Τα ψώνια στα σουπερμάρκετ αποτελούν ουσιαστικό κομμάτι της ζωής μας, αλλά η διαδικασία αγοράς τροφίμων και άλλων προϊόντων πρώτης ανάγκης δεν είναι τόσο απλή για όσους πάσχουν από διαταραχές άγχους.
Και αυτό ισχύει γενικά, χωρίς να υπάρχει κάποια πανδημία ή άλλη δύσκολη συνθήκη. Τελευταία, η εξάπλωση του κορονοϊού στέλνει μαζικά τους πολίτες κάθε χώρας στα σουπερμάρκετ, οι οποίοι ψωνίζουν σαν να πρόκειται να έρθει το τέλος του κόσμου. Οι γεμάτοι διάδρομοι, ο θόρυβος από τα καροτσάκια και η δυσκολία επιλογών - που σε πολλές περιπτώσεις σφίγγουν το στομάχι σε μια συνηθισμένη μέρα - βρίσκονται τώρα σε υψηλότερο επίπεδο από ποτέ. Και δεν βοηθά καθόλου ο πανικός ή κάθε είδους παρανόηση για το τρόπο μετάδοσης του ιού.
Ακόμη και εκτός της πανδημίας που βιώνουμε, οι ψυχολόγοι μπορούν να επιβεβαιώσουν ότι το άγχος στα σουπερμάρκετ είναι πραγματικό - πόσο μάλλον τώρα που πολλοί υποφέρουν ακόμα περισσότερο.
Σύμφωνα με τον Κέβιν Τσάπμαν, κλινικό ψυχολόγο που ειδικεύεται στις ψυχικές διαταραχές, το άγχος κατά την επίσκεψη στα σουπερμάρκετ είναι κοινό φαινόμενο.
«Ουσιαστικά το άγχος είναι οι σκέψεις για ένα ανεξέλεγκτο και απρόβλεπτο μελλοντικό γεγονός», δήλωσε ο Τσάπμαν στη αμερικανική έκδοση της HuffPost. «Τα σουπερμάρκετ είναι γεμάτα αβεβαιότητες – σκεφτείτε τις θέσεις στάθμευσης, τον μεγάλο αριθμό πελατών, τις αποφάσεις για το τι πρέπει να αγοραστεί, τα δυσλειτουργικά αυτόματα μηχανήματα στην έξοδο και την αφόρητη αναμονή στα ταμεία. Τα σουπερμάρκετ αποτελούν εστίες άγχους», είπε ο Τσάπμαν.
“«Αυτό που θα μπορούσε να έχει αποτέλεσμα είναι να προγραμματίσουμε τη μνήμη στον εγκέφαλό μας ώστε να βλέπουμε τα σουπερμάρκετ σαν emoji αντί στο μυαλό μας να παίζει η μουσική της ταινίας ‘Τα Σαγόνια του Καρχαρία’, καθώς διασχίζουμε τους διαδρόμους»”
Το άγχος στο σουπερμάρκετ έχει διαβαθμίσεις σοβαρότητας.
«Το άγχος στα σουπερμάρκετ έχει διαβαθμίσεις σοβαρότητας», εξήγησε ο Τσάπμαν. «Από τη μια υπάρχουν οι άνθρωποι που ανυπομονούν να πάνε για ψώνια στα σοπερμάρκετ, από την άλλη υπάρχουν οι πελάτες που πάσχουν από αγοραφοβία».
Η αγοραφοβία, μια διαταραχή άγχους που προκαλεί φόβο σε καταστάσεις ή χώρους από όπου είναι δύσκολο να ξεφύγει κανείς, κρατά εκείνους που τη βιώνουν εκτός συνωστισμένων χώρων όπως τα σουπερμάρκετ και τα πολυκαταστήματα.
Μπορεί να ξεπεραστεί το άγχος της επίσκεψης στο σουπερμάρκετ;
Σύμφωνα με τον Τσάπμαν, η μόνη μακροπρόθεσμη θεραπεία αυτού του άγχους είναι η απευθείας αντιμετώπιση του, ακόμα και στα χειρότερα σουπερμάρκετ.
«Αυτό που θα μπορούσε να έχει αποτέλεσμα είναι να προγραμματίσουμε τη μνήμη στον εγκέφαλό μας ώστε να βλέπουμε τα σουπερμάρκετ σαν emoji αντί στο μυαλό μας να παίζει η μουσική της ταινίας ‘Τα Σαγόνια του Καρχαρία’, καθώς διασχίζουμε τους διαδρόμους», συμβουλεύει ο Τσάπμαν. «Πρώτον, είναι απαραίτητο να μετατρέψουμε την δυσάρεστη αξιολόγησή μας για τα σουπερμάρκετ, σε θετική». Αυτό αποτελεί τον πυρήνα της γνωσιακής συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας. Ο Τσάπμαν ενθαρρύνει τους πελάτες του να σκέφτονται με ευέλικτο τρόπο και ουδέτερα για να καταφέρουν να ψωνίσουν στο σουπερμάρκετ. «Θα μπορούσε να μην είναι τόσο γεμάτο με κόσμο ή να είναι, αλλά δεν έγινε και τίποτα», εξήγησε. «Ο διαφορετικός τρόπος σκέψης με οδηγεί να είμαι πιο σίγουρος για την προσέγγισή μου».
Η κριτική είναι ένας λιγότερα γνωστός στρεσογόνος παράγοντας του σουπερμάρκετ.
Σύμφωνα με την Τσεβίζ Τέρνερ, ανώτατο στέλεχος πολιτικής και στρατηγικής της Εθνικής Ένωσης Διατροφικών Διαταραχών, μια άλλη μορφή άγχους για τα σουπερμάρκετ προέρχεται από την κριτική και και τα βλέμματα των υπόλοιπων πελατών. Αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο για όσους είναι πιο ευτραφείς και έχει ως αποτέλεσμα τον στιγματισμό και την πίεση.
«Τα πιο ευτραφή άτομα τείνουν να αγχώνονται στα σουπερμάρκετ επειδή γνωρίζουν ότι πρόκειται να τους γίνει κριτική», είπε η Τέρνερ. «Υπάρχουν τόσες πολλές εφιαλτικές ιστορίες στα σουπερμάρκετ, όπως άτομα που σχολιάζουν τις αγορές μας, ή μας κρίνουν σιωπηλά».
Για να βοηθήσουν όσους έρχονται αντιμέτωποι με τέτοιες καταστάσεις σε καθημερινή βάση, η Τέρνερ είπε ότι ένα χαμόγελο ή μια - διαφορετική από τα τρόφιμα - συζήτηση με άλλους πελάτες θα μπορούσε να βοηθήσει. «Σε περίπτωση που παρατηρήσουμε ότι κάποιος αντιμετωπίζει δυσκολία στο σουπερμάρκετ, ας συζητήσουμε μαζί του και ας του μεταφέρουμε μια πιο θετική πλευρά της κατάστασης. Δεν χρειάζεται να αναφερθούμε στο πρόβλημά του, απλά να είμαστε φιλικοί. Θα μπορούσε να τους φτιάξει την ημέρα», συμπλήρωσε η Τέρνερ.
Πηγή: HuffPost US