Την αφανή μαγεία και τις κρυμμένες ομορφιές του Αιγαίου είχαν την ευκαιρία να ανακαλύψουν οι επισκέπτες του Underwater Gallery, της πρώτης υποβρύχιας έκθεσης φωτογραφίας στον κόσμο , με θέμα τον ελληνικό βυθό που φιλοξενήθηκε στην Αμοργό από τις 19 έως και τις 22 Σεπτεμβρίου 2018.
Τα εκθέματα αποτελούν μέρος του καλλιτεχνικού έργου του φωτογράφου και ελεύθερου δύτη Στέφανου Κόντου ο οποίος από το 2013 έως και το 2018 φωτογράφησε δεκάδες υποθαλάσσιες τοποθεσίες καταδυόμενος χωρίς τη χρήση αναπνευστικού εξοπλισμού, με την τεχνική της «μίας ανάσας» («single breath»).
Πώς αποφασίσατε να γίνετε υποβρύχιος φωτογράφος/κινηματογραφιστής;
Από μικρό παιδί είχα λατρεία με την θάλασσα και όσα κρύβει μέσα της. Κάθε καλοκαίρι με «κυνηγούσανε» να βγω από την θάλασσα – δε θυμάμαι κάποιος να μου «έμαθε» να κολυμπάω/βουτάω σαν παιδί. Οι πρώτες μου παιδικές αναμνήσεις περιέχουν εικόνες της θάλασσας και η εξερεύνηση του βυθού ήταν το αγαπημένο μου «παιχνίδι». Όσο για την φωτογραφία & την κινηματοφράφηση, προέκυψε από την προσπάθεια μου να μεταφέρω στην επιφάνεια και στους δικούς μου ανθρώπους την μαγεία αυτού του- υποθαλάσσιου - κόσμου. Τα λόγια και οι περιγραφές δεν ήταν αρκετές για να ικανοποιήσω την ανάγκη μου να μοιραστώ όσα «αποκάλυπτα» στο βυθό.
Τι σας ενέπνευσε να δημιουργήσετε μία τέτοια έκθεση και πού απευθύνεται;
Η ιδέα του Underwater Gallery τη σκεφτόμουν και ήθελα να την πραγματοποιήσω εδώ και 3- 4 χρόνια. Εκείνη την εποχή, είχα ανακαλύψει τα καινούργια υλικά και το «metal print», που θα μου επέτρεπε την βύθιση των φωτογραφιών και αυτό με είχε ενθουσιάσει- και κάπως έτσι δημιουργήθηκε μέσα μου η σκέψη μίας τέτοιας έκθεσης.
Το 2014 όταν έστησα την έκθεση μου μέσα στον θόλο του παλιού πλανηταρίου στο ίδρυμα Ευγενίδου προσπάθησα να «ταξιδέψω» τους επισκέπτες στον βυθό. Με την εμπειρία και την επιτυχία της έκθεσης αυτής, είχα αποφασίσει ότι – κάποια στιγμή - θα την τοποθετούσα στο «φυσικό της περιβάλλον» για να μπορούν να την επισκεφθούν όλοι όσοι αγαπούν την τέχνη και τη μαγεία του βυθού.
Ποια τεχνική χρησιμοποιήθηκε για να αποτυπωθούν αυτές τις φωτογραφίες;
Η τεχνική που χρησιμοποιήθηκε για να πραγματοποιηθεί αυτή η έκθεση ήταν η τεχνική του metal print. Η αρχική εκτύπωση γίνεται οριζόντια ανεστραμμένη, σε ένα ειδικό χαρτί που ονομάζεται “χαρτί θερμομεταφοράς”. Στη συνέχεια πρεσάρουμε το χαρτί με την εκτύπωση πάνω στο ειδικό αλουμίνιο, σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, ώστε τα μελάνια να μετατραπούν σε αέρια μορφή και να εισχωρήσουν μέσα στο αλουμίνιο. Η τελική εκτύπωση αποτελείται μόνο από το αλουμίνιο. Δεν υπάρχει κάποιο χαρτί, κόλλα ή άλλο υλικό! Με αυτό τον τρόπο καταφέραμε να «βυθίσουμε» τις φωτογραφίες και να τις διατηρήσουμε στο βυθό για τη διάρκεια όλης της έκθεσης.
Γιατί επιλέξατε την Αμοργό και το συγκεκριμένο υποθαλάσσιο σπήλαιο για την ιδιαίτερη αυτή έκθεση φωτογραφίας;
Έψαχνα καιρό για το σωστό σημείο που θα πληρούσε τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να μπορέσω να εκθέσω/στήσω. Το σπήλαιο αυτό ήταν πολύ ιδιαίτερο και εκεί βρήκα πολλούς από τους παραμέτρους που έψαχνα. Επίσης, η Αμοργός είναι ένας πολύ «αυθεντικό» , μοναδικό νησί, που μαζί με τους συνειρμούς και συμβολισμούς της ταινίας « Το Απέραντο Γαλάζιο» νομίζω ότι ήταν η πλέον ιδανική επιλογή.
Ποια είναι η σχέση σας με την ελεύθερη κατάδυση / πόσα χρόνια ασχολείστε;
Η ελεύθερη κατάδυση είναι «Τρόπος ζωής» – είναι αυτό που με φέρνει ποιο κοντά στη φύση και ταυτόχρονα με τον ίδιο μου τον εαυτό.
Η κάθε βουτιά είναι και ένα ταξίδι αυτογνωσίας . Η χαλάρωση και αυτοσυγκέντρωση που απαιτείται για να εκτελεστεί μια βουτιά επιδόσεων, σε συνδυασμό με τις φυσιολογικές προσαρμογές και ιδιότητες πού έχουμε – σαν θηλαστικά – κάνουν αυτή τη δραστηριότητα μια μοναδική εμπειρία.
Όπως ανέφερα ποιο πάνω, βουτάω από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Στα 12 μου χρόνια απέκτησα το πρώτο δικό μου εξοπλισμό και έκτοτε, κάθε καλοκαίρι εξερευνούσα τα μυστικά του βυθού.
Από το 2013 ασχολήθηκα και με το εκπαιδευτικό κομμάτι και αυτό με βοήθησε να αποκτήσω καλύτερη οπτική του αντικειμένου. Με έφερε σε επαφή με αθλητές-διακεκριμένες προσωπικότητες του χώρου και κάπως έτσι, βελτιώθηκαν σημαντικά οι επιδόσεις μου.
Πόσα έργα εκθέσατε και ποιο είναι/ήταν το βασικό θέμα της έκθεσης αυτής; τι ακριβώς είδε το κοινό;
Στον χώρο της σπηλιάς- με την ολοκλήρωση της εγκατάστασης- τοποθετήθηκαν συνολικά 14 έργα. Τα δέκα μέσα στον κεντρικό θόλο, τρία μέσα σε μια «κλειστή» σπήλια – λαγούμι και ένα βρίσκονταν στον εξωτερικό χώρο- ορατό από την επιφάνεια. Το θέμα της έκθεσης ήταν -ο υποθαλάσσιος κόσμος της Ελλάδος με μια εικαστική ματιά και με τη δυναμική και το συναίσθημα της ελεύθερης κατάδυσης που βρίσκεται μέσα σε κάθε φωτογραφία.
Μπορούσε ο οποιοσδήποτε να καταδυθεί ώστε να δει την έκθεση ή έπρεπε να είναι εξοικειωμένος με τις τεχνικές της κατάδυσης;
Η αλήθεια είναι ότι αυτό το θέμα μας απασχόλησε και εμάς αρκετά, αλλά τελικά αποδείχθηκε ότι ο καθένας μπορούσε να την επισκεφτεί. Για όσους δεν είχαν γνώση και εκπαίδευση, τα παιδιά του Amorgos Dive Center έκαναν πολύ καλά τη δουλεία τους και έτσι, είχαμε μικρούς και μεγάλους να βουτάνε για πρώτη φορά, με αφορμή να επισκεφθούν την έκθεση!
Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να περάσετε με αυτή την πρωτοποριακή/μοναδική ενέργεια;
Η προσπάθεια αυτή δεν είχε μόνο ένα συγκεκριμένο μήνυμα. Στόχος ήταν να δημιουργήσω μια εμπειρία που έκρυβε μέσα της την τέχνη, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, την οικολογία αλλά και να αναδείξω κάποιες από τις αμέτρητες ομορφιές της Ελλάδας- και πιστεύω, μαζί με την ομάδα, το πετύχαμε. Ο κάθε επισκέπτης είχε τη δυνατότητα να επικεντρωθεί στην παράμετρο που του ταίριαζε/ενδιέφερε περισσότερο και έτσι νομίζω ότι πολύ κόσμος βίωσε αυτή την εμπειρία με διαφορετικό τρόπο. Πάντως η δυναμική της επαφής με τον βυθό και η ομορφιά της ελεύθερης κατάδυσης είναι ένα στοιχείο που υπήρχε σε όλες τις παραμέτρους.
Θα θέλατε αυτή η έκθεση να βγει και εκτός των ελληνικών συνόρων αφού αναδεικνύει τις υποθαλάσσιες ομορφιές της Ελλάδας;
Έχω ήδη πολλές προτάσεις, αλλά προς το παρόν, είμαι σε επαφή για να φιλοξενήσουν την έκθεση μου στη Νέα Υόρκη και το Πεκίνο- εκκρεμούν μόνο να επιλεχθούν οι ημερομηνίες. Ένα από τα όνειρο μου είναι να καταφέρω να μεταφέρω την υποβρύχια εγκατάσταση και στο εξωτερικό- προβάλλοντας την ομορφιά της Ελλάδας, αλλά αυτό προϋποθέτει σημαντικό σχεδιασμό και στήριξη.
Ποσό δύσκολη ήταν η υλοποίηση-εγκατάσταση της έκθεσης και ποια είναι η ομάδα σας που το πραγματοποίησε
Η εγκατάσταση-υλοποίηση της έκθεσης αποδείχτηκε πολύ πιο δύσκολη από ότι είχαμε αρχικά φανταστεί. Τολμώ να πω ότι πραγματικά ήταν ένας άθλος. Παρόλο που είχαν γίνει πολλές δοκιμές και προσαρμογές, κανείς δε μπορούσε να προβλέψει τις πραγματικές συνθήκες που αντιμετωπίσαμε μέσα στο σπήλαιο εκείνες τις μέρες- με κομματισμούς 8 μποφόρ στην επιφάνεια και πολλά ρεύματα στον βυθό.
Η ομάδα της «on a single breath» ήταν το κλειδί της επιτυχίας για την έκθεση. Χωρίς την αποφασιστικότητα και τη δύναμη της ομάδας που κατέβαλε υπεράνθρωπες προσπάθειες δεν θα υπήρχε περίπτωση να στηθεί αυτή η έκθεση.
Η δημιουργία της ομάδας – ίσως - ήταν και το μεγαλύτερο μου επίτευγμα σε αυτή την προσπάθεια. Η επιλογή των ανθρώπων -μόνο τυχαία δεν ήταν- εκτός από καλοί φίλοι είναι και εξαιρετικοί δύτες – πρωταθλητές, που οι αθλητικές τους ικανότητες μπορούν μόνο να συγκριθούν με την ακεραιότητα του χαρακτήρα τους.
Επιπλέον, οι δύτες της έκθεσης είχαν και «εικαστικό» ρόλο με στολές φτιαγμένες με σχέδια και μορφές θαλάσσιων θηλαστικών και πλασμάτων που όταν κολυμπούσαν, έδιναν με την παρουσία τους και την διάσταση ενός δρώμενου.
Η ομάδα της «Οn a single Breath» ήταν οι: μανώλης γιάνκος - «Σφυροκέφαλος», Σωτήρης Σταματόπουλος - «χελώνα», Ίων Παράσχης - «Λευκός Καρχαρίας», γιάννης Βολακάκης - «δελφίνι», Tony Helm - « Ξιφίας», Στέφανος Κόντος - «Όρκα» και συμμετείχε για τις ανάγκες της έκθεσης και η Sun Young Kim - «ιππόκαμπος», από την Κορέα.
Πηγή: Η δύναμη της προσφοράς