Τα όνειρα αν το καλοσκεφτούμε είναι πολύ περίεργα. Έχουμε παραισθήσεις για τέσσερις με έξι ώρες στην νύχτα καθώς ο εγκέφαλος μας προσπαθεί να επεξεργαστεί, να καταλάβει και να συνδυάσει όλες τις εμπειρίες και τις αναμνήσεις μας.
Τα επαναλαμβανόμενα όνειρα, από την άλλη, αποτελούν ένα άλλο μυστήριο. Περίπου το 60 με 70% των ενήλικων έχει δηλώσει ότι τουλάχιστον μία φορά στην ζωή τους είχαν δει το ίδιο όνειρο. Το γεγονός αυτό μας κάνει να σκεφτούμε: τι κάνει ο εγκέφαλος μας όταν παίζει το ίδιο όνειρο συνέχεια; Η νευρολογία μας δίνει τις απαντήσεις που ψάχνουμε.
Η εγκεφαλική δραστηριότητα κατά την διάρκεια ενός επαναλαμβανόμενου ονείρου εξαρτάται εν μέρει από το περιεχόμενο του ονείρου. Ο δρ. Κλίφορντ Σέγκιλ, νευρολόγος στο Providence Saint John′s Health Center, λέει ότι διαφορετικά μέρη του εγκεφάλου μπορεί να ενεργοποιηθούν από διαφορετικά όνειρα. «Για παράδειγμα, όνειρα που είναι πολύ οπτικά, με πολλές εικόνες, ενεργοποιούν τον ινιακό λοβό μας. Όνειρα που περιλαμβάνουν χορό σε μια ντίσκο θα ενεργοποιήσουν τον κροταφικό λοβό που είναι υπεύθυνος και για την ακοή». Όταν ονειρευόμαστε το ίδιο όνειρο κάθε βράδυ σημαίνει ότι ενεργοποιούμε συνεχώς την ίδια ομάδα δομών.
Τα συναισθήματα παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στα επαναλαμβανόμενα όνειρα. «Μία από τις θεωρίες σχετικά με την λειτουργία των ονείρων είναι ότι τα όνειρα επιτρέπουν την επεξεργασία του ψυχολογικού και συναισθηματικού περιεχομένου των εμπειριών», λέει Ο δρ. Γκάι Λέσζινερ, νευρολόγος στο London Bridge Hospital και κλινικός διευθυντής στο Guy’s Hospital Sleep Disorders Center. Αν ένα όνειρο συνεχίζει να επιστρέφει, το συναισθηματικό περιεχόμενο του είναι σαφώς σημαντικό για εμάς. Για αυτό τον λόγο ένας από τους πιο σημαντικούς μηχανισμούς για την παραγωγή των ονείρων είναι το μεταιχμιακό σύστημα, το ηλεκτρικό κύκλωμα του εγκεφάλου που ρυθμίζει τα συναισθήματα, τις συμπεριφορές και τις αντιδράσεις μας όταν είμαστε ξύπνιοι. «Όταν κάποιος βιώνει επαναλαμβανόμενα όνειρα, ενεργοποιείται το μεταιχμιακό σύστημα του εγκεφάλου», αναφέρει ο δρ. Σέγκιλ. Συχνά ενεργοποιείται και η αμυγδαλή, μια ομάδα νευρώνων σε σχήμα αμυγδάλου που σχετίζεται με τα συναισθήματα, και ειδικά με τον φόβο, και τις αντιδράσεις σε αυτά.
Μαζί με την αμυγδαλή και το μεταιχμιακό σύστημα του εγκεφάλου, τα επαναλαμβανόμενα όνειρά μπορεί να επηρεάζονται και από το Δικτυωτό Σύστημα Ενεργοποίησης (RAS). Είναι μέρος του εγκεφαλικού στελέχους που φιλτράρει τις πληροφορίες για να μπορέσουμε να επικεντρωθούμε στα σημαντικά πράγματα, όπως τα συναισθήματα μας.
Απογοήτευση ψυχολογικών αναγκών
Έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2017 στο «Motivation & Emotion» έδειξε ότι τα επαναλαμβανόμενα όνειρα μπορεί να εμφανίζονται λόγω της λεγόμενης απογοήτευσης των ψυχολογικών αναγκών, δηλαδή όταν δεν παίρνουμε όσα θέλουμε όσο είμαστε ξύπνιοι. Επίσης, μπορεί να βασίζονται στις αναμνήσεις ή τα τραύματα από το παρελθόν μας. Το RAS, το μεταιχμιακό σύστημα και η αμυγδαλή μαζί ενώνονται προκαλώντας την επανεμφάνιση του ίδιου ονείρου ξανά και ξανά, λέει ο δρ. Σέγκιλ, καθώς ο εγκέφαλος μας παλεύει με την επεξεργασία των προβλημάτων μας και την εύρεση της λύσης τους.
Υπάρχει ένας ακόμα νευρολογικός λόγος που μπορούν συνεχώς να επιστρέφουν τα όνειρα. «Άτομα με διαταραχή μετατραυματικού στρες μπορεί πολύ συχνά να βιώνουν επαναλαμβανόμενα όνειρα ή εφιάλτες που σχετίζονται με το τραύμα τους, και έχει προταθεί ότι εξαιτίας των ακραίων αισθημάτων από αυτήν την εμπειρία τα άτομα ξυπνούν κατά την διάρκεια του ονείρου τους», συμπληρώνει ο δρ. Λέσζινερ. «Αυτό σημαίνει ότι η διαδικασία του ονείρου δεν ολοκληρώνεται ποτέ και η μνήμη των συναισθημάτων δεν έχει επεξεργαστεί πλήρως». Ο εγκέφαλος θα προσπαθεί συνεχώς να ολοκληρώσει την νυκτερινή δουλειά του και κάθε φορά θα διακόπτεται. Ο δρ. Λέσζινερ τονίζει ότι αυτό μπορεί να συμβεί και με τα καλοήθη όνειρα.
Ωστόσο, υπάρχουν πολλά πράγματα για τα επαναλαμβανόμενα όνειρα και γενικότερα για τα όνειρα που η επιστήμη δεν έχει μπορέσει να εξηγήσει. Τα επαναλαμβανόμενα όνειρα μπορεί να είναι ενοχλητικά και περίεργα, αλλά δείχνουν ότι κάτι μας απασχολεί όταν είμαστε ξύπνιοι την ημέρα. Το σίγουρο είναι ότι τα όνειρα θέλουν κάτι να μας πούν. Τα όνειρα αυτά, λοιπόν, μπορεί να αποτελούν ένα πολύ στοιχείο για να βρούμε αυτό που μας απασχολεί και να βρούμε εσωτερική γαλήνη, και το πρωί και την νύχτα.
ΠΗΓΗ: Bustle