Οι μαθητές στα σχολεία όλου του κόσμου βιώνουν ιστορικό πισωγύρισμα ως προς τις μαθησιακές τους ικανότητες στην ανάγνωση, μαθηματικά και τις επιστήμες, ως απόρροια των προβλημάτων που προκάλεσε (και) στην εκπαίδευση η πανδημία του κορονοϊού την προηγούμενη τριετία.
Σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε την Τρίτη (5/12), στο πλαίσιο του Προγράμματος Διεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών (PISA) για το 2022 - η πρώτη μελέτη που εξέτασε την ακαδημαϊκή πρόοδο των μαθητών σε δεκάδες χώρες κατά τη διάρκεια της πανδημίας - η κατάσταση της παγκόσμιας εκπαίδευσης έχει επιδεινωθεί σε ανησυχητικό βαθμό.
Η μέση διεθνής βαθμολογία στα μαθηματικά καταγράφει μείωση που ισούται με 3/4 ενός έτους μάθησης και στην ανάγνωση μείωση ίση με μισή σχολική χρονιά.
Η οπισθοδρόμηση παρατηρείται τόσο σε πλούσια όσο και φτωχά έθνη, μεγάλα και μικρά, με ελάχιστα από αυτά να σημειώνουν πρόοδο. Στις χώρες όπου εξετάστηκαν οι μαθητές, το ένα τέταρτο έχει πλέον χαμηλές επιδόσεις στα μαθηματικά, την ανάγνωση και τις θετικές επιστήμες, που σημαίνει ότι δυσκολεύται να λύσει βασικά μαθηματικά προβλήματα ή να ερμηνεύσει απλά κείμενα.
Απογοητευτικές επιδόσεις της Ελλάδας
Στην Ελλάδα, η πτώση της βαθμολογίας είναι μεγαλύτερη από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ. Ειδικότερα, σε σχέση με το 2018, η βαθμολογία για τα Μαθηματικά είναι χαμηλότερη κατά 21 μονάδες, για την Ανάγνωση κατά 19 μονάδες και για τις Φυσικές Επιστήμες κατά 11 μονάδες.
Σε όλες τις συμμετέχουσες χώρες, η μέση βαθμολογία στα μαθηματικά μειώθηκε κατά περίπου 15 μονάδες σε σχέση με το 2018 και 10 μονάδες στην ανάγνωση.
Στις χώρες του ΟΟΣΑ, κατά μέσο όρο το 13,7% των μαθητών επιτυγχάνουν επιδόσεις που τους κατατάσσουν στα επίπεδα 5 ή 6, τα οποία αποτελούν τα υψηλότερα επίπεδα στις κλίμακες εγγραμματισμού σε κάθε γνωστικό αντικείμενο. Αντίθετα, κατά μέσο όρο το 16,4% των μαθητών κατατάσσονται χαμηλότερα από το Επίπεδο 2.
Στην Ελλάδα, τα αντίστοιχα ποσοστά για την Ελλάδα είναι 3,9% για τους μαθητές στα επίπεδα 5 ή 6 και 25, 7% για εκείνους στα χαμηλότερα επίπεδα. Η Σιγκαπούρη πέτυχε σημαντικά υψηλότερες επιδόσεις από όλες τις υπόλοιπες συμμετέχουσες χώρες και στα τρία γνωστικά αντικείμενα.
Πιο συγκεκριμένα, στα Μαθηματικά, έξι Ασιατικές χώρες – η Σιγκαπούρη, το Μακάο (Κίνα), η Ταϊπέι (Κίνα), το Χονγκ Κονγκ, η Ιαπωνία και η Κορέα– πέτυχαν τις υψηλότερες επιδόσεις από όλες τις συμμετέχουσες χώρες. Από τις χώρες της Ευρώπης, τις υψηλότερες επιδόσεις πέτυχαν η Εσθονία, η Ελβετία και η Ολλανδία.
Η Αλβανία σημείωσε τη μεγαλύτερη μείωση στις βαθμολογίες στα μαθηματικά, με «βουτιά» 69 μονάδων, ακολουθούμενη από την Ιορδανία, με 39 βαθμούς και την Ισλανδία, με 36.
Τα αγόρια πέτυχαν, κατά μέσο όρο, υψηλότερες επιδόσεις στα Μαθηματικά κατά 9 μονάδες από ό,τι τα κορίτσια. Αντίθετα η διαφορά υπέρ των κοριτσιών στην Ανάγνωση είναι 24 μονάδες. Στην Ελλάδα η διαφορά μεταξύ κοριτσιών και αγοριών είναι 6 μονάδες, με τα αγόρια να σημειώνουν τη υψηλότερη επίδοση.
«Ανευ προηγουμένου πτώση»
Συνήθως η εν λόγω έκθεση δημοσιεύεται κάθε τρία χρόνια, ωστόσο η τελευταία καθυστέρησε κατά ένα χρόνο λόγω της πανδημίας. Διεξήχθη το 2022 σε 37 χώρες που είναι μέλη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, συν 44 χώρες-εταίρους.
Την Ελλάδα εκπροσώπησαν στην κύρια έρευνα 6.578 μαθητές γεννημένοι το 2006, από 242 σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Γυμνάσια, Γενικά Λύκεια και ΕΠΑΛ) όλης της χώρας.
Τα νέα αποτελέσματα δείχνουν μια «άνευ προηγουμένου πτώση της απόδοσης», αναφέρει η έκθεση. Εγείρει ανησυχίες για χώρες όπως η Γερμανία, η Ισλανδία και η Ολλανδία, οι οποίες σημείωσαν πτώση 25 μονάδων ή περισσότερο στη βαθμολογία στα μαθηματικά. Οι είκοσι βαθμοί θεωρούνται ισοδύναμοι με ένα έτος μάθησης.
Τα νέα αποτελέσματα συμβαδίζουν με ευρήματα από μεμονωμένες χώρες που καταγράφουν βαθιές και επίμονες μαθησιακές δυσκολίες, ειδικά στα μαθηματικά. Μια εθνική μελέτη στις ΗΠΑ πέρυσι διαπίστωσε ότι οι βαθμολογίες στα μαθηματικά μειώθηκαν περισσότερο από ποτέ, με τις επιδόσεις στην ανάγνωση να πέφτουν στα επίπεδα του 1992.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η διακοπή των μαθημάτων εν μέσω πανδημίας ήταν ένας σημαντικός παράγοντας για αυτή την οπισθοδρόμηση. Ωστόσο, ο ΟΟΣΑ προειδοποιεί να αποδοθούν οι ευθύνες για όλα στην COVID-19. Οι βαθμολογίες στην επιστήμη και την ανάγνωση έπεφταν και πριν από την πανδημία, επισημαίνει, και ορισμένες χώρες είχαν ήδη πτωτική τάση στα μαθηματικά, όπως το Βέλγιο, η Φινλανδία, ο Καναδάς και η Γαλλία.
Σύμφωνα, μάλιστα, με τον ΟΟΣΑ η σχέση μεταξύ του κλεισίματος των σχολείων και των μαθησιακών δυσκολιών δεν ήταν «τόσο άμεση». Εξάλλου, δεν υπήρχε «σαφής διαφορά» στις τάσεις απόδοσης μεταξύ των χωρών που είχαν χρονικά περιορισμένο κλείσιμο σχολείων, συμπεριλαμβανομένης της Ισλανδίας και της Σουηδίας, και εκείνων με μεγαλύτερο κλείσιμο, συμπεριλαμβανομένης της Βραζιλίας και της Ιρλανδίας, σύμφωνα με την έκθεση.
«Πολλοί άλλοι παράγοντες επηρέασαν τη μάθηση κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, όπως η ποιότητα της εξ αποστάσεως διδασκαλίας και τα επίπεδα υποστήριξης που παρέχεται σε μαθητές με δυσκολίες», σημειώνεται.
(με πληροφορίες από ΕΡΤ, Associated Press)