Η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, έριξε το βάρος της Αμερικανικής κυβέρνησης στην προσπάθεια καθιέρωσης ενός μίνιμουμ εταιρικού φόρου σε όλο τον κόσμο, ανοίγοντας τον δρόμο για την πολυπόθητη ανανέωση των διεθνών φορολογικών κανονισμών για πρώτη φορά εδώ και μία γενιά.
Η Γέλεν δήλωσε στις 5 Απριλίου ότι συζητά με τις χώρες-μέλη των G20 μία συμφωνία για το παγκόσμιο μίνιμουμ, το οποίο, όπως είπε, θα βοηθούσε στον τερματισμό ”της 30ετούς καθόδου στον πάτο των εταιρικών φορολογικών συντελεστών.”
Γιατί ένας παγκόσμιος ελάχιστος φόρος;
Οι μεγάλες οικονομίες θέλουν να αποθαρρύνουν τις πολυεθνικές εταιρείες να μετακινούν τα κέρδη - και τους φόρους - σε χώρες με χαμηλή φορολογία, ανεξαρτήτως του πού γίνονται οι πωλήσεις τους. Τα εισοδήματα από πηγές όπως φαρμακευτικές πατέντες, software και δικαιώματα πνευματικής περιουσίας, μεταναστεύουν όλο και περισσότερο σε περιοχές που επιτρέπουν στις εταιρείες να αποφεύγουν την φορολόγησή τους στις χώρες τους.
Με μία ευρεία συμφωνία για μίνιμουμ φόρο σε όλο τον κόσμο, η κυβέρνηση Μπάιντεν ελπίζει να περιορίσει αυτού του είδους την φοροδιαφυγή, χωρίς να φέρει τις Αμερικανικές εταιρείες σε μειονεκτική, οικονομική θέση, επιτρέποντας τον ανταγωνισμό στην καινοτομία, τις υποδομές και άλλους τομείς.
Η κυβέρνηση Τραμπ έκανε μία πρώτη προσπάθεια να ανακτήσει έσοδα που χάθηκαν σε ”φορολογικούς παραδείσους”, με έναν Αμερικανικό μίνιμουμ offshore φόρο το 2017. Ο φορολογικός συντελεστής ήταν μόνο 10,5% - ο μισός του εταιρικού φορολογικού συντελεστή εντός ΗΠΑ.
Πού βρίσκονται οι συνομιλίες για την διεθνή φορολογία;
Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (O.O.Σ.Α.) με έδρα το Παρίσι, συντονίζει εδώ και χρόνια φορολογικές διαπραγματεύσεις μεταξύ 140 χωρών, με δύο κεντρικούς στόχους: την θέσπιση κανόνων για την φορολόγηση διασυνοριακών ψηφιακών υπηρεσιών και την αναχαίτιση των συρρίκνωσης της φορολογικής βάσης, στο πλαίσιο της οποίας συζητείται και ο μίνιμουμ εταιρικός φόρος σε όλο τον κόσμο.
Ο Ο.Ο.Σ.Α. και οι χώρες-μέλη των G20 θέλουν να συμφωνήσουν και στα δύο μέτωπα έως το μέσον του 2021, αλλά οι συννομιλίες για τον μίνιμουμ εταιρικό φόρο σε όλο τον κόσμο είναι τεχνικά απλούστερες και λιγότερο ακανθώδεις πολιτικά.
Ο ελάχιστος φόρος αναμένεται να αποτελέσει το κύριο μέρος των 50-80 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε επιπλέον εταιρικούς φόρους, τους οποίους ο Ο.Ο.Σ.Α. εκτιμά ότι θα πληρώσουν οι εταιρείες παγκοσμίως αν επιτευχθεί συμφωνία και στα δύο μέτωπα.
Πώς θα λειτουργήσει ο παγκόσμιος μίνιμουμ φόρος;
Αν οι χώρες συμφωνήσουν στο παγκόσμιο μίνιμουμ, οι κυβερνήσεις θα μπορούν να ορίσουν όποιον τοπικό φορολογικό συντελεστή θέλουν. Αν, όμως, οι εταιρείες πληρώνουν λιγότερους φόρους σε κάποια συγκεκριμένη χώρα, οι κυβερνήσεις στις πατρίδες τους θα μπορούν να αυξήσουν τους φόρους στον συμφωνηθέντα ελάχιστο συντελεστή, περιορίζοντας το πλεονέκτημα της μεταφοράς κερδών σε ”φορολογικούς παραδείσους”.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει δηλώσει ότι θέλει να αρνηθεί τις εξαιρέσεις για φόρους που πληρώνονται σε χώρες που δεν συμφωνούν με τον ελάχιστο συντελεστή.
Ο Ο.Ο.Σ.Α. δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι οι χώρες συμφωνούν γενικώς στον βασικό σχεδιασμό του μίνιμουμ φόρου, παρ′ όλο που ο συντελεστής είναι ακόμα υπό συζήτηση. Σύμφωνα με διεθνείς ειδικούς στην φορολογία, αυτό είναι και το πιο δύσκολο θέμα.
Αλλα ζητήματα υπό διαπραγμάτευση είναι το κατά πόσον πρέπει να περιληφθούν τομείς όπως τα επενδυτικά κεφάλαια και οι επενδύσεις σε ακίνητα, ο χρόνος εφαρμογής του νέου συντελεστή και η εξασφάλιση της συμβατότητάς του με τις Αμερικανικές φορολογικές μεταρρυθμίσεις του 2017.
Τι γίνεται με τον ελάχιστο συντελεστή;
Η κυβέρνηση Μπάιντεν θέλει να αυξήσει τον φορολογικό συντελεστή των εταιρειών στις ΗΠΑ στο 28% και γι αυτό προτείνει έναν μίνιμουμ παγκόσμιο συντελεστή 21%, ο οποίος θα ισχύει για τις Αμερικανικές εταιρείες ανεξαρτήτως του που κερδίζουν το φορολογητέο εισόδημά τους.
Η πρόταση αυτή είναι πολύ πιο πάνω από το μίνιμουμ του 12,5% που συζητείτο μέχρι τώρα στον Ο.Ο.Σ.Α. - επίπεδο το οποίο τυχαίνει να συμπίπτει με τον εταιρικό φορολογικό συντελεστή της Ιρλανδίας.
Η Ιρλανδική οικονομία έχει πετύχει εντυπωσιακή ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, λόγω της εισαγωγής δισεκατομμυρίων δολαρίων από επενδύσεις ξένων πολυεθνικών. Ετσι, το Δουβλίνο, που εδώ και μία δεκαετία αντιστέκεται στις προσπάθειές της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την εναρμόνιση της φορολογίας του, είναι μάλλον απίθανο να δεχτεί υψηλότερο μίνιμουμ συντελεστή χωρίς να δώσει μάχη.