Μπορεί να έχουμε δει κάποιους ανθρώπους να βουτούν σε παγωμένες θάλασσες ή σε κομψά λουτρά πάγου, υποστηρίζοντας ότι αυτά τα ντους είναι καλά για την υγεία της καρδιάς, την αποκατάσταση των μυών, το στρες και πολλά άλλα.
Αυτή η πρακτική είναι γνωστή ως εμβάπτιση σε κρύο νερό, ένας τύπος κρυοθεραπείας ή ψυχοθεραπείας — η οποία μπορεί να εφαρμοστεί για ιατρικούς ή θεραπευτικούς σκοπούς με διάφορους τρόπους...
Υπάρχει μακρά ιστορία ανθρώπων που βυθίζονται σε κρύο νερό για υποτιθέμενα οφέλη για την υγεία, που φθάνει μέχρι την αρχαία Ελλάδα — και επομένως (υπάρχουν επίσης) περισσότερες έρευνες για αυτό το είδος ψυχοθεραπείας. Στη σύγχρονη εποχή, μερικοί άνθρωποι αναρωτιούνται αν το κρύο ντους, μια πιο προσιτή μορφή αυτής της τάσης, θα μπορούσε επίσης να πετύχει το συγκεκριμένο στόχο.
«Η έρευνα είναι πολύ, πολύ μικρή, αναφορικά με το κρύο ντους», λέει ο δρ Κόρεϊ Σίμον, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα ορθοπεδικής χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο Duke και ανώτερος συνεργάτης στο Duke Aging Center. Υπάρχουν τουλάχιστον 100 μελέτες , μερικές από τις οποίες είναι ηλικίας δεκαετιών ή έχουν μεθοδολογικά προβλήματα, και οι περισσότερες έχουν επίσης χαμηλό αριθμό συμμετεχόντων, οι οποίοι είναι συνήθως υγιείς νεότεροι ενήλικες, εξηγεί ο ίδιος.
Αλλά οι ειδικοί έχουν ιδέες για το γιατί το κρύο ντους μπορεί να λειτουργήσει, με βάση τα επιστημονικά και ανέκδοτα στοιχεία που υπάρχουν, σύμφωνα με όσα λέει πάντα ο ίδιος.
Ψυχική και καρδιολογική υγεία
Ο Σάιμον πιστεύει ότι τα περισσότερα από τα οφέλη του κρύου ντους προέρχονται από την ψυχολογική διαδικασία προσαρμογής και υπέρβασης ενός στρεσογόνου παράγοντα - σε αυτή την περίπτωση, το κρύο νερό.
«Οι άνθρωποι δεν μεταβαίνουν έτσι απλά από τη μια θερμοκρασία στην άλλη», λέει. «Συνήθως πρέπει να ανταποκρίνονται σε αυτή, επομένως υπάρχει το στοιχείο του σώματός που πρέπει να είναι σε θέση να ελέγξει το να βρισκόμαστε σε ένα αγχωτικό περιβάλλον».
Αυτή η θεωρία παρακολουθεί τα αποτελέσματα ορισμένων μελετών για κρύο ντους. Οι συμμετέχοντες που έκαναν ντους με θερμοκρασία νερού από περίπου 50 βαθμούς Φαρενάιτ έως 57,2 βαθμούς Φαρενάιτ (10 βαθμοί Κελσίου έως 14 βαθμούς Κελσίου) - για έως και ένα λεπτό καθημερινά για δύο εβδομάδες - ανέφεραν χαμηλότερα επίπεδα στρες... σύμφωνα με μελέτη του Οκτωβρίου του 2022 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Current Psychology. Τα οφέλη ήταν ισχυρότερα όταν οι συμμετέχοντες έκαναν το ντους τους αφού έκαναν μερικούς γύρους τεχνικής αναπνοής που περιλάμβαναν βαθιά αναπνοή, εκπνοή και κράτημα της αναπνοής.
Ο Σάιμον κάνει ένα κρύο ντους μία ή δύο φορές την εβδομάδα, κάτι που όπως είπε τον βοήθησε να γίνει πιο διανοητικά «παρών» γενικά, καθώς η πρακτική τον αναγκάζει να επεξεργαστεί τα «βάσανά» του.
Το κρύο ντους μπορεί επίσης να βελτιώσει τη διάθεση και την ενέργεια ή την πνευματική εγρήγορση, κάτι που έχει βιώσει η δρ Ρέιτσελ Ριντ, φυσιολόγος άσκησης στην Αθήνα της Τζόρτζια, όπως λέει είπε. «Αισθάνεσαι κάπως ενθουσιασμένος και αυτό πιστεύεται ότι οφείλεται τουλάχιστον εν μέρει σε αυτήν την αύξηση των νευροδιαβιβαστών επινεφρίνη, νορεπινεφρίνη και ντοπαμίνη»
Αυτά τα ψυχολογικά οφέλη μπορεί επίσης να είναι ένας πρωταρχικός λόγος για τον οποίο μερικοί άνθρωποι αισθάνονται ότι το κρύο ντους μειώνει τον πόνο, για τον οποίο η ψυχολογική δυσφορία είναι κύριος παράγοντας, λέει επίσης ο Σάιμον.
Κατά τη διάρκεια της ... παγωμένης θεραπείας το σοκ από την αλλαγή θερμοκρασίας μπορεί για λίγο να στρεσάρει το καρδιαγγειακό σύστημα, να αυξάνει την αρτηριακή πίεση, τον καρδιακό ρυθμό και τον ρυθμό της αναπνοής, λένε οι ειδικοί. Αλλά αυτή η υπερκινητικότητα μπορεί να οδηγήσει σε βελτιωμένη ροή αίματος, καθώς το σώμα χρειάζεται να εργαστεί για να επιστρέψει στην κανονική του κατάσταση και να ζεσταθεί, εξηγεί η δρ Ριντ. Το κρύο ντους θα μπορούσε θεωρητικά να παράγει το ίδιο αποτέλεσμα σε κάποιο βαθμό.
Τούτου λεχθέντος, άτομα που έχουν καρδιαγγειακά προβλήματα, κυκλοφορικά προβλήματα, προβλήματα αισθήσεων — όπως η νόσος του Raynaud ή νευροπάθεια — ή ακόμα και διαβήτη δεν πρέπει να κάνουν κρύο ντους χωρίς να μιλήσουν πρώτα σε γιατρό, είπαν οι ειδικοί. Το ίδιο ισχύει για όσες είναι έγκυες, έχουν κάνει πρόσφατα χειρουργική επέμβαση ή βρίσκονται υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών, προειδοποιεί η Ριντ.
Ανθρωποι έχουν πεθάνει από την προσπάθεια κρυοθεραπείας με κρυολόγημα, λέει ο Σάιμον αυτό είναι σοβαρό και δεν πρέπει να αγνοηθεί.
Υποστήριξη της ανοσίας
Το κρύο ντους μπορεί επίσης να βοηθήσει στην υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος. Σε μια μελέτη του Μαΐου 2014, οι συγγραφείς εξέτασαν εάν το ανοσοποιητικό σύστημα μιας μικρής ομάδας Ολλανδών ανδρών θα μπορούσε να βελτιωθεί με την άσκηση διαλογισμού, βαθιάς αναπνοής και κρύου ντους για 10 ημέρες. Όταν οι συγγραφείς χορήγησαν μια βακτηριακή λοίμωξη μέσω ένεσης, οι συμμετέχοντες στη μελέτη που είχαν χρησιμοποιήσει τις τεχνικές ευεξίας είχαν λιγότερα συμπτώματα. Οι συμμετέχοντες παρήγαγαν επίσης περισσότερες αντιφλεγμονώδεις χημικές ουσίες και λιγότερες φλεγμονώδεις πρωτεΐνες ως απόκριση στη μόλυνση.
Αλλά ο Σάιμον δεν είναι σίγουρος ότι αυτό το αποτέλεσμα είναι εντελώς υπέρ της χρήσης κρύου ντους, καθώς πρόσφατη έρευνα έχει αρχίσει να προτείνει ότι η μείωση της φλεγμονώδους απόκρισης σε προσωρινή ασθένεια μπορεί να παρατείνει ή να αποτρέψει την ανάρρωση, είπε. Η χρόνια φλεγμονή, όχι η οξεία φλεγμονή, είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα, εξηγεί ακόμα ο Σάιμον. Η προαναφερθείσα μελέτη επίσης δεν αντικατοπτρίζει την αποτελεσματικότητα σε ατομικό επίπεδο ξεχωριστά των τριών τεχνικών: του διαλογισμού, της βαθιάς αναπνοής και του κρύου ντους.
Ωστόσο, μια μελέτη του Σεπτεμβρίου 2016 με έδρα την Ολλανδία διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που πέρασαν 30 έως 90 δευτερόλεπτα κάνοντας κρύο ντους παρουσίασαν μείωση κατά 29% στον χρόνο απουσίας από την εργασία λόγω ασθένειας. Υπήρξαν επίσης ανέκδοτες αναφορές ότι αρρωσταίνεις λιγότερο συχνά ενώ κάνεις κρύο ντους.
Το κρύο ντους (επίσης) θα μπορούσε να είναι ευεργετικό όσον αφορά τη φυσική κατάσταση ως ένας τρόπος για την ανακούφιση του μυϊκού πόνου - αλλά όχι αμέσως μετά από μια προπόνηση με αντιστάσεις, σύμφωνα με την Ριντ...
Η ίδια συστήνει την κρυοθεραπεία αλλά αφ′ ότου έχουν περάσει μέρες μετά. Επιπροσθέτως, το κρύο ντους μπορεί να αυξήσει τον μεταβολισμό προσωρινλά αλλά δεν έχει συνδεθεί με την απώλεια βάρους.
Πώς να εξοικειωθούμε ω αρχάριοι με το κρύο ντους
Εάν θέλουμε να δοκιμάσουμε και δεν έχουμε κάποιο περιορισμό από το γιατρό, ας ξεκινήσουμε χαλαρά λένε οι ειδικοί.
Οι μελέτες τείνουν να χρησιμοποιούν κρύο ντους από 50 βαθμούς Φαρενάιτ έως 60 βαθμούς Φαρενάιτ (10 βαθμούς Κελσίου έως 15,5 βαθμούς Κελσίου), αλλά δεν απαιτείται θερμόμετρο, λέει ο Σάιμον, ο οποίος δεν χρησιμοποιεί θερμόμετρο και εξακολουθεί να έχει οφέλη.
Η γρήγορη μετάβαση από το ζεστό στο κρύο θα μπορούσε να είναι κάτι πολύ σοκαριστικό, οπότε πιο εύκολο να γίνει από το χλιαρό νερό στο κρύο, σύμφωνα πάντα με τον Σάιμον.
Δεκαπέντε έως 30 δευτερόλεπτα έκθεσης στο κρύο είναι καλό για αρχή, λέει η Ριντ. Μετά από αυτό, ας δοκιμάσουμε να προσθέσουμε περίπου 15 δευτερόλεπτα κάθε λίγες εβδομάδες.
Καθώς αυξάνουμε το επίπεδο ανοχής μας ... ας αντισταθούμε στο να κρατάμε την αναπνοή σας για ώρα, πρόσθεσε...
Ας δώσουμε προσοχή στην ανατροφοδότηση του σώματός σας και σε τυχόν σημάδια που μας «λένε» ότι πρέπει να απομακρυνθούμε από το κρύο, λέει η Ριντ.
Τόσο ο Σάιμον όσο και η Ριντ δεν μπορούν να πουν με βεβαιότητα ότι το κρύο ντους είναι ένας σίγουρος τρόπος για τη βελτίωση της συνολικής υγείας, αλλά πιστεύουν ότι σε έναν αγχωτικό κόσμο, η πρακτική αυτή μπορεί να είναι μια καλή προσθήκη σε ένα βασικό επίπεδο υγείας που, ωστόσο - κι αυτό είναι πολύ σημαντικό - υποστηρίζεται ήδη από τα βασικά: διατροφή, ενυδάτωση, σωματική δραστηριότητα και ύπνο.
ΠΗΓΗ: Cnn