Ως μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα χαρακτηρίζει η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας ΕΛΕΤΑΕΝ την ανακοίνωση του Εθνικού Προγράμματος για τα Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα (ΥΑΠ) από το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας και την ΕΔΕΥΕΠ.
Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα που μόλις παρουσιάστηκε, το οποίο θα υποβληθεί σε στρατηγική εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και θα εγκριθεί με ΚΥΑ, περιλαμβάνονται 25 περιοχές, συνολικής έκτασης 2,712 τετραγωνικών χλμ., με εκτιμώμενη ελάχιστη ισχύ τα 12,4 GW.
Μάλιστα, οι περιοχές όπου μπορούν να αναπτυχθούν τα Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα είναι: Ανατολική Κρήτη με ισχύ 800 MW, νότια Ρόδο με ισχύ 300 MW - 550 MW, κεντρικό Αιγαίο με ισχύ 200 MW - 450 MW, άξονας Εύβοιας - Χίου με ισχύ 300 MW και Ιόνιο Πέλαγος με ισχύ 450 MW.
Σύμφωνα με τον προκαταρκτικό ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας, ο στόχος για τα Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα (ΥΑΠ) είναι 1.900 MW το 2030 και 6.200 MW το 2035. Ο στόχος για το 2050 είναι 17.300 MW. H επίτευξη αυτών των στόχων απαιτεί σημαντικές επενδύσεις: πάνω από 6 δισ. ευρώ έως το 2030 και πάνω από 28 δισ. ευρώ έως το 2050. Οι επενδύσεις αυτές μπορεί και αναμένεται να έχουν υψηλή ελληνική προστιθέμενη αξία (σχεδόν 67%).
Τα ΥΑΠ είναι τα αιολικά πάρκα που εγκαθίστανται στη θάλασσα, δηλαδή πέραν της ακτής (offshore). Τα ΥΑΠ μπορεί να θεμελιώνονται στον πυθμένα εάν το βάθος της θάλασσας είναι σχετικά μικρό (έως 50 μέτρα περίπου), είτε να αποτελούνται από πλωτές ανεμογεννήτριες εάν τα βάθη είναι μεγαλύτερα.
Η αποτελεσματική εφαρμογή στην πράξη του Εθνικού Προγράμματος για τα ΥΑΠ που ανακοινώθηκε συνιστά ευκαιρία για την πολιτεία και την κοινωνία. Η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει την εμπειρία από τον τρόπο ανάπτυξης των χερσαίων αιολικών τα τελευταία 30 χρόνια και να διδαχθεί από τα λάθη και τα σωστά που έχουν γίνει.
Κατά την ΕΛΕΤΑΕΝ απαιτούνται δράσεις σε 6 άξονες:
- H διαμόρφωση ενός ευέλικτου συστήματος αδειοδότησης, με βάση τις πρόνοιες της ευρωπαϊκής νομοθεσίας του σχεδίου REPowerEU, που θα διασφαλίσει ότι οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές και τα έργα τους, όταν επιλεγούν, δεν θα αντιμετωπίσουν ένα κυκεώνα γραφειοκρατίας και καθυστερήσεων.
- Η ταχεία προώθηση των διεθνών διασυνδέσεων της χώρας, προκειμένου το πλούσιο αιολικό δυναμικό του Αιγαίου να αποτελέσει απαραίτητο πυλώνα για την ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης. Πρωτοβουλίες, όπως ο Green Aegean Interconnector[3], πρέπει να ενισχυθούν σε υψηλότατο επίπεδο.
- Η κατάρτιση ενός ειδικού και στοχευμένου προγράμματος ενίσχυσης επενδύσεων σε όλο το εύρος της εφοδιαστικής αλυσίδας. Έτσι η χώρα μπορεί να επιδιώξει να εξυπηρετεί όχι μόνο τα δικά της ΥΑΠ αλλά και τα ΥΑΠ της περιοχής της ανατολικής Μεσογείου.
- Εξαντλητικός και διαρκής διάλογος με την κοινωνία, τις τοπικές αυτοδιοικήσεις και τις επαγγελματικές ενώσεις που εμπλέκονται με το θαλάσσιο χώρο, προκειμένου να εξηγηθούν τα οφέλη και να αντιμετωπιστούν έγκαιρα και έγκυρα ανησυχίες και ερωτήματα που πάντοτε προκύπτουν.
- Η κατάρτιση σε υψηλό επίπεδο, και η υλοποίηση ενός οδικού χάρτη για την αξιοποίηση του πλούσιου αιολικού δυναμικού σε όλο το Αιγαίο Πέλαγος, με βάση το διεθνές δίκαιο.
- Η ενίσχυση από την Πολιτεία της ΕΔΕΥΕΠ με περισσότερους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους προκειμένου να κινηθεί ακόμα πιο γρήγορα προς το στόχο.
Ιδίως τονίζεται ότι για να μεγιστοποιηθούν τα αναπτυξιακά οφέλη για την Ελλάδα, η ανάπτυξη των ΥΑΠ πρέπει να συνοδευθεί με την ανάπτυξη μιας εγχώριας εφοδιαστικής αλυσίδας που θα εμπλέκει παραδοσιακούς και νέους τομείς της οικονομίας μας, όπως ναυπηγεία, λιμάνια, βιομηχανίες καλωδίων, τσιμέντου και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού, βιομηχανίες μετάλλων και μεταλλικών κατασκευών, μεταφορές, ναυτιλία, υπηρεσίες κλπ.
«Τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, μαζί με τα χερσαία αιολικά πάρκα και τις άλλες ανανεώσιμες, μπορούν να κάνουν την Ελλάδα εξαγωγό καθαρής ενέργειας. Αυτό θα προσφέρει σημαντικά οικονομικά και αναπτυξιακά οφέλη και θα ενισχύει την ενεργειακή μας ανεξαρτησία και το γεωστρατηγικό ρόλο της πατρίδας μας προς όφελος της ειρήνης και ασφάλειας στην περιοχή. Πάνω από όλα, τα Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα μπορεί να προσφέρουν μεγάλες ποσότητες καθαρής ενέργειας που είναι απαραίτητη για την κλιματική ουδετερότητα και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης», αναφέρει ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ Παναγιώτης Λαδακάκος.