Πολλοί αναρωτιόνται αυτές τις μέρες πόσα νοσοκομεία θα μπορούσε να φτιάξει το κράτος, αν δεν είχαν αγοραστεί τα αεροπλάνα Ραφάλ, που υποδέχτηκε χθες η Αεροπορία μας στην αεροπορική βάση της Τανάγρας. Το ερώτημα δεν είναι ρητορικό, αλλά δεν είναι και εύκολο να απαντηθεί.
Θα πρέπει πρώτα να εξειδικευτούν τα κόστη, όσον αφορά στην κατάσταση της χώρας, αν υποθέσουμε ότι αποφασίζαμε να καταργήσουμε τους εξοπλισμούς. Η οικονομία της χώρας θα παραμείνει η ίδια, αν αποφασίσει να αφοπλιστεί; Εξίσου σημαντικό: τα νοσοκομεία θα κοστίζουν το ίδιο;
Θα πρέπει, για παράδειγμα, να λαμβάνουμε υπ’ όψιν και τα «κρυφά κόστη» που μπορεί να έχει ένα νοσοκομείο, σε περίπτωση που αλλάξει η πολιτική της χώρας.
Όπως συνέβη με τη μαιευτική κλινική του Στεπάνακερτ, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, που βομβαρδίστηκε από τον στρατό του Αζερμπαϊτζάν, τον Σεπτέμβριο του 2020.
Στο κόστος κατασκευής του νοσοκομείου αυτού, λοιπόν, δεν θα πρέπει να προσθέσουμε και το επιπλέον κόστος που θα χρειαστεί για την ανακατασκευή του, μετά τον βομβαρδισμό;
Οι φωτογραφίες, πάντως, που κυκλοφόρησαν τότε, δείχνουν εκτεταμένες φθορές στο εξωτερικό του κτηρίου, που ασφαλώς θα πρέπει να επεκτάθηκαν και στο εσωτερικό του. Είναι λοιπόν βάσιμο να υποθέσουμε ότι το κόστος του νοσοκομείου αυτού είναι κατά τι αυξημένο, συγκριτικά με τον αρχικό προϋπολογισμό του.
Έτσι, στην εξίσωση «ΜΕΘ αντί για Ραφάλ», θα πρέπει να υπολογίσουμε πιθανές μελλοντικές υπερβάσεις κόστους, τουλάχιστον για τα νοσοκομεία που υπολογίζουμε να φτιάξουμε στις περιοχές που –μην είμαστε μοναχοφάηδες– συμπεριλαμβάνονται στη «Γαλάζια Πατρίδα».
Έπειτα υπάρχει ένα ακόμη σημαντικό ερώτημα: Αν αποφασίσουμε να αφοπλιστούμε, πόσες ΜΕΘ θα χρειαζόμαστε; Τις ίδιες με τώρα, ή μήπως περισσότερες; Αν δούμε, για παράδειγμα, την κατάσταση στη Βόρεια Συρία, μετά τον εμφύλιο και την τουρκική εισβολή, θα παρατηρήσουμε ότι ο αριθμός των ανθρώπων που χρειάζονται νοσηλεία είναι αισθητά αυξημένος, σε σχέση με την περίοδο πριν την έναρξη του πολέμου. Και η Βόρεια Συρία, τουλάχιστον το κουρδικό κομμάτι της, χρειάζεται σίγουρα πολλά νοσοκομεία, καθώς τα περισσότερα από τα υπάρχοντα είναι ήδη κατεστραμμένα ή σε τραγική κατάσταση.
Ίσως αντιτείνει κανείς ότι μιλώντας για νοσοκομεία στην Αρμενία και τη Συρία λαϊκίζουμε, καθώς φέρνουμε ως παραδείγματα ακραίες περιπτώσεις που δεν μπορούν να αφορούν μία χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν φέρνουμε τέτοια παραδείγματα, όμως, είναι γιατί οι περιπτώσεις αυτές έχουν μία κοινή υπογραφή: αυτή της Τουρκίας.
Μπορεί κάποιοι να ονειρεύονται ότι ζουν στο Παρίσι, να πηγαίνουν για διακοπές στο Βερολίνο, να στέλνουν τα παιδιά τους στα πανεπιστήμια του Λονδίνου και τα λεφτά τους στις τράπεζες της Ελβετίας, αλλά αυτό δεν αλλάζει τη γεωγραφική θέση της χώρας μας: επιμένει πεισματικά να βρίσκεται καρφωμένη στα Βαλκάνια, δίπλα στην Τουρκία και παραδίπλα στη Μέση Ανατολή. Όλα αυτά τα χρόνια δεν έχει μετακινηθεί ούτε εκατοστό.
Πάντως, για να είμαστε δίκαιοι, υπάρχουν και άλλα παραδείγματα νοσοκομείων που αλλάζουν εντελώς τους όρους της εξίσωσης που επιχειρούμε να λύσουμε.
Υπάρχουν, δηλαδή, και τα «φτηνά» νοσοκομεία, που μπορούν να κατασκευαστούν με ελάχιστο για τη χώρα κόστος.
Τέτοια περίπτωση είναι, για παράδειγμα, το νοσοκομείο «Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν», στο Μογκαντίσου της Σομαλίας. Όχι μόνον δεν κόστισε πολύ, το αντίθετο: το μεγαλύτερο μέρος του κόστους κατασκευής και λειτουργίας του καλύφθηκε από το τουρκικό κράτος!
Συγκεκριμένα, η Τουρκία διέθεσε τα 85 από τα 130 εκατομμύρια του προϋπολογισμού του. Αν υπολογίσουμε χοντρικά 127 εκατομμύρια για κάθε Ραφάλ μαζί με τα όπλα του (2,3 δισ. τα 18), θα μπορούσαμε να φτιάξουμε 3 νοσοκομεία τύπου «Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν» με το κόστος ενός μόνο αεροπλάνου! Μόνο ένα Ραφάλ λιγότερο να παίρναμε, θα μπορούσαμε π.χ. να βάλουμε από ένα νοσοκομείο «Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν» σε Λέσβο, Χίο και Σάμο, ώστε να εξυπηρετούνται και οι νέες υπερδομές που κατασκευάζει το υπουργείο μεταναστευτικής πολιτικής.
Αντίστοιχο ποσό, περί τα 90 εκατομμύρια ευρώ, κόστισαν και οι εργασίες στο νοσοκομείο «Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν», στην πληγείσα από τις πλημμύρες πόλη Μουζαφάργκα του Πακιστάν. Διόλου ευκαταφρόνητο ποσό, ακόμη και αν λάβουμε υπόψιν τα ανταλλάγματα που δίνει το Πακιστάν στην Τουρκία, στους τομείς της κατασκευής βαλλιστικών πυραύλων και πυρηνικών όπλων, στους οποίους εντελώς συμπτωματικά δραστηριοποιείται τον τελευταίο καιρό η γείτονα χώρα. (Αυτό το αναφέρουμε παρεμπιπτόντως – προς θεού δεν θέλουμε να ανησυχήσουμε τους προοδευτικά σκεπτόμενους συμπατριώτες μας.)
Θα πρέπει, όμως, να παραδεχτούμε ότι αυτές οι δωρεές υποκρύπτουν ενίοτε και ανταλλάγματα. Οι κάτοικοι του Μογκαντίσου, για παράδειγμα, πέρα από το νοσοκομείο «Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν» που τους εξυπηρετεί, οφείλουν να διατηρούν στην πόλη τους και την τεράστια στρατιωτική βάση TURKSOM, την οποία επίσης κατασκεύασε και χρησιμοποιεί η Τουρκία.
Καθώς οι φίλοι του συνθήματος «ΜΕΘ αντί για Ραφάλ» είναι συχνά αλλεργικοί στη θέα στρατιωτικών εγκαταστάσεων, θα πρέπει να δούμε αν η αλλεργία αυτή επεκτείνεται και στα στρατόπεδα ξένων χωρών ή ενεργοποιείται μόνον στα ελληνικά. Πάντως, τις τυχόν αρνητικές εντυπώσεις από μια τέτοια εξέλιξη μπορεί πάντα να αμβλύνει μία προσφορά στην τοπική οικονομία. Έτσι, στην TURKSOM, εκτός των στρατιωτικών εγκαταστάσεων, οι Τούρκοι έχτισαν και ένα πανεπιστήμιο και ένα ερευνητικό κέντρο. «Δεν ειν’ κακό»!