Το φετινό έτος ήταν μια άσχημη χρονιά για να είναι κανείς δημοσιογράφος: Επιθέσεις στα social media, επιπλήξεις από το Οβάλ Γραφείο: Στις ΗΠΑ και αλλού, ο Τύπος είναι αντιμέτωπος με σχεδόν συνεχείς προσπάθειες για να χαρακτηριστεί ως «εχθρός του λαού»- ενώ σε άλλες χώρες του κόσμου σημειώνεται αύξηση της βίας εναντίον δημοσιογράφων- από δολοφονίες, μέχρι φυλακίσεις και αιχμαλωσίες.
Σαουδάραβες εκτελεστές δολοφόνησαν τον Τζαμάλ Κασόγκι
Ο Τζαμάλ Κασόγκι, Σαουδάραβας δημοσιογράφος και αρθρογράφος για την Washington Post, δολοφονήθηκε λίγο αφού εισήλθε στο σαουδαραβικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη τον Οκτώβριο. Η δολοφονία του έχει συσχετιστεί με τον πρίγκιπα διάδοχο της χώρας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, για τον οποίο η CIA θεωρεί πως διέταξε τον φόνο. Διακομματική επιτροπή γερουσιαστών στις ΗΠΑ που ενημερώθηκαν σχετικά από τη διευθύντρια της CIA, Τζίνα Χάσπελ, είπαν πως πιστεύουν ότι ο πρίγκιπας διάδοχος είχε εμπλοκή «στον υψηλότερο δυνατό βαθμό». Αλλά ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διατήρησε τη σταθερή του υποστήριξη προς τον πρίγκιπα διάδοχο, λέγοντας τον προηγούμενο μήνα πως η σχέση των ΗΠΑ «είναι με τη Σαουδική Αραβία».
Επιθέσεις στις ΗΠΑ
Ένας άνδρας με μακρά «βεντέτα» με την Capital Gazette στο Μέριλαντ των ΗΠΑ όρμησε στην αίθουσα σύνταξης τον Ιούνιο και άνοιξε πυρ. Ο Τζάροντ Ράμος, που είχε μηνύσει την εφημερίδα το 2013 για δυσφήμηση, κατηγορείται για πέντε φόνους, σε μια από τις πιο θανάσιμες επιθέσεις των τελευταίων δεκαετιών. Επίσης ο 56χρονος Σέζαρ Σάγιοκ έχει συλληφθεί για την αποστολή εκρηκτικών μηχανισμών σε επιφανείς Δημοκρατικούς ανά τη χώρα, καθώς και τα γραφεία του CNN στη Νέα Υόρκη. Ο Τραμπ συνεχίζει να χαρακτηρίζει τον Τύπο «εχθρό του λαού» σε συγκεντρώσεις του, ενώ η κυβέρνησή του απαγόρευσε προσωρινά στον δημοσιογράφο Τζιμ Ακόστα του CNN την πρόσβαση στον Λευκό Οίκο, μετά από μια αντιπαράθεση με τον πρόεδρο- με την όλη υπόθεση να περιλαμβάνει και ειδικά μονταρισμένο βίντεο.
Δημοσιογράφοι φυλακίζονται ανά τον κόσμο
Δημοσιογράφοι σε όλο τον πλανήτη φυλακίζονται εξαιτίας της δουλειάς τους- όλο και περισσότεροι, σύμφωνα με την Επιτροπή για την Προστασία Δημοσιογράφων (Committee to Protect Journalists). Σύμφωνα με την οργάνωση, τουλάχιστον 251 δημοσιογράφοι φυλακίστηκαν το 2018. Σε πολλές χώρες, απολυταρχικές κυβερνήσεις παρεμβαίνουν στον Τύπο, στο πλαίσιο προσπαθειών καταστολής των αντιφρονούντων, περιλαμβανομένης της Κίνας, όπου 47 δημοσιογράφοι είναι σε φυλακές, και της Μιανμάρ, όπου δύο δημοσιογράφοι του Reuters καταδικάστηκαν σε επταετή φυλάκιση. Κυβερνήσεις που επικρίνουν δριμύτατα τα ΜΜΕ αυξάνουν τις επιθέσεις τους στον Τύπο, σε χώρες όπως η Τουρκία, η Αίγυπτο, το Βιετνάμ και η Ερυθραία, σύμφωνα με τη CPJ.
Περισσότεροι δημοσιογράφοι δολοφονήθηκαν από αυτούς που σκοτώθηκαν σε πολέμους
Οι θάνατοι δημοσιογράφων που στοχοποιήθηκαν εξαιτίας της δουλειάς τους βρίσκονται στο υψηλότερό τους επίπεδο εδώ και τρία χρόνια, σύμφωνα με τη CPJ. Οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF) υπογραμμίζουν στην ετήσια αναφορά τους ότι 80 εργαζόμενοι στον Τύπο σκοτώθηκαν το 2018, τουλάχιστον 60 κρατούνται όμηροι και σχεδόν 350 κρατούνται με κάποιον τρόπο.
«Η βία κατά δημοσιογράφων έφτασε σε επίπεδα άνευ προηγουμένου φέτος, και η κατάσταση πλέον είναι κρίσιμη» τόνισε ο Κριστόφ Ντελουάρ, γενικός γραμματέας της οργάνωσης, σε δήλωσή του στις αρχές του Δεκεμβρίου. «Το μίσος προς δημοσιογράφους το οποίο εκφράζεται, και σε κάποιες περιπτώσεις διακηρύσσεται πολύ ανοιχτά, από ανήθικους πολιτικούς, θρησκευτικούς ηγέτες και επιχειρηματίες, έχει τραγικές επιπτώσεις, και αντικατοπτρίζεται σε αυτή την ανησυχητική αύξηση βιαιοπραγιών σε βάρος δημοσιογράφων».
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την έκθεση της RSF, ανάμεσα στα θύματα φέτος ήταν 63 επαγγελματίες δημοσιογράφοι (+15%), 13 μη επαγγελματίες (από 7 που ήταν πέρυσι) και τέσσερις συνεργάτες μέσων ενημέρωσης. Σημειώνεται πως συνολικά, πάνω από 700 επαγγελματίες δημοσιογράφοι έχουν δολοφονηθεί μέσα στα τελευταία δέκα χρόνια, σύμφωνα με την RSF. Τα θύματα ήταν στη μεγάλη τους πλειονότητα άνδρες (77, έναντι τριών γυναικών) και δούλευαν στις χώρες τους (75 ντόπιοι δημοσιογράφοι, 5 ξένοι) ενώ το Αφγανιστάν ήταν η που αποδείχθηκε η πιο εχθρική για τους δημοσιογράφους αυτή τη χρονιά, με 15 εργαζομένους στα ΜΜΕ να χάνουν τη ζωή τους. Μάλιστα κατάφερε να ξεπεράσει τη Συρία, που είχε την πρώτη θέση από το 2012 και παραμένει στη δεύτερη θέση, με 11 δολοφονημένους δημοσιογράφους.