Στον κύκλο της ζωής μας άραγε, πόσο αλλάζουμε; Πολύ ή και καθόλου. Στη «χαραυγή» του Ελληνικού πολιτισμού, ξύπνησε ως Θεά από Θνητή από το λήθαργο, χωρίς να ξέρει αν ήταν όνειρο ή αλήθεια. Έτσι όπως μπλέχτηκαν και συμφιλιώθηκαν άρτια τα υποσυνείδητα με την πραγματικότητα, σαν υπνοβάτης ανέβηκε στη σκηνή στην προσπάθειά της να αναδυθεί από το πεπρωμένο της και να υποδυθεί στον πιο δύσκολο ρόλο, τον δικό της!
Συναντιόμαστε στη σκηνή που είναι ταυτόχρονα αρχή και τέλος. Ποτέ μου δεν αγάπησα τις δύο τούτες λέξεις, τόσο άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους. Ίσως, γιατί τις θεωρώ τόσο ίδιες και τόσο απόλυτες μα και τόσο αντίθετες που χάνουν κάθε ουσία του αληθινού. Ας κινηθούμε λοιπόν αχαλίνωτα σε αυτό τον κύκλο της φαντασίας και της ζωής, του αληθινού και του ψεύτικου, του τυχερού και του μοιραίου, του αρχαίου και του σύγχρονου, του ορατού και του αόρατου.
Σαν αρχαία Θεά περπατούσε με ανάλαφρο βηματισμό, θαρρείς και ήταν η πρίμα μπαλαρίνα στη σκηνή. Δεν χόρευε όμως. Ήταν πολύ διστακτική και πολύπλοκη για να το κάνει. Προσπαθώντας να διαρρήξει τον κομφορμισμό του κοινού και του κόσμου αυτού στον οποίο μεγάλωσε συνυπήρχε ανάμεσα από δεκάδες άλλους κόσμους όμως ένιωθε πως ήτανε μόνη. Περίεργο, καθώς δεν ήταν αίσθημα μοναξιάς αλλά μοναδικότητας. Το βήμα της ήταν ρυθμικό, αλέγκρο, ζωηρό, ατίθασο, μα νευρικό και δυναμικό.
Μια διάθεση κυριαρχίας δέσποζε στο τρόπο που κινούνταν και η στάση του σώματος της περίτρανα την επιβεβαίωνε. Φορούσε ένα χρυσό στεφάνι από δάφνες, δείγμα της ομορφιάς της Σοφίας,* η υπόλοιπη ένδυση δε φαίνονταν ακόμα. Αναδείκνυε έτσι τα μαύρα της μαλλιά. Επιδείκνυε και επέβαλλε το κάλλος, την ανδρεία και τη σοφία της. Αδημονούσε για το χειροκρότημα, σαν επιβράβευση της λάμψης της και του ταλέντου της. Και μετά; κοιτούσε το υπερπέραν με ένα βλέμμα κενό, επίμονο και θλιμμένο, θαρρείς σαν μάγισσα έβλεπε το μέλλον να έρχεται. Θυμόταν την προφητεία των «τριών μαγισσών» για την ήττα που θα έφτανε, με κλαδιά από τα δέντρα του δάσους…**
Το κοινό, αχ αυτό το κοινό! Σαν πρόκληση ξαναγεννιόταν όρθιο, αποθεώνοντας την γυναικεία αυτή θεϊκή ύπαρξη! Σαν στρατός βέβηλος και ετοιμοπόλεμος ώστε να σπάσει τα δεσμά της ομορφιάς της, και Εκείνη… Εκείνη σαν άγαλμα που χαίρονταν το κάλλος και την τέχνη της, περίμενε τον καλλιτέχνη να λαξέψει ακόμα και τα αθέατα στο μάτι σημεία της για μια αρμονική, ολοκληρωμένη, μεγαλοπρεπή, συντριπτική Νίκη. Ένα άγαλμα δε μπορεί άλλωστε ποτέ να είναι ανάπηρο και αποκρουστικό σκέφτεται. Η μουσική όμως «πρέπει να είναι απλή. Με την απλότητα και την ομορφιά της γραμμής της γίνεται σπουδαία.»***
Όλοι οι μεγάλοι μας Φιλόσοφοι μίλησαν για το κάλλος. Αριστοτέλης, Πλάτωνας, Διογένης, Σωκράτης. Για κάποιους, η έννοια του κάλλους ήταν σύμφυτη με την καλοσύνη, τη γνώση, τον ψυχικό πλούτο, το υγιές σώμα και όλες τις αρετές, για άλλους πάλι, η έννοια αυτή στηρίζονταν μόνο στη εξωτερική ομορφιά κάτι που αποκτούσε δευτερεύουσα σημασία στην ανάκτηση και στην προσέγγιση της αλήθειας μας και κατ’ επέκταση του «Γνώθι σαυτόν» που είναι και ο απώτερος σκοπός μας, προκειμένου να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι.
Ομορφιά όμως δε σημαίνει πολυτέλεια, αλλά αντίθετα απλότητα, συμμετρία και αρμονία, και όπως έλεγε ο Περικλής «φιλοκαλούμεν τε γαρ μετ΄έυτελείας» ας αγαπάμε δηλαδή την ομορφιά με απλότητα και ας λέμε όχι σε υπερβολές και γκροτέσκο, το «κεραμέουν και φαύλουν» όπως θα έλεγε ο Καβάφης.
* Οι αρχαίοι μας πρόγονοι, θέλοντας να αποτυπώσουν το συνδυασμό και των τριών θεμελιωδών αρετών ( Σοφία- Ανδρεία –Κάλλος) και να τις παρουσιάσουν στα όμματα των ανθρώπων της εποχής τους και όχι μόνο, τις απεικόνισαν με το άγαλμα της Θεάς Αθηνάς και για αυτό το άγαλμα της παρουσιάζεται ως μια ευθυτενής κόρη με περίλαμπρη και δαφνοστεφανομένη κεφαλή, δείγμα του κάλλους της Σοφίας ένεκα ότι εξήλθε από το μέτωπο του Διός, καθώς και μια καλλίγραμμη πτυχωτή εσθήτα την (άγρα) που αντιπροσωπεύει την σεμνότητα, φέρει δε στον αριστερό της ώμο γλαύκα που συμβολίζει τη γνώση όχι μόνο του ορατού κόσμου αλλά και του αόρατου.
** Από το Μακμπέθ: θεατρικό έργο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ γράφτηκε μεταξύ 1603-1606 κατά το οποίο ο Βασιλιάς Μακμπέθ τρέπεται σε φυγή από το στρατό που κρατάει στα χέρια του κλαδιά από το δάσος Μπέρναμ και σκοτώνεται σε μονομαχία με άγριο τρόπο μετά την προφητεία τριών μαγισσών πως δεν πρόκειται να ηττηθεί «πριν το δάσος Μπέρναμ φθάσει στη Δουνσιναία»
*** Μαρία Κάλλας-Έλληνοαμερικανιδα υψίφωνος και Ντίβα της Όπερας.1923-1977.
*Οι φωτογραφίες είναι από σπάνιο βιβλίο προσωπικής συλλογής ‘Maria by Callas-In Her Own Words’ by Tom Volf ,2017 Assouline Publishing New York ISBN:9781614285502