλλους συλλόγους ιδιοκτητών γης εκτός σχεδίου που θα αναζητούν δραματικούς τρόπους για “να βγουν στα κανάλια”. Περιμένω “τα κανάλια” που θα αναδεικνύουν το θέμα (ενώ παράλληλα χτίζουν το περιβαλλοντικό προφίλ τους). Περιμένω τους πηχυαίους τίτλους για το ανάλγητο κράτος.
Στην εποχή της κλιματικής κρίσης, οποιαδήποτε περαιτέρω υποβάθμιση του περιβάλλοντος στο όνομα του “κεραμιδιού πάνω από το κεφάλι των ψηφοφόρων” και της κεραμίδας που επαπειλείται για τους τοπικούς πολιτευτές που υποσχέθηκαν “τακτοποιήσεις” είναι εγκληματική και αντικοινωνική.
Εδώ είμαστε όλοι και κρινόμαστε από τις επιλογές μας. Ο πρωθυπουργός στηρίζει, ο υπουργός δεν κάνει πίσω, ο λαϊκισμός απλώς ξεπερνιέται από την πραγματικότητα. Προχωράμε μπροστά.
ΥΓ. Υπάρχουν πολλά σημεία που χρήζουν κριτικής, αλλαγών, βελτιώσεων κοκ στο νομοσχέδιο. Περισσότερα σχόλια ΕΔΩ. Το δικό μου μάτι, εδώ και δεκαετίες, παρακολουθεί την αντίδραση πολιτικών και πολιτευτών (κοινωνίας και ΜΜΕ) στο συγκεκριμένο καταταλαιπωρημένο θέμα.