Μια από τις σοβαρές επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού, σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι η προσωρινή αναστολή εργασίας ή απόλυση. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα συναισθήματα λύπης και αβεβαιότητας όσον αφορά την επόμενη ημέρα, για εκατομμύρια κόσμου, αλλά και για Ελληνες πολίτες.
Αν δεν βρισκόμαστε εμείς σε αυτήν την δυσάρεστη κατάσταση, πιθανόν να έχουμε κάποιον συγγενή ή γνωστό που να την βιώνει. Αν αναρωτιόμαστε ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος στήριξης σε αυτήν την περίεργη εποχή που ζούμε, πρώτα θα πρέπει να σκεφτούμε τι δεν θα πρέπει να πούμε σε κάποιον που μόλις έχασε την δουλειά του.
Η έλλειψη ελέγχου που αισθάνονται οι άνθρωποι και το άγχος τους να παραμείνουν υγιείς κατά τη διάρκεια της φονικής πανδημίας, αποτελούν περισσότερο στρες για τους ανέργους, λέει ο ψυχοθεραπευτής και ειδικός στην διαχείριση πένθους και τραύματος, Πάτρικ Ο Μάλεϊ.
Οι παρακάτω εκφράσεις θα κάνουν περισσότερο κακό στην ψυχολογία του άνεργου φίλου ή συναδέρφου μας, παρά καλό. Τι πρέπει να αποφύγουμε:
«Γιατί τώρα; Πώς στο είπαν; Ελαβες αποζημίωση;»
«Οι ερωτήσεις για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την απόλυση αποτελούν παραβίαση των ορίων», λέει η ψυχοθεραπεύτρια Κρίστιν Μπιάνκι. «Κυρίως όταν ο απολυμένος αισθάνεται ντροπή γι’αυτό το γεγονός».
Αντί να αναζητούμε πληροφορίες, ας αφήσουμε τον συνομιλητή μας να αποφασίσει πόσα είναι διατεθειμένος να μοιραστεί μαζί μας πριν ρωτήσουμε. Το να ρωτάμε λιγότερα και να ακούμε περισσότερα, είναι η πιο σεβαστή προσέγγιση.
«Κι ενώ είναι απολύτως ανθρώπινο να έχουμε ερωτήσεις, η εξάσκηση της αυτοσυγκράτησης δείχνει ότι δίνουμε προτεραιότητα στην ιδιωτική ζωή του συνομιλητή που βρίσκεται πάνω από την περιέργειά μας», συμπληρώνει η Μπιάνκι.
«Δεν είσαι ο μόνος. Τουλάχιστον όχι ο μόνος που έμεινε άνεργος αυτή τη στιγμή»
Όταν λέμε στον άνεργο φίλο ή στον συνάδελφό μας ότι δεν είναι το μόνο άτομο που έμεινε άνεργο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, κάνουμε γενικές υποθέσεις σχετικά με την συγκεκριμένη εμπειρία τους.
Λέγοντας σε κάποιον ότι δεν είναι μόνος, «δεν του αφήνει μια προσωπική αίσθηση» δηλώνει η ψυχολόγος Λίζα Ορμπε-Οστιν. «Κάποιος μπορεί να απολυθεί και να μην έχει ιδιαίτερο πρόβλημα, ενώ για άλλους η απόλυση ίσως να είναι καταστροφική. Θα ήταν χρήσιμο να μην σκεφτόμαστε τα πράγματα από τη δική μας πλευρά».
«Σκέψου αυτά για τα οποία θα πρέπει να είσαι ευγνώμων»
Μερικές φορές προσπαθούμε να υποστηρίξουμε κάποιον, συγκρίνοντας την περίπτωσή του με χειρότερες καταστάσεις ή επισημαίνοντας τα θετικά στην ζωή του.
Αυτό το είδος σύγκρισης μπορεί να εκφραστεί γλωσσικά ως: «τουλάχιστον όμως έχεις αυτό» ή «ευτυχώς δεν είναι αυτό». «Οι προθέσεις βέβαια είναι καλές», λέει ο Ο′ Μάλεϊ, «αλλά ουσιαστικά υποβαθμίζει το πρόβλημα του ατόμου, γιατί συνήθως για πολλούς ανθρώπους, πρόκειται για απώλεια και φόβο».
«Όταν έχασα τη δουλειά μου...»
«Κι ενώ μπορεί να θέλουμε να φανούμε αλληλέγγυοι λέγοντας σε αυτόν που έχασε την δουλειά του ότι έχουμε κοινή εμπειρία, αυτή η αναφορά αποσπά την προσοχή από το άτομο που έχει απολυθεί και το θέτει σε θέση να αισθάνεται σαν να πρέπει να μας παρηγορήσει την ώρα που βιώνει την δική του μορφή απώλειας», εξηγεί η Μπιάνκι.
«Θα είσαι καλά, θα είσαι εντάξει»
Εκείνοι που θέλουν να υποστηρίξουν μπορεί να πουν «θα είσαι καλά», για να δώσουν ελπίδα στον φίλο τους, αλλά ο Ο′ Μάλεϊ τονίζει ότι αυτό δεν βοηθά, επειδή είναι ένα κλισέ που δεν αφορά την εμπειρία του ατόμου.
«Πρέπει να αποφύγουμε την υπόθεση ότι ο ρόλος μας είναι να κάνουμε κάποιον να αισθανθεί καλύτερα για αυτό που του συμβαίνει», είπε. «Αντί να κάνουμε αβέβαιες υποσχέσεις, ας είμαστε πιο ευθείς και συγκεκριμένοι στην αναγνώριση των συναισθημάτων του ανθρώπου που έχουμε απέναντί μας».
Υποστήριξη σε έναν άνεργο σημαίνει να είμαστε παρόντες για τις δικές του και όχι για τις δικές μας ανάγκες
Τι θα πρέπει να κάνουμε
Είναι απαραίτητο να ακούμε πιο πολύ παρά να μιλάμε και να παρέχουμε συμβουλές μόνο όταν μας ζητηθεί. Να δεχθούμε ότι ενδέχεται να μην είμαστε εκείνοι με τους οποίους θα ήθελε να μιλήσει ο άνεργος συνάδερφος ή φίλος μας για το πρόβλημα του. Και αν μιλά, να του ακούμε και να μη σπεύδουμε να προσφέρουμε τη στιγμιαία «σοφία» μας για το τι πρέπει να κάνει στη συνέχεια.
«Ας μη δίνουμε συμβουλές, εκτός αν μας ζητηθεί», συμπληρώνει ο Ο′ Μάλεϊ. «Πρόκειται για δύο πολύ διαφορετικές μορφές αλληλεπίδρασης: η ακρόαση, η απόκριση και η υποστήριξη από την μια πλευρά και οι συμβουλές και η καθοδήγηση από την άλλη. Η γνώμη μου είναι ότι ποτέ δεν πρέπει να ξεκινάμε με την δεύτερη. Προχωράμε εκεί μόνο αν μας ζητηθεί».
«Ας μοιραστούμε τις επαγγελματικές μας επαφές. Εάν δεν έχουμε πρόβλημα με αυτό, τότε μπορούμε να πούμε στον άνεργο φίλο μας: «με μεγάλη χαρά θα επικοινωνήσω με κάποια από τις επαφές αυτές αν θα το ήθελες», λέει η Όρμπε-Οστιν, προσθέτοντας ότι μια συστατική επιστολή ή σύσταση μέσω του LinkedIn είναι επίσης χρήσιμοι τρόποι για να δείξουμε επαγγελματική υποστήριξη.
«Ακόμα και μετά από αυτήν την κίνηση, ας μην σταματήσουμε την επαφή, ας την δούμε ως μια συνεχή διαδικασία εμπλοκής και σύνδεσης, έτσι ώστε ο άνεργος φίλος ή ο συνάδελφός μας να αισθάνεται υποστηριζόμενος», εξηγεί ο Ο′ Μάλεϊ.
Αν προσπαθούμε να διατηρήσουμε την φιλία ή επαφή με κάποιον που έχει χάσει την δουλειά του, «πρέπει να φροντίζουμε να επικοινωνούμε μαζί του μια φορά το μήνα ή κάθε λίγες εβδομάδες, απλώς λέγοντας: «θέλω να δω αν η κατάσταση παραμένει η ίδια ή άλλαξε κάτι και πώς νιώθεις για όλα αυτά», εξηγεί ο Ο′ Μάλεϊ.
Σε περίπτωση που ο άνεργος έχει επικοινωνήσει δημόσια την ανάγκη του για βοήθεια, μπορούμε να «συνεργασθούμε με άλλα μέλη του κοινωνικού του δικτύου για να του παρέχουμε κάθε μορφής υποστήριξη», προσθέτει η Μπιάντσι. «Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει εράνους γα συλλογή χρημάτων, οργανωμένη προσφορά γευμάτων και πολλούς άλλους τύπους βοήθειας με στόχο την οικονομική επιβίωση την περίοδο απουσίας εισοδήματος».
Πηγή: HuffPost US