Εάν έχουμε προγραμματίσει ένα οδικό ταξίδι αυτό το καλοκαίρι, μπορεί να επικεντρωθούμε (ως προς την οργάνωση της επίσκεψης) στα μέρη που θα επισκεφθούμε, στον καθορισμό της διαδρομής που θα ακολουθήσουμε και στην προετοιμασία του αυτοκινήτου μας για το ταξίδι.
Όλα αυτά είναι κρίσιμα βήματα για τον προγραμματισμό ενός αξέχαστου οδικού ταξιδιού, αλλά υπάρχει ένα πολύ σημαντικό έργο που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Σύμφωνα με τους καρδιολόγους, το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να κάνουμε κατά τη διάρκεια μεγάλου οδικού ταξιδιού είναι να κάνουμε πολλά διαλείμματα.
Δεν έχει σημασία ποιοι είμαστε ή πώς είναι γενικότερα η υγεία μας. Νέοι ή ηλικιωμένοι, υγιείς ή εκείνοι που αντιμετωπίζουν μια χρόνια πάθηση υγείας, όλοι ανεξαιρέτως θα πρέπει να σχεδιάσουν να βγαίνουν από το αυτοκίνητο και να μετακινούνται κάθε μία έως δύο ώρες, εάν το ταξίδι μας διαρκεί τουλάχιστον τέσσερις ώρες.
Το να κάθεται κανείς στο αυτοκίνητο για ώρες μπορεί να διαταράξει τη ροή του αίματος στο σώμα, να οδηγήσει σε αφυδάτωση και να συμβάλει στη δημιουργία θρόμβων. Αν αφεθούν χωρίς θεραπεία, αυτοί οι θρόμβοι μπορούν να εξαπλωθούν και να γίνουν γρήγορα απειλητικοί για τη ζωή.
«Η οδήγηση στο αυτοκίνητο για παρατεταμένη χρονική περίοδο (χωρίς διακοπή) σε καθιστή θέση αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης ή DVT (σημειωτέον πρόκειται για τον σχηματισμό θρόμβου αίματος σε βαθιά φλέβα, συνήθως στα πόδια ή τη λεκάνη) — ένα είδος θρόμβου αίματος που σχηματίζεται στις βαθιές φλέβες των ποδιών», δηλώνει στην HuffPost ο δρ. Βλαντιμίρ Λάκχτερ, επίκουρος καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή Lewis Katz στο Πανεπιστήμιο Temple και ένας επεμβατικός καρδιολόγος στο Temple University Hospital.
Ας δούμε τι συμβαίνει στη ροή του αίματος στο σώμα μας κατά τη διάρκεια διαδρομής με το αυτοκίνητο
Συνήθως, όταν κινούμεθα, οι μύες της γάμπας και του μηρού σπρώχνουν το αίμα από τις βαθιές φλέβες του σώματος προς την καρδιά μας. Μετά από μερικές ώρες στο αυτοκίνητο, καθώς το κάτω μισό του σώματός μας «κρέμεται», το αίμα αρχίζει να μαζεύεται στις φλέβες των κάτω ποδιών και της γάμπας, εξηγεί η δρ. Μπριτ Χ. Τόνεσεν, αγγειοχειρουργός του Yale Medicine και αναπληρώτρια καθηγήτρια χειρουργικής στο Yale School of Medicine. Οι μύες μας δεν συστέλλονται - και δεν κυκλοφορούν το αίμα - όπως συμβαίνει συνήθως, λέει ο Λάκχτερ.
Καθώς το αίμα συγκεντρώνεται στα κάτω πόδια, τα αιμοπετάλια (μικροσκοπικά αιμοσφαίρια που βοηθούν το σώμα να σχηματίσει θρόμβους για να σταματήσει η αιμορραγία) αρχίζουν να προσκολλώνται μεταξύ τους, σχηματίζοντας μια μαλακή μάζα που μοιάζει με ζελέ. Ένας καταρράκτης πήξης ξεκινά, όπου ενεργοποιείται μια σειρά από φυσιολογικές διεργασίες που εμπλέκονται στην πήξη του αίματος.
«Μόλις ενεργοποιηθεί αυτό το σύστημα, ο θρόμβος μπορεί να διαδοθεί ως ντόμινο», λέει η Τόνεσεν.
«Η θρόμβωση μπορεί να ”μεταναστεύσει” και να μετακινηθεί στις κύριες αρτηρίες στους πνεύμονες», λέει η Τόνεσεν και να προκαλέσει πνευμονική εμβολή ή ξαφνική απόφραξη στις αρτηρίες που διοχετεύουν αίμα στους πνεύμονές μας, κάτι το οποίο μπορεί να αποβεί θανατηφόρο. Τα κύρια συμπτώματα της πνευμονικής εμβολής περιλαμβάνουν δύσπνοια, πόνο στο στήθος, ζάλη και ζάλη, βήχα και πόνο στην πλάτη.
Ποιος κινδυνεύει για θρόμβο αίματος που προκαλείται από ταξίδια;
Ολοι λέει η Τόνεσεν. (Οι θρόμβοι) μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία και σε άτομα που κατά τα άλλα είναι υγιή, γι′ αυτό είναι σημαντικό να κάνουμε διαλείμματα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μας και να προσέχουμε τα σημάδια και τα συμπτώματα ενός θρόμβου, ανεξάρτητα από το πώς είναι η γενική μας υγεία.
Ορισμένοι άνθρωποι κινδυνεύουν περισσότερο. Οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό θρόμβων αίματος, τα άτομα που υποβάλλονται σε θεραπεία για καρκίνο και τα άτομα με κληρονομική ή επίκτητη διαταραχή πήξης αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν DVT κατά τη διάρκεια ή μετά από ένα μακρύ οδικό ταξίδι, σύμφωνα πάντα με την Τόνεσεν.
Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση, η οποία μπορεί να μας κάνει να μείνουμε ακίνητοι για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο για θρόμβο.
Όσο περισσότερους παράγοντες κινδύνου έχουμε, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να εμφανίσουμε θρόμβο ενώ ταξιδεύουμε. Ο κίνδυνος θρόμβου δεν εξαφανίζεται τη στιγμή που τελειώνει το ταξίδι μας. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος την εβδομάδα που ακολουθεί τα ταξίδια μας, αλλά ο Λάκχτερ λέει ότι ο αυξημένος κίνδυνος μπορεί να παραμείνει για αρκετές εβδομάδες μετά από ένα ταξίδι.
Πώς να αξιοποιήσουμε στο έπακρο τα διαλείμματά μας
Η Τόνεσεν συστήνει να βγαίνουμε από το αυτοκίνητο και να κάνουμε μια σύντομη βόλτα κάθε ώρα περίπου. Ο Λάκχτερ συμφωνεί.
Είναι επίσης σημαντικό να παραμένουμε ενυδατωμένοι (που, παρεμπιπτόντως, μπορεί να σας αναγκάσει να κάνετε περισσότερα διαλείμματα, καθώς μπορεί να χρειαστεί να πάμε τουαλέτα πιο συχνά). Η αφυδάτωση είναι ένας γνωστός παράγοντας κινδύνου για θρόμβους.
«Η διατήρηση επαρκούς ενυδάτωσης σημαίνει επίσης ελαχιστοποίηση της πρόσληψης ποτών που μπορούν να αφυδατώσουν το σώμα μας - αυτά περιλαμβάνουν την καφεΐνη και το αλκοόλ», λέει ο Λάκχτερ.
Το να φοράμε κάλτσες συμπίεσης ή καλσόν μπορεί επίσης να μειώσει τον κίνδυνο θρόμβου, υποστηρίζοντας τη ροή του αίματος στο κάτω μέρος των ποδιών μας... Εκτός από τις κάλτσες συμπίεσης, ας επιλέξουμε φαρδιά ρούχα, καθώς τα στενά ρούχα μπορούν να περιορίσουν περαιτέρω τη ροή του αίματος σε όλο το σώμα μας, σύμφωνα με τον ίδιο.
Όσοι έχουν εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο μπορεί να χρειαστεί να πάρουν ένα αραιωτικό αίματος για ταξίδια... Ας μιλήσουμε με το γιατρό μας να μας δώσει συμβουλές.
Εάν καθυστερήσουμε ή παραλείψουμε αυτά τα διαλείμματα, ας μετακινήσουμε τα πόδια μας στο αυτοκίνητο. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων συνιστούν να απλώνουμε τα πόδια μας ευθεία και να «λυγίζουμε» τους αστραγάλους μας, ώστε τα δάχτυλα των ποδιών μας να είναι στραμμένα προς το μέρος μας. Ας μείνουμε σε αυτή τη θέση για 15 δευτερόλεπτα και μετά ας επεναλάβουμε την άσκηση 10 φορές.
Μπορούμε επίσης να κάνουμε άρσεις γονάτων, όπου λυγίζουμε τα πόδια μας και σηκώνουμε τα γόνατά μας στο στήθος μας, και μια κάμψη προς τα εμπρός. Απλές κινήσεις μπορούν να βοηθήσουν.
Τέλος, ας θυμηθούμε: Ο κίνδυνος για DVT ή πνευμονική εμβολή παραμένει ακόμα και μετά το τέλος του ταξιδιού μας. Ας «ακούσουμε» το σώμα μας και εάν κάτι αισθανόμαστε ότι δεν πάει καλά, ας επικοινωνήσουμε με έναν γιατρό το συντομότερο δυνατό. Όταν πρόκειται για θρόμβο αίματος, η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να αποτρέψει σοβαρές επιπλοκές και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να κάνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου.