Εξαιρετικές αναλύσεις παρουσιάστηκαν στο περιθώριο της κορυφαίας έκθεσης Τεχνολογίας BEYOND, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Κατά τη διάρκεια του ΙΝΝΟVEIT - EIT Open Day Greece – «From Innovation to Impact – Powering the Future of Europe», που συνδιοργανώθηκε από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΙΤ), τους Industry Disruptors Game Changers και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ), συζητήθηκαν λύσεις για την επισιτιστική επάρκεια, τη ψηφιοποίηση των υπηρεσιών προς όφελος του πολίτη και τις επενδυτικές ευκαιρίες με βάση τέσσερα σενάρια για την Ελλάδα.
Μου έκανε εντύπωση, η παρουσίαση της μελέτης της Ειδικής Γραμματείας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού (Foresight), με θέμα το μέλλον του περιβάλλοντος καινοτομίας στην Ελλάδα έως το 2035, την οποία ανέλυσε ο Χάρης Λαμπρόπουλος, πρόεδρος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων ΑΕ (ΕΑΤΕ). Η μελέτη διαπιστώνει ότι το ελληνικό οικοσύστημα έχει πάρει πλέον σάρκα και οστά. Ωριμάζει, μεγεθύνεται, αποδίδει, έχει να επιδείξει επιτυχή exits - αποεπενδύσεις, ρευστοποιήσεις - unicorns και soonicorns και αποκτά διεθνή απήχηση.
Μάλιστα, ο Χάρης Λαμπρόπουλος αναφέρθηκε και στα τέσσερα σενάρια της μελέτης: αγκυροβολημένη κιβωτός, κατάφυτος φάρος, κλυδωνιζόμενη σχεδία και ομιχλώδες οχυρό, που αφορούν στα μελλοντικά προφίλ των εγχώριων νεοφυών επιχειρήσεων και στις επενδυτικές ευκαιρίες, που ανάλογα με το σενάριο, μπορεί να προκύψουν στην κυκλική οικονομία, τη βιώσιμη ανάπτυξη, την πράσινη ενέργεια, την επαυξημένη πραγματικότητα, κ.ά.
Στο πρώτο σενάριο, με παγκόσμια επισιτιστική κρίση, αναφέρονται νεοφυείς επιχειρήσεις στους τομείς του οικοτουρισμού, της πράσινης ενέργειας, των τροφίμων και της γεωργίας και άλλων τμημάτων της αγοράς που σχετίζονται με την αειφορία, καθώς και στην άμυνα. Σε αυτούς τους τομείς εντοπίζονται οι πιο προσοδοφόρες επενδυτικές ευκαιρίες, ιδιαίτερα στον ενεργειακό εφοδιασµό, την κυκλική οικονοµία και τη γεωργία.
Στο δεύτερο σενάριο, με καταστροφικές πυρκαγιές στον ευρωπαϊκό νότο / κλιματική κρίση, οι νεοφυείς επιχειρήσεις υποστηρίζονται ενεργά, τόσο από δημόσιους όσο και από ιδιωτικούς φορείς. Περιλαμβάνουν διεθνές ανθρώπινο δυναμικό και δραστηριοποιούνται σε ποικίλα πεδία, συμπεριλαμβανομένων των τεχνολογιών της Βιομηχανίας 5.0, των καθαρών τεχνολογιών (cleantech), των τεχνολογιών διαφάνειας και ανοικτής διακυβέρνησης και των καινοτομιών που είναι προσανατολισμένες σε συγκεκριμένες αποστολές. Οι επενδυτικές ευκαιρίες για τα ΕΚ εντοπίζονται στους τοµείς της αειφορίας, ιδιαίτερα του ενεργειακού εφοδιασµού και της Κυκλικής Οικονοµίας, καθώς και της βιοτεχνολογίας.
Στο τρίτο σενάριο, με νέες πανδημίες και παγκόσμια οικονομική ύφεση, οι νεοφυείς επιχειρήσεις που εμφανίζονται σε αυτόν τον κόσμο δε χρηματοδοτούνται στο μεγαλύτερο μέρος τους από το κράτος, αλλά υποστηρίζονται από ιδιωτικά κεφάλαια, συμπεριλαμβανομένων φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, κυρίως διεθνών, και δραστηριοποιούνται σε ορισμένους εξειδικευμένους τομείς που σχετίζονται με τις μεγάλες επενδύσεις πολυεθνικών εταιρειών που λειτουργούν εντός των συνόρων της χώρας, κυρίως στους τομείς της επαυξημένης πραγματικότητας και ψυχαγωγίας. Εδώ οι επενδυτικές ευκαιρίες παρουσιάζονται στους τοµείς των φαρµακευτικών προϊόντων, της τεχνολογίας υγείας, της Κυκλικής Οικονοµίας, της εκτεταµένης πραγµατικότητας και της τεχνολογίας blockchain.
Στο τέταρτο και τελευταίο σενάριο, με ενεργειακές κρίσεις και μεταβαλλόμενες γεωπολιτικές συμμαχίες, οι νεοφυείς επιχειρήσεις λειτουργούν κυρίως
στα πεδία της άμυνας και της ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της
κυβερνοασφάλειας, της ενεργειακής ασφάλειας και των γενόσημων. Δεν υπάρχουν γραφεία μεταφοράς τεχνολογίας, καθώς η γνώση δεν καλλιεργείται εγχώρια.
Αντιθέτως, διεξάγεται μονόδρομη μεταφορά τεχνολογίας, ανεπίσημα και ως
έναν βαθμό, μέσω της επαναπατρισμένης επιστημονικής ελίτ από τα πανεπιστήμια του εξωτερικού. Εδώ οι επενδυτικές ευκαιρίες διαφαίνονται στους τοµείς της άµυνας και της ασφάλειας, της διαχείρισης εκδηλώσεων και προορισµών, της επαυξηµένης πραγµατικότητας, των µέσων ενηµέρωσης, των δηµοσίων σχέσεων και της τεχνολογίας blockchain.
Ο υφυπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, Χρίστος Δήμας, χαρακτήρισε ευκαιρία για την έρευνα και την ανάπτυξη το Ταμείο Ανάκαμψης, λέγοντας ότι «οι τομείς έρευνας και ανάπτυξης είναι στο επίκεντρο των πολιτικών της κυβέρνησης. Τα διαθέσιμα κεφάλαια στο συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο ξεπερνούν τα 500 εκατ. ευρώ». Αναφέρθηκε ακόμη και στη δράση της πλατφόρμας Elevate Greece, τονίζοντας ότι «έχουν εγγραφεί περίπου 700 νεοφυείς επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε πάνω 20 τομείς και υπάρχουν 6.000 απασχολούμενοι».
«Ο αγροδιατροφικός τομέας είναι σε μεταβατική περίοδο αντιμετωπίζοντας προκλήσεις όπως οι αλλαγές στις αγοραστικές συνήθειες των κοινωνιών, οι πιέσεις στα κόστη παραγωγής και η κλιματική κρίση. Οι νέες τεχνολογίες μπορούν να συμβάλλουν ώστε ο κλάδος να εκπληρώσει τον κοινωνικό του ρόλο που είναι η διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας και της θρέψης του πληθυσμού. Σε αυτή την κατεύθυνση, το Υπουργείο υλοποιεί δράσεις 60 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, διαδικασιών και τεχνολογιών, ενώ για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της βιωσιμότητας της γεωργίας έχουν ενταχθεί 215 έργα σε 12 Περιφέρειες», επισήμανε ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργος Στύλιος.
Ο Γιάννης Μαστρογεωργίου, ειδικός γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού, τόνισε ότι τα επόμενα 10 χρόνια «θα βιώσουμε τόσες αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο, όσες βίωσε η ανθρωπότητα τα προηγούμενα 100 και αυτό θα προέλθει από την τεχνολογία. Οι δεξιότητες του αύριο θα είναι, μεταξύ άλλων, η ενσυναίσθηση και η φαντασία, αυτά που παλαιοτέρα έλεγαν soft skills, γιατί διαχωρίζουν τον άνθρωπο από τις μηχανές και πρόσθεσε ότι χρειάζεται επένδυση στη δια βίου μάθηση.»
Ο Αθανάσιος Κυριαζής, γενικός γραμματέας Έρευνας και Καινοτομίας, προανήγγειλε συνέχιση της δράσης «Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ»: «Πιστεύουμε πώς θα δοθεί το πράσινο φως μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, όπου θα έχουμε 60 εκατομμύρια ευρώ για επιχειρήσεις. Αμέσως μετά - ως το τέλος του έτους - θα βγάλουμε και τη δεύτερη δράση η οποία θα αφορά στη συνεργασία Πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων, δομών γενικά έρευνας με επιχειρήσεις που θα είναι της τάξεως των 120-180 εκατομμυρίων».
Ο Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος, γενικός γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων, αναφέρθηκε στον ψηφιακό μετασχηματισμό των δημόσιων υπηρεσιών υπέρ του πολίτη: «Οι κωδικοί TAXISNET προσφέρουν είσοδο σε μία σειρά υπηρεσιών του δημοσίου, γιατί αλλιώς θα οδηγούμασταν στο φαινόμενο όπου κάθε φορέας θα είχε δικές του εφαρμογές με δικό τους τρόπο πρόσβασης και διαφορετικούς κωδικούς που θα έπρεπε να γνωρίζει ο πολίτης για κάθε μία εφαρμογή».
Στην ανάγκη επικράτησης ενός ολιστικού μοντέλου αγροτικής παραγωγής, αναφέρθηκε ο Θωμάς Μπαρτζάνας, αναπληρωτής καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστημίου Αθηνών και παρουσίασε τις κυρίαρχες τάσεις που είναι: οι εφαρμογές γεωργίας ακριβείας, η καλλιέργεια τροφίμων σε ελεγχόμενες συνθήκες (είτε σε θερμοκήπια, είτε σε κλειστές συνθήκες), η χρήση ρομποτικών μηχανημάτων, η χρήση αισθητήρων και στον κτηνοτροφικό τομέα, η χρήση της τεχνολογίας blockchain, η εκτίμηση της περιβαλλοντικής όχλησης και οι δείκτες περιβαλλοντικής αειφορίας.
Ο δε διευθύνων σύμβουλος των Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ), Απόστολος Αποστολάκος, έκρουσε και πάλι τον κώδωνα του κινδύνου για τη σπατάλη φαγητού από τα νοικοκυριά: «Λόγω αστοχίας στις ποσότητες και λάθος υπολογισμού της ημερομηνίας λήξης, πετιούνται ποσότητες τροφής».
Ο συνιδρυτής των Industry Sisruptors Game Changers (ID-GC) και Εκπρόσωπος του EIT Food Hub στην Ελλάδα, Μιχάλης Στάγκος, ανέφερε για τη BEYOND, ότι «Είναι σημαντικό που πραγματοποιούνται δυναμικές παράλληλες εκδηλώσεις, όπου το τρίγωνο της γνώσης - με τετραπλή όμως έλικα - συναντάται και επί της ουσίας αρχίζει να παράγει τη διάδραση που επιθυμούμε και που θέλει κάθε επιχειρηματικό οικοσύστημα να μεγαλώσει και να αναπτυχθεί».
Καταλήγοντας, η Begoña Pérez-Villarreal, διευθύντρια του EIT Food CLC South, επισήμανε ότι: «H έρευνα και η καινοτομία οφείλουν να έχουν αντίκτυπο. Έχουμε μπροστά μας μεγάλες προκλήσεις. Πριν μερικά χρόνια δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι θα υπάρχει θέμα επισιτιστικής ασφάλειας και τώρα συνειδητοποιούμε ότι αυτό το ζήτημα δεν αφορά μόνο στην Αφρική, καθώς η Covid19 και ο πόλεμος στην Ουκρανία διαφοροποίησαν την κατάσταση. Έχουμε χρέος όμως να προτάσσουμε την επάρκεια τροφίμων με βιώσιμα αγροδιατροφικά συστήματα».