H πανδημία του κορονοϊού επηρέασε σημαντικά τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε, που αντιμετωπίζουμε τους γύρω και τις συνθήκες της εργασίας μας. Το αόρατο παθογόνο μικρόβιο που εισέβαλε στη ζωή μας πριν από μερικούς μήνες, έκανε τις κυβερνήσεις να μπουν σε μια λογική πολέμου και διέκοψε την οικονομική δραστηριότητα, ή τουλάχιστον προκάλεσε την αιφνίδια επιβράδυνσή της.
Το σοκ που προκαλούν τα νέα δεδομένα τορπιλίζει την αγορά εργασίας και ταυτόχρονα απειλεί την ήδη επιβαρυμένη κατάσταση του προνοιακού συστήματος, προκαλώντας στρες σε ανθρώπους από ολόκληρο τον κόσμο. Το Ινστιτούτο Pew Research κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών εκπόνησε έρευνα, μελετώντας την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης 14 χωρών της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής και την άποψη του κόσμου γι′ αυτήν.
Δεν υπάρχει αισιοδοξία
Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε το Ινστιτούτο, όλες οι εθνικές οικονομίες έχουν σημειώσει ταχεία κάμψη το διάστημα αυτό, ενώ λίγες προβλέπουν μικρή βελτίωση την επόμενη περίοδο. Συνολικά, περίπου το 31% των ενηλίκων από τις χώρες που συμμετείχαν στη μελέτη, αξιολογεί την τρέχουσα οικονομική κατάσταση της χώρας του ως καλή, ενώ το 68% αυτών δηλώνει πως οι συνθήκες είναι κακές και το μέλλον δυσοίωνο.
Σε δέκα από το σύνολο των κρατών που βρέθηκαν στο επίκεντρο της έρευνας, η πλειοψηφία των πολιτών δηλώνει απαισιόδοξη για το μέλλον. Στην Ευρώπη, οι τάσεις είναι ανάμεικτες. Είναι χαρακτηριστικό, πως οι Βορειοευρωπαίοι αντιμετωπίζουν πιο θετικά την κατάσταση, με την πλειονότητα των Δανών, των Σουηδών και των Ολλανδών να αξιολογούν θετικά την οικονομική κατάσταση της χώρας τους.
Αξίζει να αναφερθεί η περίπτωση της Γερμανίας, όπου οι πολίτες είναι χωρισμένοι ακριβώς στη μέση. Στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες -Βέλγιο, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία- καταγράφεται μια απαισιόδοξη τάση.
Πού αυξήθηκαν οι αρνητικές αξιολογήσεις
Σημαντικό είναι επίσης να επισημανθεί πως σε 12 από τις 14 χώρες της μελέτης, είχαν τεθεί τα ίδια ερωτήματα και το 2019, ενώ πλέον το μερίδιο των ενηλίκων που πιστεύουν πως η τρέχουσα οικονομική κατάσταση της χώρας τους έχει επιδεινωθεί καταγράφει διψήφια αύξηση.
Η μεγαλύτερη αντίστοιχη άνοδος έχει σημειωθεί στον Καναδά, όπου οι απώλειες του ΑΕΠ κατά το δεύτερο τρίμηνο του έτους εκτιμάται πως άγγιξαν το 12%. Την χρονιά που πέρασε, το 27% των Καναδών τόνιζαν πως η οικονομία της χώρας τους δεν είναι σε καλή κατάσταση, ενώ φέτος το ποσοστό έφτασε το 61%. Κατά 30 ποσοστιαίες μονάδες αυξήθηκαν οι αρνητικές αξιολογήσεις και στο Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία.
Η περίπτωση της Σουηδίας
Η Σουηδία, η οποία -όπως όλοι θυμόμαστε- δεν επέβαλε αυστηρά μέτρα περιορισμού κατά την έξαρση της πανδημίας, είδε την μικρότερη αύξηση στις αρνητικές εκτιμήσεις που αφορούσαν την οικονομία. Ακόμα κι εκεί, ωστόσο, το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί κατά περίπου 5% μέχρι το τέλος του 2020. Άνοδο της τάξης του 11% αναμένεται να καταγραφεί και στο ποσοστό των Σουηδών που δεν βλέπουν με καλό μάτι το μέλλον.
Ένα περίπου 35% των πολιτών που προέρχονται από τις συγκεκριμένες χώρες πιστεύει πως τα πράγματα θα βελτιωθούν μέσα στον επόμενο χρόνο, ενώ σχεδόν οι μισοί (46%) αναμένουν επιδείνωση των συνθηκών. Από την άλλη, οι πολίτες, σε ποσοστό 19%, θεωρούν πως δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα.
Το ίδιο μοτίβο παντού
Όπως προκύπτει από τη μελέτη -και είναι φυσικό- τα περισσότερα κράτη που υπογραμμίζουν πως η οικονομία της χώρας τους βρίσκεται σε κακή κατάσταση είναι και αυτά που επισημαίνουν πως η οικονομία τους θα επιβραδυνθεί κι άλλο τους επόμενους δώδεκα μήνες. Στη Νότια Κορέα, για παράδειγμα, το 68% εκείνων που έχουν αρνητική εικόνα για την οικονομία τους, αντιπαρατίθεται με το 22% εκείνων που πιστεύουν το αντίθετο.
Ακόμα ένα σημαντικό στοιχείο που προκύπτει από τη μελέτη είναι πως σχεδόν σε κάθε χώρα που συμμετέχει, οι αντιλήψεις του κοινού σχετικά με το αν η εθνική οικονομία είναι κακή σχετίζονται με τις εκτιμήσεις για τον τρόπο που η χώρα αντιμετώπισε την επιδημία. Ως εκ τούτου, όσοι βλέπουν αρνητικά την αντίδραση των Αρχών έναντι στον κορονοϊό, είναι πιο πιθανό να είναι και απαισιόδοξοι για την οικονομία.
Το εν λόγω χαρακτηριστικό είναι ιδιαίτερα εμφανές στις ΗΠΑ. Μεταξύ των Αμερικανών που λένε ότι η χώρα τους έχει ανταποκριθεί ανεπαρκώς στο COVID-19, το 87% λέει ότι η οικονομία είναι κακή, σε σύγκριση με τους μισούς από αυτούς που σχολιάζουν πως όλα πήγαν καλά. Στην Ιταλία και την Ιαπωνία, αυτή η διαφορά είναι λιγότερο έντονη.
Στις μισές περίπου χώρες από αυτές που ρωτήθηκαν, καταγράφεται παρόμοιο μοτίβο όσον αφορά τις εκτιμήσεις της μελλοντικής οικονομικής κατάστασης. Για παράδειγμα, οι Βέλγοι που αξιολογούν αρνητικά την διαχείριση της πανδημίας είναι κατά 23 μονάδες πιο πιθανό από τους συμπολίτες τους που εγκρίνουν την κυβερνητική στάση να πιστέψουν πως η οικονομία τους θα επιδεινωθεί τους επόμενους 12 μήνες. Μόνο στον Καναδά και την Αυστραλία παρατηρείται αντίθετη τάση.
Πιο θετικοί οι άνδρες
Στις ΗΠΑ, τη Δανία, την Ισπανία, την Αυστραλία και την Ιαπωνία, οι άνδρες είναι πιο πιθανό από τις γυναίκες να εκτιμήσουν θετικά την κατάσταση της οικονομίας, ενώ το ίδιο ισχύει και στη Γερμανία, τη Σουηδία, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα.
Και ο παράγοντας ηλικία
Καταλυτικό ρόλο στην αντιμετώπιση των πραγμάτων φαίνεται πως παίζει και η ηλικία. Στις ΗΠΑ, το 82% των ηλικιών μεταξύ 18 και 29 ετών δηλώνουν ότι η τρέχουσα οικονομική κατάσταση της χώρας τους είναι κακή, σε σύγκριση με το 58% των ηλικιών 50 και άνω που πιστεύουν το ίδιο. Οι νεότεροι Αμερικανοί είναι επίσης λιγότερο πιθανό από τους μεγαλύτερους να αναμένουν βελτίωση των οικονομικών προοπτικών. Στην Ολλανδία και τη Νότια Κορέα ισχύει το αντίθετο. Οι ηλικιωμένοι είναι πιο πιθανό από τους νεότερους να πιστεύουν πως η οικονομική τους κατάσταση είναι κακή.