Το «Ηνωμένο» Βασίλειο μετά τον Μπόρις

Τι θα δούμε στο νέο βρετανικό σήριαλ.
Open Image Modal
via Associated Press

Οι βουλευτές του Συντηρητικού  κόμματος ψήφισαν τον Ρίσι Σουνάκ και την Λιζ Τρας ως τους δύο υποψήφιους που θα διεκδικήσουν τη διαδοχή στην πρωθυπουργία. Από την πρώτη εβδομάδα του  Αυγούστου, τα μέλη του βρετανικού Συντηρητικού κόμματος που υπολογίζονται περίπου στις 160 χιλιάδες, άρχισαν   να ψηφίζουν για να αναδείξουν αυτόν/αυτήν που θα διαδεχθεί τον Μπόρις. Οι κάλπες έκλεισαν στις 2 Σεπτεμβρίου και τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν αύριο, 5 Σεπτεμβρίου.

Πολλοί παράγοντες θα επηρεάσουν τους ψηφοφόρους στο ποιον/ποιαν από τους δύο θα επιλέξουν. Ένας παράγοντας που αναμφισβήτητα θα λάβουν υπόψη είναι και η καταγωγή των δύο υποψηφίων. Ο Σουνάκ είναι Ινδός και ″πολιτογραφημένος” Βρετανός ενώ η Τρας είναι γηγενής Αγγλίδα. Επικράτηση του Σούνακ, μαζί με το γεγονός ότι ο δήμαρχος του Λονδίνου είναι Πακιστανός, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σαν επίσημη παράδοση της Βρετανίας σε μία από τις αποικίες της,  αφού θα έχει και την Βασιλική σφραγίδα να επικυρώνει τη μεταβίβαση αυτή.

Εκτός από τον καθαρό συμβολισμό, η καταγωγή του/της Πρωθυπουργού δεν θα είναι το καθοριστικό σημείο της μελλοντικής πορείας της Μ. Βρετανίας. Η πορεία αυτή θα αποφασιστεί από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της σημερινής κατάστασης που αντιμετωπίζει η Χώρα και όχι από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε υποψήφιου.

Το 1979 που ανέλαβε πρωθυπουργός η Θάτσερ, έσωσε την Αγγλία από τον αφανισμό γιατί το πρόβλημα ήταν καθαρά εσωτερικό. Τα εργατικά συνδικάτα είχαν τον τελευταίο λόγο, ανεξάρτητα αν η Κυβέρνηση ήταν αυτή των Συντηρητικών ή των Εργατικών, και η Χώρα είχε παραλύσει. Η Θάτσερ κοντραρίστηκε με τα συνδικάτα και η εξουσία επανήλθε στην Κυβέρνηση. Σήμερα, το 2022, το θέμα είναι πως η Μ. Βρετανία θα συνεχίσει να είναι υπολογίσιμη δύναμη στο διεθνές στερέωμα. Αυτό θα καθοριστεί από το ποιες  θα είναι οι καινούργιες συμμαχίες της διεθνώς και πως θα μπορέσει να έχει ηγετικό ρόλο μέσα σε αυτές, πάντα με βάση το πόσο θα μπορέσει η ίδια να πατήσει πρώτα στα δικά της πόδια.

Εσωτερικά, τα δυνατά της σημεία είναι σημαντικά περιορισμένα και κατά συνέπεια από  μόνη της έχει περιορισμένες πιθανότητες να επιβληθεί. Δεν είναι μόνο το ότι έχει χάσει ανεπιστρεπτί τις αποικίες της.  Είναι ότι έχει χάσει ένα σημαντικό μέρος του εσωτερικού της πλούτου που την έκανε αναγνωρίσιμη και υπολογίσιμη διεθνώς. Η αυτοκινητοβιομηχανία της και τα εθνικά της σύμβολα Rolls Royce, Bentley, Mini, και Range RoverJaguar έχουν ξεπουληθεί στη Γερμανία και στην Ινδία, η χαλυβουργία της στην Ινδία, οι ποδοσφαιρικές ομάδες σε ολιγάρχες της Μ. Ανατολής (Εμιράτα, Σαουδική Αραβία) και από άλλα μέρη του Κόσμου, το Harrods, Πύργοι με εκατοντάδες χρόνια ιστορία και τίτλοι ευγενών έχουν πουληθεί σε Ινδούς και σε λεφτάδες άλλων εθνικοτήτων.

Εξωτερικά η Μ. Βρετανία είναι πλέον μόνη της στον «Ατλαντικό» Ωκεανό. Η έξοδός της από την Ευρωπαϊκή Ένωση, της στέρησε τη δυνατότητα να επιβάλλει τις δικές της θέσεις και να συγκυβερνήσει στην Ευρώπη. Ιστορικά, μέχρι πρόσφατα, όλα τα χρόνια που ήταν μέλος, ήταν με το ένα πόδι εκτός Ευρώπης και το άλλο πατούσε στο φράχτη. Επομένως ήταν καταδικασμένη σε περιφερειακό ουσιαστικά ρόλο και αναπόφευκτα ήρθε και το διαζύγιο.

Εκτός Ευρώπης πλέον, πέρα από το κλείσιμο της πόρτας της Ευρωπαϊκής Αγοράς, είναι σημαντικά λιγότερο χρήσιμη για τη σύμμαχο της στην άλλη μεριά του Ατλαντικού. Έχασε τη δυνατότητα να περάσει από την κύρια είσοδο τις απαιτήσεις των ΗΠΑ στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ούτε και οι οικονομικές της σχέσεις με τις ΗΠΑ συσφίχτηκαν περισσότερο μετά το Brexit και οι προοπτικές να γίνει αυτό στο άμεσο μέλλον είναι χλωμές. Άρα, η επιστροφή στην ΕΕ με διαφορετική νοοτροπία αυτή τη φορά είναι μονόδρομος για την επιβίωση και την ανάκαμψή της.  

Με βάση όλα αυτά και το δεδομένο ότι κανένας από τους δύο υποψήφιους για την πρωθυπουργία όχι μόνο δεν έκανε καν νύξη ότι θα ξαναφέρει τη Μ. Βρετανία στην ΕΕ, αλλά και οι δύο ορκίζονται να κόψουν κάθε δεσμό (επιπλέον τον επόμενο Οκτώβριο η Σκωτία προγραμματίζει δημοψήφισμα να φύγει από το ″Ηνωμένο” Βασίλειο) πώς μπορεί να σταματήσει η κατάρρευση που άρχισε εδώ και καιρό; ΄Ισως μπορέσουν να ελαττώσουν κάπως την επιτάχυνση της προδιαγεγραμμένης τροχιάς – βουτιάς αλλά τίποτα  περισσότερο.

Από τους δύο υποψηφίους ο Σουνάκ φαίνεται ο πιο  σοβαρός. Η Τρας είναι μία άλλη έκδοση του Μπόρις, οπότε μάλλον θα επιταχύνει το μοιραίο. Η πολυδιαφημιζόμενη ευκολία της να τα λέει κατάμουτρα στον «δικτάτορα» Πούτιν είναι περισσότερο εφηβικά νταηλίκια παρά δείγμα πολιτικής ωριμότητας. Το να αποκαλεί τον Πούτιν δικτάτορα, τον οποίο ακόμη και ο Μπάϊντεν είπε ότι δεν είναι δικτάτορας, δείχνει το επίπεδο της πολιτικής της σοβαρότητας. Αν αποκαλούσε τους Σαουδάραβες διοικούντες δικτάτορες, εκεί θα είχε άλλη αξία, αλλά και αυτό ούτε από το μυαλό της δεν επιτρέπεται να περάσει.

Η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων θα είναι και η έναρξη της «νέας» βρετανικής σειράς που θα προβάλλεται στις τηλεοράσεις από τον Σεπτέμβριο. Θα είναι επανάληψη των επεισοδίων που είδαμε από το 2019 που ανέλαβε ο  Μπόρις πρωθυπουργός, αλλά αυτή τη φορά με καινούργιο πρωταγωνιστή/α. Στο κλείσιμο της σειράς που τέλειωσε, ο ήρωας της Μπόρις έφυγε σαν clown (καραγκιόζης) (Clownfall: Britain after Boris - https://www.economist.com/weeklyedition/2022-07-09). Στην καινούργια σειρά που θα ακολουθήσει τον άλλο μήνα, αν τον πρωταγωνιστικό ρόλο τον αναλάβει η Λίζ Τρας (Liz Truss) η πιο πιθανή εκδοχή είναι να κλείσει το σήριαλ σαν Liz Trash (σκουπίδια).