Τι κρύβει η ψυχή στα σκοτεινά της μέρη

Υπάρχει ένα τέρας που κατοικεί μέσα στον ευυπόληπτο πολίτη, στον καλό οικογενειάρχη, στον σωστό γείτονα...
Open Image Modal
Peter Hansen via Getty Images

Ο άνθρωπος κατά βάση είναι καλός. Έτσι θέλω να πιστεύω δηλαδή. Αυτή ήταν άλλωστε και η αρχική ιδέα της δημιουργίας του. Κάθε παρέκκλισή του, βγάζει στην επιφάνεια το δεύτερο στοιχείο του ψυχισμού του, το κακό. Το καλό και το κακό είναι ο κυρίαρχος δυϊσμός στην ψυχοσύνθεση του ανθρώπου που είναι συνυφασμένος με την ανθρώπινη φύση.

Η ζωή του δεν είναι τίποτα άλλο από έναν διαρκή αγώνα, μια επίπονη αναμέτρηση του καλού και του κακού για ποιο από τα δύο θα επικρατήσει. Δύο αντίθετοι πόλοι που έρχονται σε μια διαρκή σύγκρουση με αμφίρροπη εξέλιξη.

Είναι διχασμένος ο άνθρωπος ανάμεσα στο καλό και το κακό και συγχρόνως είναι ικανός και για τα δύο.  Και οι δύο καταστάσεις βρίσκονται σε μια ισορροπία τρόμου και η μετάβαση από την μια στην άλλη είναι εύθραυστη και ρευστή.

Κάτι ανάμεσα στο Γιν και Γιάνγκ της κινέζικης φιλοσοφίας.

Ο άνθρωπος είναι σαν το αυτοκίνητο μόνο που έχει δύο πεντάλ. Το φρένο και το γκάζι. Όταν η κατάσταση πάει να ξεφύγει και επικρατεί η λογική, το πόδι πατά το φρένο. Αν χαθεί ο ορθολογισμός, το πόδι πατά το γκάζι μέχρι κάτω, χάνεται ο έλεγχος και η πρόσκρουση είναι αναπόφευκτη.

Αν μπορούσε να κοιτάξει κανείς στο βάθος της ψυχής, θα έβλεπε να συνυπάρχουν το σκοτάδι και το φως, ανάλογα με τις πράξεις και τις συμπεριφορές του.

Ο άνθρωπος είναι ικανός για το θαύμα αλλά και για το απόλυτο κακό. Κόλαση και παράδεισος μαζί.

Πότε προικισμένος για δημιουργία και προσφορά και πότε πλασμένος για τον όλεθρο και την καταστροφή.

Γεννημένος άλλοτε για τον  ηρωισμό και την αυτοθυσία και άλλοτε για την προδοσία, το έγκλημα και την κτηνωδία.

Για πράξεις ευαισθησίας και αλληλεγγύης και συγχρόνως για ακρότητες που δεν τις χωρά ο ανθρώπινος νους που θα τρόμαζε και το σαρκοβόρο ζωικό βασίλειο.

Πότε αλληλέγγυος και συνοδοιπόρος στην δυστυχία και τον πόνο του άλλου και πότε έτοιμος να σπείρει την ίδια δυστυχία και τον ίδιο πόνο χωρίς ενοχές και τύψεις.

Άλλοτε να προσπαθεί να κάνει πιο εύκολη την ζωή των άλλων και άλλοτε να νοιώθει χαρά και ευχαρίστηση καταστρέφοντάς την.

Πότε και ευτυχώς τις περισσότερες φορές, υπερέχει στον δαιδαλώδη ψυχισμό του το καλό και κάποιες άλλες στιγμές δίνει τα σκήπτρα του στο κακό, που κατά τον Αριστοτέλη «έχει άπειρες μορφές».

Και τότε βγαίνει στην επιφάνεια με την μορφή της Μήδειας της Πάτρας, με την μορφή του συζύγου που θέλει την γυναίκα κτήμα του και όταν αυτό δεν συμβαίνει, διαπράττει γενοκτονίες και με την μορφή του ζεύγους των αστυνομικών που κακοποιεί βάναυσα τα παιδιά του.

Όταν το κακό βγαίνει στην επιφάνεια, οι άνθρωποι δεν υπακούουν σε αξίες και σε νόμους, εκτροχιάζονται σε επικίνδυνες ατραπούς, σε εγκλήματα που δεν τα αντέχει ο νους, που ξεφεύγουν από κάθε φαντασία και γειτονεύουν με την παράνοια.

Βλέποντας όλα αυτά τα αποτρόπαια εγκλήματα, σε κατακλύζουν πολλά αναπάντητα ΓΙΑΤΙ, που κρύβουν μέσα τους πολύ θυμό, τεράστια αγανάκτηση και μίσος για τους θύτες, ενώ συγχρόνως αμφισβητούνται επικίνδυνα οι ευθύνες που έχουμε επωμιστεί σαν γονείς και σαν κοινωνικός περίγυρος και κυρίως αμφισβητούνται τα αντανακλαστικά των δομών του κράτους, που ενώ βλέπουν τα σημάδια ολιγωρούν να παρέμβουν και σπάνια λειτουργούν ως προστατευτικό δίχτυ για τα θύματα.

Ανεξερεύνητα τα σκοτάδια της ψυχής του ανθρώπου. Υπάρχει ένα τέρας που κατοικεί μέσα στον ευυπόληπτο πολίτη, στον καλό οικογενειάρχη, στον σωστό γείτονα που όταν κλείσει η πόρτα, βγαίνει στην επιφάνεια και παύει να είναι αυτός που φαίνεται και γίνεται αυτός που είναι.

Και αναρωτιέσαι με τρόμο, τι μπορεί να κρύβει η ψυχή στα σκοτεινά της μέρη. Εκεί που το φως μπαίνει με δυσκολία και δεν μπορεί να διαλύσει τα σκοτάδια.