Την κολακεία μπορεί κανείς να την ορίσει - γράφει ο αρχαίος αυτός φιλόσοφος - σαν μια ευκαιρία του κόλακα να εξευτελίσει αυτόν που συναναστρέφεται. Ιδού τι λογής άνθρωπος είναι ο κόλακας. Αν τύχει να περπατάει παρέα μ′ αυτόν που συνήθως κολακεύει, θα του πει ”Δες πώς σε κοιτάζει ο κόσμος. Έχουν όλοι τα βλέμμα κολλημένο απάνω σου! Αυτό μόνο σε σένα γίνεται! Σε κανέναν άλλο από τους συμπολίτες μας. Χθες που ήμουν στην Ποικίλη Στοά* όλοι για σένα μιλούσαν. Κάθονταν εκεί μέσα πάνω από τριάντα άτομα. Όταν ήρθε η κουβέντα για το ποιος είναι ο καλύτερος πολίτης σ′ αυτήν την πόλη, όλοι εσένα ανέφεραν. Μάλιστα εγώ έκανα την αρχή!”. Τα λέει αυτά ο κόλακας και φυσάει το πανωφόρι του φίλου του.
”Ορίστε δύο τρίχες! - του λέει γελώντας - Βλέπεις; Δυο μέρες έχεις να με δεις και γέμισαν άσπρες τρίχες τα γένια σου! Αν και, σχετικά με την ηλικία σου, κανένας δεν έχει μαλλιά τόσο μαύρα!”. Όταν είναι με παρέα και ο φίλος του μιλάει, ο Κόλακας θα πει στους άλλους ”παιδιά μη μιλάτε!”. Αν, στο συμπόσιο, δει τον φίλο του να τραγουδάει, ζητάει από τους συμπότες να σωπήσουν. Και όταν ο φίλος τελειώσει, αρχίζει και φωνάζει ”μπράβο! μπράβο!”. Αν πάλι ο φίλος του πει κανένα άνοστο αστείο, ο Κόλακας ξεσπάει στα γέλια. Και θα φέρει τον χιτώνα στο στόμα του για νε δείξει ότι δεν μπορεί να σταματήσει. Όταν περνούν από κανένα στενό δρόμο, λέει στους διαβάτες να του κάνουν τόπο να περάσει ο φίλος του. Άλλοτε θα αγοράσει μήλα και αχλάδια και θα τα φέρει στο σπίτι του φίλου του για τα παιδιά του, όταν κι′ εκείνος είναι παρών, για να τον βλέπει που σκύβει να τα φιλήσει λέγοντας ”ορίστε, δωράκια από τον καλό σας τον πατερούλη!”. Πήγαν για υποδήματα; Θα του πει ”το πόδι σου είναι κανονικό, όχι το παπούτσι! Και αν δει τον φίλο του να πηγαίνει επίσκεψη σ′ ένα γνωστό του, θα τρέξει στον γνωστό να του πει ”έρχεται στο σπίτι σου!” για να τον προετοιμάσει. Και θα επιστρέψει να πει στον φίλο του ”τον ειδοποίησα!” Είναι ακόμα ικανός να συνοδεύσει την γυναίκα του φίλου του στην αγορά και να σπεύσει να κουβαλήσει τα ψώνια της, με την ψυχή στο στόμα όταν είναι και μακριά...
Όταν ο φίλος του έχει στο σπίτι του συμπόσιο, θα πει στους συμπότες ”ορίστε, αυτό είναι κρασί!”. Μέχρι που θα πάρει κάτι από το πιάτο και θα τον ταΐσει τον φίλο του! ”Για να ανοίξει την όρεξη - θα πει - κοίτα τι νόστιμο που είναι!”. Θα τον ρωτήσει μήπως κρυώνει για να του ρίξει το πανωφόρι του. Και χωρίς να περιμένει απάντηση το βγάζει από πάνω του και τα ρίχνει στους ώμους του φίλου του. Συχνά σκύβει και κάτι του ψιθυρίζει στο αυτί. ”Ωραίο σπίτι έχεις - του λέει συχνά - και ωραίο κήπο!”. Και θα φτάσει να του πει ”ξέρεις, σου μοιάζω πολύ, σαν να ήμουν αδελφός σου!”. Τι τα θέλετε, ο άνθρωπος θέλει να γίνει ευχάριστος - θα πει ο Θεόφραστος.
Σημειώσεις.
Αυτά για τον Κόλακα του Θεόφραστου. Δεν γίνονται βέβαια όλα μαζί αυτά που περιγράφει. Αλλά γίνονται! Και τότε και τώρα.
Τουλάχιστον μια κωμωδία είναι γνωστό ότι είχε παιχτεί με θέμα τον Κόλακα. του Μένανδρου, ίσως εμπνευσμένη από τους Χαρακτήρες του δασκάλου του.
*
Η Ποικίλη Στοά, στην αρχαία Αγορά, ήταν κυρίως τόπος συναντήσεων και συζητήσεων. Και κάποτε φιλοσοφικό διδακτήριο του Ζήνωνα. Η Σχολή του ”της Στοάς” θα ονομαστεί Στωϊκή. Ποικίλη (ποικιλόχρωμη) γιατί ήταν διακοσμημένη με πίνακες και μάλιστα από τους πιο διάσημους ζωγράφους.