Η συνέντευξη που παραχώρησε η πριγκίπισα Νταΐάνα στο BBC και τον δημοσιογράφο Μάρτιν Μπασίρ, έκανε τον γύρο του κόσμου το 1995. Και σήμερα, 26 χρόνια μετά, εξακολουθεί να «δημιουργεί» πρωτοσέλιδα.
Ήταν τα δόλια μέσα που χρησιμοποίησε ο Μάρτιν Μπασίρ για να εξασφαλίσει την συνέντευξη.
Ο γενικός διευθυντής του BBC Τιμ Ντέιβι δήλωσε την Πέμπτη, ότι η συνέντευξη «έμεινε πολύ μακριά από αυτό που το κοινό έχει δικαίωμα να περιμένει.»
«Ενώ το BBC δεν μπορεί να γυρίσει πίσω το ρολόι μετά από ένα τέταρτο ενός αιώνα, μπορούμε να ζητήσουμε μια πλήρη και άνευ όρων συγγνώμη. Το BBC απολογείται σήμερα, αφού η έρευνα διαπίστωσε ότι ο Μπασίρ είχε δείξει ψεύτικους τραπεζικούς λογαριασμούς στον αδερφό της Νταϊάνα, Τσαρλς Σπένσερ, με τους οποίους τον εξαπάτησε και τον ώθησε να κανονίσει συνάντηση με την πριγκίπισσα Νταϊάνα. Αποκτώντας πρόσβαση με αυτόν τον τρόπο, ο κ. Μπασίρ μπόρεσε να την πείσει να συμφωνήσει να δώσει την συνέντευξη με την συμπεριφορά αυτή να παραβιάζει τους κανόνες δεοντολογίας του BBC».
Ποιός είναι ο Μάρτιν Μπασίρ
Ξεκίνησε να δουλεύει ως δημοσιογράφος το 1986 και το 1995 έγινε παγκοσμίως γνωστός από την συνέντευξη που πήρε από την πριγκίπισα Νταΐάνα για λογαρισμό του BBC, κάτι που του χάρισε το βραβείο Bafta.
Άλλες σπουδαίες συνεντεύξεις του ήταν οι ύποπτοι στην υπόθεση δολοφονίας του Στίβεν Λώρενς, Μάικλ Μπάριμορ, Τζέφρι Άρτσερ και ο ταγματάρχης Τσάρλς Ίνγκραμ.
Το 2003 έκανε μια σειρα από συνεντεύεξις με τον βασιλιά της ποπ, Μάικλ Τζάκσον για το κανάλι ITV και το ντοκιματέρ, «Living with Michael Jackson».
Στην συνέχεια μετακόμισε στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου παρουσίασε την εκπομπή «Nightline» στο ABC ενώ μετά δούλεψε στο MSNBC ως πολιτικός αναλυτής, μέχρι το 2013.
Τι επώθηκε στην συνέντευξη
Ήταν η φράση «σε αυτό τον γάμο ήμασταν τρεις», αναφερόμενη στην σχέση του πρίγκιπα Καρόλου με την Καμίλα Πάρκερ Μπόουλς, που συντάραξε τον κόσμο. Κάτι που σύντομα την οδήγησε σε ψυχοσωματικά προβλήματα, παρουσιάζοντας διατροφικές διαταραχές αφού χρειάστηκε να αντιμετωπίσει την βουλιμία.
«Είχα βουλιμία για αρκετά χρόνια. Αυτό είναι σαν μια μυστική ασθένεια που έχεις προκαλέσει στον εαυτό σου, επειδή η αυτοεκτίμησή σου μειώνεται και δεν πιστεύεις ότι είσαι άξιος ή χρήσιμος».
Παράλληλα αμφισβήτησε το κατά πόσον ο Κάρολος ήταν ικανός να διαδεχθεί την βασίλισσα Ελισάβετ στον βρετανικό θρόνο.
Περισσότεροι από 20 εκατομμύρια τηλεθεατές παρακολούθησαν την συνέντευξη στην Βρετανία, με τον αντίκτυπο της να γίνεται παγκοσμίως αισθητός.
Λίγους μήνες μετά η βασίλισσα Ελισάβετ παρότρυνε τον Κάρολο και την Νταϊάνα να πάρουν διαζύγιο.
Το 1996 ο τότε διευθυντής ειδήσεων του BBC, λόρδος Χολ, και μετέπειτα γενικός διευθυντής, ξεκινάει μία εσωτερική ερευνά γύρω από το παρασκήνιο της συνέντευξης και την παρουσία της πριγκίπισας στο κανάλι.
Τι ήταν αυτό που οδήγησε σε νέα έρευνα
Τον Νοέμβριο του 2020, μια νέα έρευνα, αυτή την φορά εκτός καναλιού, με επικεφαλής τον λόρδο Ντάισον ξεκίνησε, προκειμένου να εξετάσει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ο Μάρτιν Μπασίρ κατάφερε να εξασφαλίσει την συνέντευξη.
Εκτός από τις ψεύτικους τραπεζικούς λογαριασμούς, ο αδερφός της πριγκίπισας, Τσαρλς Σπένσερ, ισχυρίστηκε ότι ο Μάρτιν Μπασίρ έκανε μια σειρά από ψευδείς κατηγορίες εις βάρος της βασιλικής οικογένειας, με πιο σημαντική την πεποίθηση της Νταϊάνα ότι μέλη του προσωπικού του Μπάκινχαμ προσπαθούσαν να της κάνουν κακό, ύστερα από σχετική εντολή του Καρόλου.
Υποστήριξε επίσης ότι ο Μάρτιν Μπασίρ τον εξαπατούσε επανειλημμένα για να κερδίσει την εμπιστοσύνη του για να τον φέρει σε επαφή με την αδερφή του.
Όταν ανακοινώθηκε η έρευνα, ο τότε γενικός διευθυντής του BBC, Τιμ Ντέιβι, είπε: «Το BBC είναι αποφασισμένο να φτάσει στην αλήθεια για την υπόθεση και γι ’αυτό πραγματοποιούμε νέα ανεξάρτητη έρευνα».
Ποιά ήταν τα ευρύματα της εσωτερικής έρευνα του BBC το 1996
Ο Λόρδος Χολ ξεκινάει έρευνα που εξέτασε πλαστά έγγραφα, που αφορούσαν έναν πρώην υπάλληλο του αδερφού της Νταϊάνα, σύμφωνα με τα οποία διέρρευσε ιστορίες γύρω από την σχέση του Καρόλου και της Νταϊάνα, έτσι ώστε να μεσολαβήσει για την συνέντευξη.
Τα έγγραφα τα «έφτιαξε» ο γραφίστας του BBC Ματ Βίσλερ, κάτι που στην συνέχεια οδήγησε στην απομάκρυνση του από το κανάλι.
Ο Ματ Βίσλερ χαρακτήρισε τον εαυτό «αποδιοπομπάιο τράγο» του BBC για της δουλειές του Μάρτιν Μπασίρ, και απαίτησε να του δοθεί μια δημόσια συγγνώμη ενώ αφηγήθηκε την ιστορία σε ντοκιμαντέρ δύο επεισοδίων στο ITV.
Το BBC κατέληξε στην ετυμηγορία του αφού εξέτασε ένα βασικό αποδεικτικό στοιχείο - ένα χειρόγραφο σημείωμα από την Νταϊάνα - για να καθορίσει εάν η πριγκίπισσα είχε παραπλανηθεί.
Σύμφωνα με αυτό, η Νταϊάνα ουδέποτε είδε τα πλαστά τραπεζικά έγγραφα, ούτε όμως έπαιξαν ρόλο στην απόφαση της να παραχωρήσει την συνένετυεξη.
Το 2007, το BBC είπε ότι δεν είχε πλέον στην κατοχή του αντίγραφο του σημειώματος, συνεπώς δεν μπορούσε να το δώσει στην δημοσιότητα, αν και μετά την ολοκήρωση της ανεξάρτητης έρευνας δήλωσε ότι το σημείωμα ανακτήθηκε.
Τι συνέβη μετά
Ο αδερφός της Νταϊάνα δήλωσε ότι κατά την πρώτη έρευνα αποκρύφθηκαν στοιχεία αφού η υπόθεση «κουκουλώθηκε».
Το BBC ισχυρίζεται ότο ζήτησε συγγνώμη από τον Τσαρλς Σπένσερ για τα πλαστά έγγραφα που έφτιαξε ο Ματ Βίσλερ, εκείνος μίλησε αφού ανακοινώθηκε η νέα, ανεξάρτητη έρευνα.
Στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter, έγραψε:
«Όταν το BBC λέει ότι μου έχει ”ζητήσει συγγνώμη”, αυτό για το οποίο ζήτησαν συγγνώμη είναι να μου δείχνουν πλαστά τραπεζικά έγγραφα για ήσσονος σημασίας θέμα. Δεν έχουν ζητήσει συγγνώμη για τίποτα απ′ όλα όσα χρησιμοποίησαν προκειμένου να με εξαπατήσουν έτσι ώστε να συστήσω τον Μάρτιν Μπασίρ στην αδερφή μου».
Ο πρώην πρόεδρος του BBC, λόρδος Μάικλ Γκρέιντ, σχολιάζοντας την ανάρτηση του Τσαρλς Σπένσερ είπε ότι, «ένα μαύρο σύννεφο πλανάται πάνω από το BBC».
Μιλώντας στο BBC Radio 4 και στην εκπομπή«The World at One», είπε ότι, «Πρέπει να δούμε το χρονοδιάγραμα των γεγονότων, ενώ το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι, «Ήταν το χειρόγραφο σημείωμα από την Νταϊάνα πλαστό;».
Σε τι αποσκοπεί η νέα έρευνα
Η έρευνα εξέτασε εάν οι ενέργειες του BBC και του Μάρτιν Μπασίρ ήταν σωστές και σε ποιο βαθμό επηρέασαν την απόφαση της Νταϊάνα να δώσει συνέντευξη.
Εν μέσω ερωτήσεων για την απόφαση του BBC να απαλλάξει τον Μάρτιν Μπασίρ και την εκπομπή του «Panorama» από όποιες εσφαλμένες πράξεις κατά εσωτερική έρευνα που διενήργησε το κανάλι το 1996, η έρευνα εξέτασε και κατά πόσο ο σταθμός είχε γνώση τόσο το 1995 όσο και το 1996 για τα πλαστά τραπεζικά έγγραφα που έδειχναν πληρωμές σε εργαζόμενο του Τσαρλς Σπένσερ και σε εκείνους στο παλάτι.
Ο λόρδος Χολ που ηγήθηκε της εσωτερικής έρευνας του BBC το 1996, μιλώντας στους «Times» του Λονδίνου είχε πει, κατά την διάρκεια της δεύτερης - ανεξάρτητης έρευνας, ότι δεν γνώριζε ότι για τα πλαστά τραπεζικά έγγραφα.
«Η αρχική έρευνα επικεντρώθηκε αν η Νταϊάνα παραπλανήθηκε. Οποιοδήποτε νέο στοιχείο προκύψει θα εξεταστεί από την νέα έρευνα».
Πως σχολίασε το παλάτι την νέα - ανεξάρτητη έρευνα
Ο πρίγκιπας Γουίλιαμ χαιρέτησε την νέα έρευνα λέγοντας, «θα βοηθήσει να αποκατασταθεί η αλήθεια γύρω από τις ενέργειες και τις αποφάσεις των υπευθύνων του BBC εκείνο το διάστημα» και χαρακτήρισε την ανεξάρτητη έρευνα ως «βήμα προς την σωστή κατεύθυνση».
Στο ίδιο μήκος κύμματος και η στάση του πρίγκιπα άρι, χωρίς όμως να προβεί σε δηλώσεις.
Που βρίσκεται σήμερα ο Μάρτιν Μπασίρ
Ο Μάρτιν Μπασίρ, το 2016, επέστρεψε στο BBC, ως συντάκτης αρμόδιος για θρησκευτικά θέματα.
Πριν την διεξαγωγή της ανεξάρτητης έρευνας τον Νοέμβριο του 2021, είχε παρουσιάσει προβλήματα υγείας λόγω κορονοϊού και ήταν σοβαρά άρρωστος.
Στις αρχές Μαΐου παραιτήθηκε από το BBC για λόγους υγείας.
Ποιά ήταν τα ευρήματα της ανεξάρτητης έρευνας
Η έρευνα που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη, κάνει λόγο για «δόλια συμπεριφορά» από πλευράς Μάρτιν Μπασίρ και σοβαρές παρατυπίες, παραβιάζοντας βασικούς κανόνες του BBC.
Διαπίστωσε ότι τα έγγραφα στο σύνολο τους ήταν πλαστά, με σκοπό να εξαπατήσουν τον αδερφό της Νταϊάνα, Τσαρλς Σπένσερ, προκειμένου να τον πείσει να μεσολαβήσει για την συνέντευξη.
Ωστόσο, η έκθεση υποστηρίζει ότι η επιστολή της Νταϊάνα, η οποία συμπεριλήφθηκε ως αποδεικτικό στοιχείο στην έρευνα, η οπολία συντάχθηκε στο παλάτι του Κένσινγκτον, σε επίσημα έγγραφα και υπογράφηκε από αυτήν, λέει ότι ή ίδια συμφώνησε να δώσει την συνέντευξη «χωρίς αδικαιολόγητη πίεση και δεν μετανιώνει».
Η αναφορά του λόρδου Ντάισον κάνει λόγο για «παραλείψεις από πλευράς BBC, καθώς απέτυχε να διαφυλαξει τις αρχές και το κύρος του σε σχέση με την ακαεραιρότητα και την διαφάνεια που το χαρακτηρίζει».
Σχολιάζοντας τα ευρήματα της ανεξάρτητης έρευνας, ο Μάρτιν Μπασίρ δήλωσε:
««Είναι η δεύτερη φορά που συνεργάστηκα πρόθυμα σε μια έρευνα για γεγονότα που έλαβαν χώρα πριν από 25 και πλέον χρόνια. Ζήτησα συγγνώμη και το κάνω ξανά τώρα, για το γεγονός ότι παρουσίασα πλαστά τραπεζικά έγγραφα. Η ενέργεια μου αυτή κάθε άλλο παρά έξυπνη θα την χαρακτήριζα και λυπάμαι πολύ. Αλλά υποστηρίζω με σθένος τα στοιχεία που ανακάλυψα».
«Παράλληλα επαναλμβάνω ότι τα πλαστά έγγραφα που παρουσίασα στην ίδια δεν έπαιξαν κανένα απολύτως ρόλο στην συνέντευξη που παραχώρησε στο BBC, κάτι στο οποίο καταλήγει και ο λόρδος Ντάισον».
«Είναι λυπηρό το γεγονός, ότι ένα μόνο ένα ζήτημα επισκίασε την γενναία απόφαση της πριγκίπισσας να πει την ιστορία της, να μιλήσει με θάρρος για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε, προκειμένου να βοηθήσει την σιωπή και τα ταμπού που περιβάλλουν τα προβλήματα ψυχικής υγείας. Ήταν εκείνη που άνοιξε τον δρόμο σε τόσα πολλά ζητήματα και γι ’αυτό θα είμαι πάντα πολύ περήφανος για αυτήν τη συνέντευξη».