Τι σημαίνουν τα αγχωτικά όνειρα που μας ταράζουν τον ύπνο; Θα πρέπει να ανησυχούμε;
Μια απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα προσπαθεί να δώσει δημοσίευμα του Guardian.
Ο ψυχολόγος Αντόνιο Ζάντρα, μοιράζεται με τον Guardian μια δική του εμπειρία. Ήταν στην θάλασσα και έφτανε στην ακτή, αλλά ήξερε ότι θα πεθάνει. Και τότε, ο γιος, μόλις 8 ετών, εμφανίστηκε στην ακτή. Κοιτούσε τον Ζάντρα και τότε άκουσε τις εξής λέξεις: «Μπαμπά, όχι!». Δύο χρόνια μετά ακόμη τον ταράζει. Περισσότερο η ιδέα ότι θα πέθαινε μπροστά στα μάτια του μικρού του γιου. Φυσικά ξύπνησε και τίποτα από όλα αυτά δεν έγιναν, αλλά το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να πάρει αγκαλιά τον γιο του.
Για τον Ζάντρα, αυτό είναι το χειρότερό του αγχωτικό όνειρο, που ακόμη και σήμερα είναι ικανό να τον ταράξει. Και έχοντας εμπειρία μέσω της δουλειάς για τα όνειρά, γνωρίζει ότι το όνειρό του περιέχει έναν από τα πιο κοινά μοτίβα των αγχωτικών ονείρων: τον φόβο του θανάτου. Άλλα αρκετά ιδιαίτερα διαδεδομένα είναι ότι κάποιος μας κυνηγάει ή ότι χάνουμε τον έλεγχο.
Βέβαια, το γεγονός ότι γνωρίζουμε ότι τα αγχωτικά όνειρα είναι σχετικά κοινά, αυτό δεν μειώνει την ένταση που μας προκαλεί εκείνη τη στιγμή.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι πολύ κοινό χαρακτηριστικό να βγαίνει το άγχος μας στον ύπνο. Άλλωστε ζούμε σε αγχωτικές εποχές. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), η κατάθλιψη και οι κρίσεις άγχους κοστίζουν στην παγκόσμια οικονομία πάνω από 1 τρισ. δολάρια ετησίως, ενώ από το 1990 έως το 2013 έχει καταγράψει αύξηση της τάξης του 50%.
Τα περισσότερα όνειρα έχουν στοιχεία άγχους
Σύμφωνα με έρευνα, στα περισσότερα όνειρα υπάρχει το στοιχείο του άγχους. το ένα τρίτο υπάρχουν στοιχεία ατυχίας και αναποδιάς. To 80% των ονείρων που βλέπουν οι άνδρες και το 77% των γυναικών εμπεριέχουν τουλάχιστον ένα από τα «αρνητικά συναισθήματα» της λύπης, του θυμού, της σύγχυσης και του φόβου. Από την άλλη, μόνο το 53% των ονείρων έχουν θετικά στοιχεία, όπως φιλικές συναναστροφές, καλή τύχη, επιτυχία και ευτυχία.
Με άλλα λόγια, σύμφωνα με την Ιζαμπέλα Αρνούλφ, νευροεπιστήμονας, είναι απολύτως φυσιολογικό να βλέπουμε αγχωτικά όνειρα. Όμως οι περισσότεροι άνθρωποι δεν τα θεωρούν φυσιολογικά.
Σύμφωνα με τη Νίκι Λιντμπέτερ, από το Anxiety UK, που το δικό της αγχωτικό όνειρο είναι ότι κολλάει στην κίνηση (είναι αγοραφοβική), είναι πολλοί αυτοί που τους παίρνουν τηλέφωνο και τους λένε ότι τους απασχολούν τυα όνειρα που βλέπουν.
Επίσης έρευνα έδειξε ότι αν και εκείνοι που έχουν βιώσει μια τραυματική εμπειρία, θα έχουν αγνωτικά όνειρα που σχετίζονται με την τραυματική αυτή εμπειρία, ωστόσο, αυτού που ζουν αγχωτικά κατά τη διάρκεια της ημέρας, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα έχουν αγχωτικά όνειρα.
Έχουν όμως τα αγχωρικά όνειρα κάποια λειτουργία;
Έρευνα της Αρνούλφ σε φοιτητές της Σορβόνης έδειξε κάτι που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί. Ότι όσοι είχαν τα πιο αγχωτικά όνειρά το βράδυ πριν από εξετάσεις, έγραψαν τους καλύτερους βαθμούς. Μια από τις περιπτώσεις που θυμάται ήταν μια φοιτήτρια που είδε στον ύπνο της ότι δεν θυμόταν μια σημαντική λεπτομέρεια, ξύπνησε, κοίταξε τα βιβλία της και ξαναδιάβασε το σημείο που δεν θυμόταν. «Ότι συνέβη στο μυαλό τους τη νύχτα πριν τις εξετάσεις, τους έδωσε ένα συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τους υπόλοιπους», σχολίασε η Αρνούλφ.
Τα ευρήματα της Αρνούλφ συμφωνούν με αυτό που ονομάζεται «θεωρία προσομοίωσης απειλών» στα όνειρα, το οποίο λέει ότι οι άνθρωποι επαναλαμβάνουν τρομακτικές καταστάσεις στα όνειρά τους και ότι αυτό λειτουργεί σαν πρόβα που τους προετοιμάζει ώστε να αντιμετωπίσουν τις πραγματικές δύσκολες καταστάσεις της ζωής. Εάν ονειρευτείτε να αντιμετωπίζετε ένα λιοντάρι και το πρωί συναντήσετε ένα λιοντάρι, η θεωρία λέει ότι θα είστε καλύτερα προετοιμασμένοι για αυτή τη συνάντηση. Μια πιο εξελιγμένη εκδοχή αυτής της θεωρίας είναι η «κοινωνική θεωρία προσομοίωσης απειλών», η οποία επικεντρώνεται στην ιδέα ότι τα όνειρα μας προετοιμάζουν για το κοινωνικό άγχος της πραγματικής ζωής.
Παλιά τραυματικά γεγονότα
Πως όμως εξηγείται το γεγονός ότι βλέπουμε συχνά αγχωτικά όνειρα για εμπειρίες που έχουν περάσει εδώ και χρόνια; Όπως για παράδειγμα ότι δίνετε εξετάσεις στο σχολείο;
Σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Μπελ, τα όνειρα που βλέπουμε μετά από ένα σοβαρό τραύμα είναι συχνά επαναλαμβανόμενα και απροσδιόριστα, γεγονός που υποδηλώνει ότι «εάν [τα όνειρα άγχους] είναι μια προσπάθεια να μας προετοιμάσουμε, είναι αξιοσημείωτο πόσο σταθερά η προσπάθεια αυτή αποτυγχάνει». Και σύμφωνα με τον Φρόιντ, αρκετοί είναι προγραμματισμένοι να επαναλαμβάνουν ξανά και ξανά, χωρίς εξέλιξη ή διαχείριση, το ίδιο τραυματικό συμβάν.
Πηγή: Guardian