Η κατάπαυση του πυρός που τέθηκε σε ισχύ την Παρασκευή (21 Mαϊου) φαίνεται να τερματίζει τη μάχη των 11 ημερών μεταξύ των Ισραηλινών και των μαχητών της Χαμάς, χωρίς να επιλύει όμως κανένα από τα υφιστάμενα ζητήματα της δεκαετίας στη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
Σχεδόν κανείς από τις δύο πλευρές δεν προβλέπει ότι αυτός ο πόλεμος - ο οποίος πυροδοτήθηκε από διαμαρτυρίες και συγκρούσεις στην Ιερουσαλήμ - θα είναι ο τελευταίος.
Το Ισραήλ πραγματοποίησε εκατοντάδες αεροπορικές επιθέσεις ενάντια σε αυτό που χαρακτήρισε ως «στρατιωτικούς στόχους» σε ολόκληρη τη Γάζα, γκρεμίζοντας σπίτια και καταστρέφοντας ζωτικής σημασίας υποδομές στην υποβαθμισμένη περιοχή, η οποία παραμένει υπό σκληρό αποκλεισμό, από τότε που η Χαμάς κατέλαβε την εξουσία εκεί πριν από 14 χρόνια.
Οι Παλαιστίνιοι μαχητές, στο μεταξύ, εξαπέλυσαν περισσότερους από 4.000 πυραύλους με στόχο το Ισραήλ, με μερικούς να φτάνουν μέχρι το Τελ Αβίβ, οδηγώντας σε ακινησία ολόκληρα τμήματα της χώρας.
Τουλάχιστον 243 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν, συμπεριλαμβανομένων 66 παιδιών και 39 γυναικών, με 1.910 τραυματίες, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας της Γάζας. Δώδεκα άνθρωποι στο Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένου ενός 5χρονου αγοριού και ενός 16χρονου κοριτσιού, σκοτώθηκαν.
Άλλο ένα αδιέξοδο
Οι Παλαιστίνιοι σε όλη τη Γάζα, την ανατολική Ιερουσαλήμ και την κατεχόμενη Δυτική Όχθη γιόρτασαν αυτό που πολλοί είδαν ως «νίκη» από τη Χαμάς εναντίον ενός πολύ πιο ισχυρού αντιπάλου. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου αντιμετώπισε κριτική από την σκληρή βάση της παράταξής του, με πολλούς να τον κατηγορούν ότι τερμάτισε πρόωρα τον πόλεμο χωρίς να νικήσει τη Χαμάς.
Ο Νετανιάχου είπε ότι το Ισραήλ προκάλεσε μεγάλη ζημιά στις στρατιωτικές δυνατότητες της Χαμάς, σκοτώνοντας 200 μαχητές, συμπεριλαμβανομένων 25 ανώτερων διοικητών. Λέει ότι έπληξε στρατιωτικές σήραγγες με μήκος πάνω από 100 χιλιόμετρα, καθώς και εκτοξευτές πυραύλων και άλλες στρατιωτικές υποδομές.
Αλλά το Ισραήλ δεν κατάφερε ποτέ να αποτρέψει την εκτόξευση ρουκετών.
Παλαιστίνιοι μαχητές εξαπέλυσαν μαζικά ρουκέτες, που κατά διαστήματα φάνηκαν να διαπερνούν την τρομερή αεροπορική άμυνα του Ισραήλ. Ο ισραηλινός στρατός λέει ότι πέτυχε ποσοστό εξουδετέρωσης 90% και ότι εκατοντάδες ρουκέτες έπεσαν στη Γάζα, με έναν να σκοτώνει μια οκταμελή οικογένεια Παλαιστινιών.
Άλλη μία εύθραυστη εκεχειρία
Όπως και με τους τρεις προηγούμενους πολέμους, η μάχη τερματίστηκε μετά από μια άτυπη κατάπαυση του πυρός, ως αποτέλεσμα κινήσεων από την Αίγυπτο και άλλους μεσολαβητές. Οι ακριβείς όροι της εκεχειρίας δεν δημοσιοποιήθηκαν.
Η Χαμάς ισχυρίστηκε ότι το Ισραήλ συμφώνησε να σταματήσει τις αστυνομικές επιχειρήσεις στο σημείο ανάφλεξης, στο τζαμί Al-Aqsa στην Ιερουσαλήμ και τις επιχειρήσεις για την απομάκρυνση παλαιστινιακών οικογενειών από την κοντινή γειτονιά Sheikh Jarrah. Και οι δύο επεμβάσεις της ισραηλινής αστυνομίας πυροδότησαν παλαιστινιακές διαμαρτυρίες και συγκρούσεις, που τελικά προκάλεσαν τον πόλεμο. Αλλά δεν υπάρχει επιβεβαίωση από το Ισραήλ ή από τους μεσολαβητές, σχετικά με μία συμφωνία που θα αποτρέψει ανάλογα περιστατικά στην συνέχεια.
Οι προηγούμενες εκεχειρίες είχαν σταματήσει τις μεγάλες μάχες αλλά αποδείχθηκαν ασταθείς. Το Ισραήλ και η Χαμάς έχουν πολεμήσει τέσσερις πολέμους και αντάλλαξαν πυρά αμέτρητες φορές από τότε που η ισλαμική οργάνωση κατέλαβε τον έλεγχο της Γάζας το 2007. Οι συγκρούσεις στο Al-Aqsa μετά τις προσευχές της Παρασκευής ήταν μια πρώτη δοκιμασία για τη σταθερότητα της εκεχειρίας.
Καμία κατάπαυση του πυρός δεν έχει αντιμετωπίσει τα προβλήματα που προϋπήρχαν, συμπεριλαμβανομένης της κατοχής του Ισραήλ σε εδάφη που οι Παλαιστίνιοι διεκδικούν για ένα μελλοντικό κράτος, καθώς και της άρνησης της Χαμάς να αναγνωρίσει το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ. Το Ισραήλ και οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν πραγματοποιήσει ουσιαστικές ειρηνευτικές συνομιλίες για περισσότερο από μια δεκαετία.
Άλλη μία εκλογική αναμέτρηση στο Ισραήλ;
Οι πολιτικοί αντίπαλοι του Νετανιάχου ήταν στα πρόθυρα σχηματισμού κυβέρνησης και με στόχο να τον εκδιώξουν από την εξουσία, μετά από τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις μέσα σε δύο χρόνια, με «θολό» αποτέλεσμα. Ωστόσο, οι λεπτές διαπραγματεύσεις συνασπισμού κυβέρνησης (και) με αραβικά κόμματα τέθηκαν σε αναστολή όταν ξέσπασαν οι μάχες.
Ο πόλεμος αρχικά φάνηκε να ενισχύει τις πολιτικές προοπτικές του Νετανιάχου, επιτρέποντάς του να παρουσιαστεί ως σκληρός ηγέτης που τιμωρούσε τους εχθρούς της χώρας. Αλλά από τότε που συμφωνήθηκε η κατάπαυση του πυρός, αντιμετωπίζει νέα κριτική.
Δεν ήταν ποτέ σαφές εάν οι αντίπαλοι του Νετανιάχου - οι οποίοι εκτείνονταν στο πολιτικό φάσμα από τους πρώην δεξιούς συμμάχους του έως τα αραβικά κόμματα - θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τις διαφορές τους για να τον ωθήσουν εκτός πρωθυπουργικού γραφείου. Μία νέα εκλογική αναμέτρηση αργότερα εντός του 2021 είναι ένα υπαρκτό σενάριο.
Οι Ισραηλινοί πολώθηκαν έντονα σχετικά με το πρόσωπο του Νετανιάχου τα τελευταία χρόνια, καθώς αντιμετώπισε ισχυρισμούς για διαφθορά για τους οποίους βρίσκεται τώρα σε δίκη. Τους μήνες πριν από τον πόλεμο, ακτιβιστές είχαν οργανώσει εβδομαδιαίες διαδηλώσεις έξω από την κατοικία του. Όλα αυτά είναι τώρα πιθανό να συνεχιστούν.
Άλλη μία αμερικανική παρέμβαση
Η κυβέρνηση του Μπάιντεν, η οποία ήλπιζε να απομακρύνει τις ΗΠΑ από τις δυσάρεστες συγκρούσεις της Μέσης Ανατολής, ώστε να επικεντρωθεί σε μια ανερχόμενη Κίνα και στην κλιματική αλλαγή, σχεδόν «εγκλωβίστηκε» και επέστρεψε στον άχαρο ρόλο του μεσολαβητή.
Από την αρχή του τελευταίου πολέμου, οι ΗΠΑ αναγνώρισαν επανειλημμένα το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του, ενθαρρύνοντας αθόρυβα τις προσπάθειες κατάπαυσης του πυρός. Την Τετάρτη (19 Μαϊου), ωστόσο, ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είπε στον Νετανιάχου ότι ήθελε να δει μια «σημαντική αποκλιμάκωση».
Ο Νετανιάχου αρχικά φάνηκε να αποκρούει την παρέμβαση, λέγοντας ότι ήταν «αποφασισμένος να συνεχίσει» την επίθεση έως ότου επιτευχθούν οι στόχοι του. Αλλά συμφώνησε στην κατάπαυση του πυρός την επόμενη μέρα.
Αυτός ο διάλογος σηματοδότησε μια πρώιμη δοκιμή της σχέσης μεταξύ των δύο ηγετών, οι οποίοι είχαν στιγμές έντασης στην πορεία μέχρι σήμερα. Ο Μπάιντεν αντιμετωπίζει πίεση εκ των έσω, από μια δημοκρατική βάση που συμπάθει όλο και περισσότερο τους Παλαιστινίους.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν σκοπεύει να επισκεφθεί την περιοχή τις επόμενες ημέρες.