“And here I am playing by myself
Me and my superiority complex
And here I am playing by myself
Me and my inferiority contest
I’m not winning, but I’m having a very good time”
Μόλις ολοκλήρωσα το New Pope, τη δεύτερη σεζόν και συνέχεια του σαρωτικού The Young Pope. Για οικονομία χρόνου, δεν θα μπω σε πραγματολογικές πληροφορίες. Θα προσπαθήσω να μιλήσω για κάποια από τα θέματα που φέρνει το συγκεκριμένο συνταρακτικό έργο τέχνης. Δεν είναι εύκολο να μιλήσεις συνοπτικά γι’ αυτό το συνταρακτικό έργο τέχνης. Και μερικούς τόμους να είχες στη διάθεσή σου, πάλι συνοπτικά θα μιλούσες.
Κυριολεκτικά, δεν ξέρω από πού να ξεκινήσω. Ας πάμε λίγο στο title track της δεύτερης σεζόν. Είναι σαν να έχει γραφτεί για τη σειρά (δεν το γνωρίζω, θα μου φαινόταν πολύ λογικό). Το απόσπασμα που παραθέτω, αλλά και ολόκληρο το τραγούδι συνοψίζουν τι συμβαίνει στη σειρά, μόνο που ο πρωταγωνιστής του τραγουδιού είναι ένα “good time girl”, ενώ στη σειρά πρωταγωνιστούν δύο “good time boys” που είναι και good time girls, όπως κάθε χριστιανός που έχει κατανοήσει (όσο γίνεται να κατανοήσεις τις πάνσοφες χριστιανικές γραφές) το χριστιανικό πνεύμα. Για το χριστιανικό πνεύμα, η ανθρώπινη ύπαρξη δεν χωρίζεται σε δύο φύλα. Χωρίζεται δηλαδή, αλλά η στιγμή της δημιουργίας του ανθρώπου είναι μια στιγμή απόλυτης έμφυλης ισότητας. Ο Θεός (μας και μας) δημιουργεί “ένα ον” (άφυλο, στην αρχή). Ο Αδάμ δεν είναι άντρας μέχρι τη δημιουργία της Εύας, είναι ένα άφυλο ον. Όταν ο Θεός παίρνει από το πλευρό του για να δημιουργήσει την Εύα, τότε και μόνο τότε δημιουργεί τον άντρα και την ίδια στιγμή και τη γυναίκα. Αμφότεροι μοιράζονται την ίδια πρώτη ύλη και είναι απολύτως ίσοι, απολύτως όμοιοι και απολύτως ανόμοιοι. Αυτή η στιγμή της δημιουργίας είναι μια στιγμή που πρέπει να συγκινεί και να ικανοποιεί κάθε φεμινιστή. Ο Jude Law (που στη σειρά μάλλον είναι η Δευτέρα Παρουσία ή η σύγχρονη πρώτη) και ο John Malkovich ενσαρκώνουν τέλεια αυτή τη συνθήκη απόλυτης έμφυλης ισότητας. Είναι ταυτόχρονα άνδρες και γυναίκες. Είναι η αιώνια ανθρώπινη (γυναικεία+αντρική) σοφία.
Λεξικογραφική Παρέκβαση
Σε τίτλους, αυτά είναι μερικά από τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται η σειρά (κυριολεκτικά, θα παραλείψω μερικές χιλιάδες άλλα): τραύμα, ντροπή, ενοχή, συγχώρεση, υπέρβαση, μικροπρέπεια, μεγαλοπρέπεια, άνδρας, γυναίκα, η σχέση τους, οι αδυναμίες του καθενός, οι αδυναμίες των δύο που είναι ένα, αγιοσύνη, ιστορία του χριστιανισμού, πολιτική οικονομία, ιστορία του καθολικισμού, micropolitics του Βατικανού, macropolitics του Βατικανού, στοιχεία καθολικής ιστορίας, στοιχεία καθολικής τέχνης, στοιχεία αναγεννησιακής τέχνης, ρητορική, το χάρισμα, ο Θεός, ο Θεός μέσα μας, τα σύνδρομα κατωτερότητας, η πρωταρχική σκηνή, η προδοσία, ο πατρικός νόμος, η πόρνη, η Αγία, ο Άγιος, η Αγιοσύνη, ο πόνος, η φθορά, η υπέρβασή της, η Αγάπη, ο φθόνος, οι έμφυλες σχέσεις, οι έμφυλες σχέσεις εντός του καθολικισμού, η ενδημική ομοφυλοφιλία της καθολικής εκκλησίας, η ενδημική παιδεραστία της καθολικής εκκλησίας, μερικές κοινωνιολογικές - φιλοσοφικές εξηγήσεις των δύο προηγούμενων, το σεξ, ο έρωτας, η ματαίωση, η υπέρβαση, οι υπερβάσεις, ο ολοκληρωτισμός, το ολοκληρωτικό Ισλάμ (που είναι μόνο ένα ελάχιστο κομμάτι του Ισλάμ), η διαφθορά, το χρήμα, η σήψη, ο πειρασμός, ο υπέρβασή του, το θαύμα, η Δευτέρα Παρουσία, η οργή, η ηθική, πέραν του καλού και του κακού, υπαρξισμός, η ύπαρξη ως πόνος και ως υπέρβασή του, η ύπαρξη ως χαρά, η ύπαρξη ως απόλαυση, η φιλία, η οικογένεια, ο αδερφός, η αδερφή, αναφορές στις γραφές (ίσως ολόκληρη η σειρά να είναι ένας/άπειροι διάλογοι με την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη), το μένος, η Θέωση, η φώτηση, το ταπεινό, η ταπεινότητα, οι ψευδαισθήσεις μεγαλείου, το κακό, ο διάβολος, η ιουδαιοχριστιανική παράδοση, η ανάσταση, η ανάγκη για συγχώρεση, ο θάνατος, η αποτυχία, η επιτυχία, η μάνα, ο πατέρας, ο εαυτός, η κατάθλιψη, η πρέζα, ο εθισμός, η αντρική φαλάκρα, ο καρκίνος, η καύλα, η απόρριψη, ο Ξένος, Ο Ξένος μέσα μας, το θαύμα του ανθρώπινου καλού, το θαύμα του ανθρώπινου κακού, η ψυχή, το μυαλό, η ιατρική, η πίστη, ο Λόγος, ο παράδεισος, η κόλαση, η ωρίμανση, η ενηλικίωση, το αλκοόλ, η κατάχρηση, το coming out of the closet, το να παραμένεις μέσα στο closet, η άρνηση, η ροή, όλα τα παραπάνω είναι μέσα μας (ή έξω μας στην περίπτωση της ανδρικής φαλάκρας) (γιατί μας έπλασε κατ’ εικόνα και ομοίωση;), ο άνθρωπος είναι θεός γιατί φέρει μέσα του τη θεία ουσία, υπάρχει θεός;, λύτρωση, σκηνοθεσία του σώματος, η σημασία της ιεροτελεστίας, η σημασία της πίστης, μπορούμε να ζήσουμε χωρίς θεό;, η ιεραρχία, ο νόμος, η παραβίαση του που προϋποθέτει την ύπαρξή του, ναι, όχι, Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ.
(σταματάω εδώ την παρέκβαση για λόγους οικονομίας).
Πώς γίνεται να καταπιαστεί ένας καλλιτέχνης με όλα αυτά, να είναι συστηματικός, δίκαιος, φιλάνθρωπος, αισθητικά άρτιος, αστείος, βαθύς, σέξι και cohesive; Έλα ντε. Ο Ιταλός και η παρέα του το κατάφεραν κάπως. Και μου προκαλεί δέος ότι το κατάφεραν όλο αυτό χωρίς να ξεφύγουν ποτέ από το καλλιτεχνικό τους όραμα. Κυριολεκτικά, στις δύο σεζόν που έχουμε παρακολουθήσει μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ούτε ένα περιττό δευτερόλεπτο. Μαλάκα μου, δεν ξέρω πώς γίνεται αυτό.
Πώς να συζητήσει κανείς για όλα αυτά μέσα σε ένα κείμενο δύο - τριών σελίδων; Δεν είναι δυνατό, οπότε ας πάρω τον τίτλο του κειμένου και ας προσπαθήσω να επιχειρηματολογήσω για ποιους λόγους μπορώ να ισχυριστώ ότι ο τίτλος που έδωσα στο άρθρο συνοψίζει το πνεύμα των δημιουργών του, δοθέντος ότι κατέγραψα ένα κλάσμα των προβληματισμών που ανοίγονται στο συνταρακτικό αυτό έργο τέχνης.
Για μια ειρηνική, πνευματική, φιλελεύθερη, μετροεπή, αγαπητική, σέξι επανάσταση του Χριστιανισμού, λοιπόν. Πώς εκδιπλώνεται αυτό το μεγαλόπνοο και φιλόδοξο σχέδιο; Οι δύο Πάπες αλλά και όλοι οι χαρακτήρες της σειράς μάχονται συνεχώς με τον εαυτό τους, τους άλλους και τον κόσμο. Πιο σωστά, κάποιες φορές μάχονται και αρκετές άλλες συμβιώνουν αρμονικά με τον εαυτό τους, τους άλλους και τον κόσμο. Με αυτές τις μάχες και αυτές τις συμβιώσεις καταπιάνεται η σειρά. Τις εναλλαγές τους, τις υπερβάσεις, τον πόνο που προκαλούν, τη διαρκή διαπάλη που είναι σύμφυτη με την ανθρώπινη ύπαρξη. Κάπως έτσι το έργο καθίσταται σοφό (δεν είναι δυνατόν να το κατατάξουμε σε κάποιο είδος. Είναι ταυτόχρονα τραγικό και ιλαρό, είναι όλα τα είδη μαζί, είναι ο άνθρωπος). Σοφό με την έννοια ότι οι τρόποι και τα πράγματα για τα οποία μιλάει τοποθετούνται μεν σε μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή (στον Δυτικό Κόσμο του σήμερα, ο οποίος τσαλαβουτάει στα λιμνάζοντα νερά της αθεΐας και της έλλειψης νοήματος), αλλά είναι εντελώς άχρονα και υπεριστορικά. Είναι, κατά, κάποιον τρόπο, όλα τα προβλήματα, τα οποία έχουν απασχολήσει τον άνθρωπο από τότε που υπάρχει, ή τουλάχιστον, από τότε που έχει γλώσσα/γλώσσες για να μιλήσει για την ύπαρξή του. Η λύση/λύσεις σε όλα τα ανθρώπινα προβλήματα είναι ο Λόγος και η (χριστιανική ή κάποιου άλλου είδους θρησκευτική) πνευματικότητα, ανάλογα με το πού έτυχε να γεννηθεί κανείς, μια απάντηση τόσο απλή και ταυτόχρονα τόσο περίπλοκη. Μια απάντηση που δεν είναι ποτέ τελική, αλλά στο διηνεκές διαμορφούμενη. Μια απάντηση που είναι πάντα επίκαιρη ανεξαρτήτως ιστορικών, πολιτισμικών και άλλων παραμέτρων. Μια απάντηση που είναι πάντα η ίδια αλλά και πάντα διαφορετική/διαφορετικές. Μια απάντηση που τοποθετείται στο σήμερα, αλλά είναι σαν να μπορούσε να εφαρμοστεί οπουδήποτε και οποτεδήποτε έχει υπάρξει ποτέ άνθρωπος. Μια απάντηση που ξεπερνάει τις ιστορικές διαστρεβλώσεις του χριστιανικού πνεύματος και διαμορφώνεται αενάως διαμορφούμενη όπως την περιέγραψα στον τίτλο του κειμένου: Τhe Young/New Pope: Για μια ειρηνική, πνευματική, φιλελεύθερη, μετροεπή, αγαπητική, σέξι επανάσταση του Χριστιανισμού
Το έργο αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα που δημιούργησε ποτέ ο άνθρωπος, τύπου μπαίνει στο Τοπ-10, βία στο Τοπ-20. Ας το μελετήσουμε, ας το συζητήσουμε, ας το καταλάβουμε, ας το μυρίσουμε, ας το σκεφτούμε, ας το αφήσουμε να ομορφύνει την ύπαρξή μας, ας το χαρούμε, ας το διασκεδάσουμε. Ο Λόγος και η χριστιανική ή κάποιου άλλου είδους θρησκευτική πνευματικότητα, ανάλογα με το πού έτυχε να γεννηθεί κανείς, είναι τα σημαντικότερα έργα που δημιούργησε ποτέ ο άνθρωπος. Ας τα μελετήσουμε, ας τα συζητήσουμε, ας τα καταλάβουμε, ας τα μυρίσουμε, ας τα σκεφτούμε, ας τα αφήσουμε να ομορφύνουν την ύπαρξή μας, ας τα χαρούμε, ας τα διασκεδάσουμε.