Ένα τεράστιο πέτρινο γλυπτό σκαλισμένο από Ολμέκους καλλιτέχνες πριν από περισσότερα από 2.000 χρόνια που παραπέμπει σε αρχαίες θρησκευτικές πεποιθήσεις επέστρεψε στο Μεξικό μετά από δεκαετίες στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Γνωστό σήμερα ως «Τέρας της Γης», το γλυπτό πιθανότατα μεταφέρθηκε από το κεντρικό Μεξικό κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, πέρασε σε χέρια ιδιωτών συλλεκτών καθώς και σε δημόσια έκθεση μέχρι να κατασχεθεί από ειδικούς σε υποθέσεις παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων που συνεργάζονταν με εισαγγελείς της Νέας Υόρκης.
Το τεχνούργημα είναι γεμάτο με σύμβολα και ζυγίζει περίπου έναν τόνο και πιθανότατα εντοπίστηκε αρκετές δεκαετίες νωρίτερα στον αρχαιολογικό χώρο Chalcatzingo στην πολιτεία Μολέρος νότια της Πόλης του Μεξικού.
Αμερικανοί αξιωματούχοι συνεργάστηκαν με τους Μεξικανούς ομολόγους τους για τον επαναπατρισμό του γλυπτό.
Οι επιστήμονες αναφέρουν πως λαξεύτηκε από ηφαιστειακό βράχο μεταξύ 800-400 π.Χ. κατά τη διάρκεια της ακμής του πρώτου μεγάλου πολιτισμού στο Μεξικού, των Ολμέκων που κατοίκησαν περιοχές κυρίως γύρω από την ακτή του Κόλπου της χώρας. Οι Ολμέκοι είναι γνωστοί για την προηγμένη καλλιτεχνική τους παράδοση, συμπεριλαμβανομένων των κολοσσιαίων γλυπτών που απεικονίζουν κεφάλια.
Το συγκεκριμένο τεχνούργημα απεικονίζει ένα βουνό που απαντάται στην μυθολογία των Ολμέκων, και την στυλιζαρισμένη είσοδο στο σπήλαιο που έχει τη μορφή σταυρού, σύμφωνα με τον Μάριο Κόρντοβα, αρχαιολόγο που ειδικεύεται στον πολιτισμό των Ολμέκων και ταξίδεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες ως μέλος της αποστολής ανάκτησης.
Το βουνό κατασκευάστηκε επίσης με τέτοιο τρόπο για να μοιάζει με το κεφάλι ενός τζάγκουαρ, του πιο τρομακτικού αρπακτικού στο αρχαίο Μεξικού ενώ τα ανοιχτά σαγόνια συμβολίζουν την είσοδο στον Κάτω Κόσμο.
Κάποιοι εικάζουν ότι το γλυπτό μπορεί να είχε χρησιμοποιηθεί σε τελετουργικές πράξεις ως ένα ιερό πέρασμα.
«Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό κομμάτι», λέει η η αρχαιολόγος Σάρα Λάντρον ντε Γκεβάρα εστιάζοντας ιδιαίτερα το ανοιχτό στόμα σε σχήμα σταυρού. «Δεν μπορώ να θυμηθώ άλλα γλυπτά που να έχουν τέτοιου είδους άνοιγμα».
Άλλοι μελετητές σημειώνουν πώς η κοσμοθεωρία των Ολμέκων, όπως αναπαρίσταται στο γλυπτό «Τέρας της Γης» είναι ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στο αρχαίο Μεξικό και συναντάται και στους Αζτέκους, η άνοδό των οποίων στην εξουσία άρχισε περίπου 1.700 χρόνια αργότερα και ο κύριος ναός τους αναπαρίσταται επίσης ως ιερό βουνό.
«Το συμβολικό σύμπλεγμα βουνό-σπήλαιο-στόμιο απέκτησε υψηλή εικονογραφική αξία σε όλη τη Μεσοαμερική από πολύ νωρίς, προκαλώντας κατά τη διάρκεια των χιλιετιών όλο και πιο περίπλοκα σύνολα εικόνων», σύμφωνα με ένα βιβλίο που γράφτηκε από το ακαδημαϊκό δίδυμο πατέρα-γιου Αλφρέντο Λόποεζ Όστιν και Λονάρντο Λόπεζ Λουχάν. Ο τελευταίος μάλιστα ηγείται σήμερα των ανασκαφών στο πιο σημαντικό ιερό των Αζτέκων στο κέντρο της πόλης του Μεξικού.
Η επιστροφή του γλυπτού των Ολμέκων στο Μεξικό χαιρετίστηκε από τον Υπουργό Εξωτερικών του Μεξικού ο οποίος δήλωσε λίγο πριν μεταφερθεί προσεκτικά σε αεροπλάνο για το ταξίδι του στην πατρίδα του. «Μας δίνεται πίσω κάτι που εξηγεί από πού προερχόμαστε».