Αναφορές στο θέμα της προμήθειας 4 νέων φρεγατών και του εκσυγχρονισμού των 4 ΜΕΚΟ έκανε κατά τη συνέντευξη Τύπου της Κυριακής ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, καθώς- μετά τη δρομολόγηση της προμήθειας των μαχητικών Rafale- πρόκειται για τη διάσταση του εξαγγελθέντος εξοπλιστικού προγράμματος που έχει προκαλέσει το εντονότερο ενδιαφέρον, δεδομένου ότι πρόκειται για τις σημαντικότερες εξελίξεις στο θέμα των εξοπλισμών των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων εδώ και πολλά χρόνια.
Ο κ. Μητσοτάκης επανέλαβε πως πρόκειται να αποκτηθούν 4 νέες φρεγάτες πολλαπλού ρόλου, παράλληλα με την αναμόρφωση- εκσυγχρονισμό των ήδη υπαρχουσών φρεγατών κλάσης ΜΕΚΟ του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, με εκτιμώμενο χρόνο υλοποίησης 5-7 έτη. Ερωτηθείς για το κόστος, παραδέχτηκε πως δεν είναι σε θέση να κοστολογήσει, προσθέτοντας πως θα υπάρξουν ανταγωνιστικές προσφορές. Ωστόσο, διαβεβαίωσε ότι έχουν γίνει συζητήσεις με το υπουργείο Οικονομικών για το εξοπλιστικό, και ότι «είμαστε απολύτως βέβαιοι πως σε ορίζοντα δεκαετίας έχουμε τη δυνατότητα να υποστηρίξουμε οικονομικά αυτό το πρόγραμμα».
Το ερώτημα που τίθεται στο συγκεκριμένο ζήτημα είναι προφανές: Τι φρεγάτες θα αγοραστούν, και από πού. Οι «πυλώνες» του θέματος της ενίσχυσης του ΠΝ επί της προκειμένης, φαίνεται να είναι τρεις: Η αγορά των 4 νέων, ο εκσυγχρονισμός των 4 ΜΕΚΟ και η αποκαλούμενη «ενδιάμεση λύση» (η σχετικά άμεση διάθεση σκαφών μέχρι να έρθουν οι νέες φρεγάτες).
Εδώ και αρκετό καιρό στην επικαιρότητα βρισκόταν το θέμα της προμήθειας δύο γαλλικών προηγμένων φρεγατών Belh@rra, διαμορφωμένων ειδικά για αεράμυνα περιοχής (AAW), ωστόσο, σύμφωνα με μεγάλη μερίδα του ειδικού Τύπου, το θέμα αυτό φάνηκε να «ναυαγεί» πρόσφατα- μέχρι την αναζωογόνηση των συζητήσεων περί αγορών γαλλικού εξοπλισμού λόγω των Rafale. Σε κάθε περίπτωση, μετά τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού το θέμα αποκτά εμφανώς νέα δυναμική.
Όπως εκτιμά ο Φαίδων Καραϊωσηφίδης, αεροναυπηγός και εκδότης της «Πτήσης», στον διεθνή διαγωνισμό θα «παίξουν» κυρίως εταιρείες που έχουν κάνει προτάσεις εκσυγχρονισμού φρεγατών ΜΕΚΟ, δεδομένης της διασύνδεσης μεταξύ των «πυλώνων» αυτών.
Το ότι ο πρωθυπουργός επανέλαβε ότι θα πρόκειται για φρεγάτες πολλαπλών ρόλων (multirole/ multipurpose) φαίνεται πως το ΠΝ αφήνει κατά μέρος επιδίωξη απόκτησης φρεγατών ΑΑW (αεράμυνας περιοχής, όπως προαναφέρθηκε)- ωστόσο, όπως υπογραμμίζει ο κ. Καραϊωσηφίδης, οι FTI/Belh@rra στη γαλλική τους διαμόρφωση δεν είναι αεράμυνας περιοχής, μα πολλαπλών ρόλων (το ελληνικό ΠΝ τις ήθελε με επιπλέον φόρτο πυραύλων, για αυξημένες δυνατότητες αεράμυνας). Σε αυτό το πλαίσιο, όπως εκτιμά ο κ. Καραϊωσηφίδης, σίγουρα στο «παιχνίδι» της αγοράς των νέων φρεγατών θα έρθουν ξανά οι Γάλλοι- αλλά εδώ υφίσταται επίσης το θέμα πως δεν υπάρχει ενδιάμεση λύση, καθώς, γενικότερα μιλώντας, δεν είναι πολλές οι χώρες που να μπορούν να εκχωρήσουν πλοία. Μία από αυτές, πάντως, είναι η Ολλανδία, η οποία έχει το επιπρόσθετο πλεονέκτημα ότι ολλανδικές φρεγάτες (κλάσης Standard, ή τύπου S) υπηρετούν επί δεκαετίες στο ΠΝ, οπότε η «οικειότητα» είναι μεγάλη. Οι Ολλανδοί έχουν δύο φρεγάτες τύπου Μ (νεότερη και καλύτερη έκδοση της γνωστής στο ΠΝ S), ναυπηγηθείσες στα μέσα της δεκαετίας του 1990 αλλά εκσυγχρονισμένες, οι οποίες θα μπορούσαν να αποτελέσουν ενδιάμεση λύση μέχρι την προμήθεια νέων ολλανδικής προέλευσης πλοίων.
Πέραν αυτών, υπάρχει η γερμανική επιλογή (σημειώνεται πως οι ΜΕΚΟ είναι επίσης γερμανικής προέλευσης): Όπως σημειώνει ο κ. Καραϊωσηφίδης, είχε γίνει ξανά σχετική προσέγγιση στις αρχές του χρόνου και συγκεκριμένα για τη φρεγάτα Α200- στα μεγέθη των ΜΕΚΟ- αλλά και πάλι δεν φαίνεται να υφίσταται η ενδιάμεση λύση. Ακόμη, υπάρχει το ενδεχόμενο της ισπανικής Navantia, η οποία έχει μεγάλη εμπειρία στην κατασκευή φρεγατών (και είναι, σημειωτέον, και η εταιρεία που εμπλέκεται στη ναυπήγηση του τουρκικού ελικοπτεροφόρου Anadolu), και ενδεχομένως να υπάρχει η δυνατότητα- σε θεωρητικό επίπεδο- μιας ενδιάμεσης λύσης, δεδομένου ότι είναι σε υπηρεσία φρεγάτες κλάσης F100.
Πέραν των ευρωπαϊκών επιλογών, υπάρχει και η αμερικανική υποψηφιότητα του πλοίου MMSC (Multi Mission Surface Combatant- παράγωγου του αποκαλούμενου LCS- Littoral Combat Ship), το οποίο δεν βρίσκεται ακριβώς στην ίδια κατηγορία με τις προαναφερθείσες φρεγάτες (θεωρείται ως ένα είδος «υβριδίου» φρεγάτας- κορβέτας).
«H Lockheed Martin Canada έχει εκσυγχρονίσει ΜΕΚΟ προηγουμένως, και επιδιώκεται να συνδεθεί το πρόγραμμα αγοράς των νέων φρεγατών με τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ. Προσφέρουν τις MMSC και έχουν εκσυγχρονίσει νεοζηλανδικές ΜΕΚΟ (ΜΕΚΟ 200 ANZAC), ενώ συνεργάζονται με την ΟΝΕΧ (Ναυπηγεία Ελευσίνας)» σημειώνει ο κ. Καραϊωσηφίδης- υπογραμμίζοντας ωστόσο πως, αν και η αμερικανική πρόταση φαίνεται να αποτελεί τη φθηνότερη λύση (ειδικά δεδομένου ότι το κόστος μιας φρεγάτας με δυνατότητα αεράμυνας περιοχής κυμαίνεται, πολύ χονδρικά, μεταξύ 1,2- 1,3 δισ. ευρώ το πλοίο, μαζί με τα όπλα), οι δυνατότητες της MMSC είναι αισθητά περιορισμένες σε σχέση με αυτές των προαναφερθέντων μονάδων σε επίπεδο αεράμυνας περιοχής.