Προοδευτικό σήμερα είναι να εξελίσσεσαι προς ένα όραμα, ένα στόχο που έχεις για τη χώρα, δεδομένων των αλλαγών που συμβαίνουν στο εξωτερικό περιβάλλον.
Η έννοια «εξέλιξη» όμως περιλαμβάνει την έννοια της αλλαγής, του νέου, του διαφορετικού. Η μετάβαση ενός συστήματος από μια κατάστασης ισορροπίας σε μια άλλη, έχει κερδισμένους και χαμένους. Η μετάβαση αυτή είναι βιώσιμη όταν μακροπρόθεσμα οι περισσότεροι κερδίζουν, άσχετα αν βραχυπρόθεσμα κάποιοι χάνουν προνόμια. Και οι μεταβάσεις αυτές δεν γίνονται απότομα από τη μια μέρα στην άλλη αλλά μέσα από σταδιακές διαδικασίες. Και αυτές οι διαδικασίες είναι ακριβώς η πάλη μεταξύ της προοδευτικής και της συντηρητικής συνιστώσας της κάθε κοινωνίας.
Για την Ελλάδα λοιπόν του 2018 που βγαίνει από μια μεγάλη κρίση, προοδευτικό είναι να φύγουμε από τις παθογένειες που μας οδήγησαν στην κρίση. Καταρχήν λοιπόν προοδευτικό είναι να τα βάλεις με τον πελατειασμό και τον λαϊκισμό. Να επιδιώξεις δηλαδή την αξιοκρατία και την ειλικρίνεια. Προοδευτικό είναι να στηρίξεις τον ορθό λόγο και το επιχείρημα απέναντι στη δοξασία και το σύνθημα. Προοδευτικό είναι να ανοίξεις τους θεσμούς σου ξεφεύγοντας από τα κλειστά συστήματα όπου η κομματοκρατία, ο συντεχνιασμός και η οικογενειοκρατία κυριαρχούν.
Προοδευτικό είναι να έχεις μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση που στηρίζεται περισσότερο στα ίσα δικαιώματα παρά στις προκαταλήψεις. Σε μια χώρα που πάντα το βραχυπρόθεσμο κερδίζει το μακροπρόθεσμο, προοδευτικό είναι να έχεις τη ματιά σου στις επόμενες γενιές και όχι μόνο στις επόμενες κάλπες. Προοδευτικό είναι να επιδιώξεις όχι το ηθικό, αλλά το θεσμικό πλεονέκτημα ώστε να κλείσουν οι τρύπες που επιτρέπουν τη διαφθορά και τη διαπλοκή.
Προοδευτικό είναι να στηρίζεις και τους τρεις πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης: την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και το σεβασμό στο περιβάλλον έτσι ώστε να έχει ισορροπία το αναπτυξιακό οικοδόμημα. Ειδικά μάλιστα για χώρες σαν την Ελλάδα υπάρχει και ένας τέταρτος πυλώνας που είναι η πολιτιστική κληρονομιά.
Προοδευτικό είναι να δείχνεις ανοχή στις νέες ιδέες. Ούτε να τις θεοποιείς ούτε να τις δαιμονοποιείς. Να τις επεξεργάζεσαι και να τις προσαρμόζεις στην παρούσα κατάσταση. Και επειδή οι νέες ιδέες προέρχονται είτε από «αριστερά» είτε από «δεξιά», για αυτό ο προοδευτικός εξ’ ορισμού τοποθετείται στο κέντρο ώστε να παίρνει τα ερεθίσματα και από τις δύο πλευρές του πολιτικού φάσματος. Το νέο και το διαφορετικό είναι αυτό που μας εξελίσσει, δεν πρέπει να το φοβόμαστε.
Με λίγα λόγια, για μένα προοδευτικό είναι το αντιπελατειακό, το μεταρρυθμιστικό, το ορθολογικό, το διαφανές, το αξιοκρατικό, της υπεράσπισης των ανοικτών θεσμών, της Ευρωπαϊκής προοπτικής, των δικαιωμάτων, της βιώσιμης ανάπτυξης. Όλα αυτά δεν είναι ούτε αριστερά, ούτε δεξιά είναι απλώς απαραίτητα για να «ξεκολλήσουμε» και να «προοδεύσουμε». Δύσκολο, γιατί στα λόγια αυτά είναι εύκολα, στην πράξη όμως χανόμαστε. Ο «προοδευτικός» στα λόγια (όλοι λένε ότι είναι προοδευτικοί) είναι πολύ δημοφιλής, ο προοδευτικός στην πράξη (ελάχιστοι τολμούν) συνήθως «μαυρίζεται». Παρ’ όλα αυτά, σε μια συντηρητική χώρα όπως είναι η Ελλάδα χρειάζεται, έστω και με πολιτικό κόστος, κάποιος να τα βάζει τα θέματα αυτά στην πολιτική ατζέντα και να τα στηρίζει με συνέπεια και όχι όψιμα και χρησιμοθηρικά.