Ίσως ήδη γνωρίζουμε ήδη ότι ο κακός ύπνος, ειδικά στη μέση ηλικία, έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο άνοιας στη συνέχεια.
Αλλά σύμφωνα με μια μελέτη του 2022, αυτό που ονειρευόμαστε μπορεί επίσης να συνδέεται με την πιθανότητα να αναπτύξουμε την πάθηση - κι αυτό αφορά περισσότερο τον άρρενα πληθυσμό.
Η εργασία, που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό The Lancet’s eClinical Medicine, διαπίστωσε ότι οι μεσήλικες συμμετέχοντες που έβλεπαν εφιάλτες τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα είχαν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν γνωστική έκπτωση (πρόδρομος της άνοιας) κατά την επόμενη δεκαετία από εκείνους που δεν είχαν .
Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης δρ Abidemi Otaiku έγραψε πρόσφατα στο Science Alert: «Τα αποτελέσματα αυτά υποδηλώνουν ότι οι συχνοί εφιάλτες μπορεί να είναι ένα από τα πρώτα σημάδια άνοιας, που μπορεί να προηγείται της ανάπτυξης προβλημάτων μνήμης και σκέψης για αρκετά χρόνια ή και δεκαετίες – ειδικά στους άνδρες».
Πως λειτούργησε η μελέτη και τι ακριβώς βρήκε;
Οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα από μεγάλες αμερικανικές μελέτες, μία από τις οποίες αφορούσε 605 ενήλικες ηλικίας μεταξύ 35 και 64 ετών και μία άλλη με 2.600 συμμετέχοντες ηλικίας άνω των 79 ετών.
Οι μελέτες παρακολούθησαν τη μικρότερη ομάδα για περίπου εννέα χρόνια και τη μεγαλύτερη ομάδα για κατά μέσο όρο πέντε χρόνια. Κανένας από τους συμμετέχοντες δεν είχε άνοια όταν ξεκίνησαν οι μελέτες.
Ζητήθηκε από όλους τους συμμετέχοντες να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια στην αρχή της μελέτης, συμπεριλαμβανομένου ενός ερωτηματολογίου που ρωτούσε πόσο συχνά έβλεπαν άσχημα όνειρα και εφιάλτες που τους ξυπνούσαν στη μέση της νύχτας.
«Διαπίστωσα ότι οι μεσήλικες συμμετέχοντες που βίωναν εφιάλτες κάθε εβδομάδα, είχαν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν γνωστική έκπτωση την επόμενη δεκαετία, ενώ οι μεγαλύτεροι συμμετέχοντες είχαν διπλάσιες πιθανότητες να διαγνωστούν με άνοια», έγραψε ο δρ Otaiku για το Science Alert.
Οι άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας που ξυπνούσαν από εφιάλτες τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα είχαν πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν γνωστική έκπτωση από εκείνους που δεν το έκαναν.
Για τις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, ο κίνδυνος ήταν 41% υψηλότερος, ενώ οι μεσήλικες ομάδες είδαν παρόμοια μοτίβα.
Πως ερμηνεύεται το αποτέλεσμα: Είναι σίγουρο ότι θα αναπτύξουμε άνοια αν βλέπουμε εφιάλτες μια φορά την εβδομάδα;
Οχι. Δεν αναφέρουν αυτό οι μελέτες - ανακάλυψαν συσχέτιση, όχι αιτία.
«Τα αποτελέσματα αυτά υποδηλώνουν ότι οι συχνοί εφιάλτες μπορεί να είναι ένα από τα πρώτα σημάδια άνοιας, η οποία μπορεί να προηγείται της ανάπτυξης προβλημάτων μνήμης και σκέψης για αρκετά χρόνια ή και δεκαετίες – ειδικά στους άνδρες», γράφει ο δρ Otaiku για το Science Alert. Οπως προσθέτει, όμως, τα δεδομένα του 2022 δεν απέδειξαν κάτι τέτοιο (ότι δηλαδή ότι θα αναπτύξουμε άνοια αν βλέπουμε εφιάλτες μια φορά την εβδομάδα) και δεν το επεδίωξαν μάλιστα.
«Τα καλά νέα είναι ότι οι επαναλαμβανόμενοι εφιάλτες είναι θεραπεύσιμοι», είπε αργότερα στη δημοσίευση, συνδέοντας ένα έγγραφο που πρότεινε τη χρήση διαφορετικών μορφών θεραπείας και φαρμάκων για όσους έχουν επαναλαμβανόμενους εφιάλτες ανάλογα με την αιτία τους.
«Και η πρώτης γραμμής ιατρική θεραπεία για τους εφιάλτες έχει ήδη αποδειχθεί ότι μειώνει τη συσσώρευση μη φυσιολογικών πρωτεϊνών που συνδέονται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ».