Το καλοκαίρι στην Ελλάδα είναι η πιο μαγική εποχή του χρόνου. Τρεις – ή και περισσότεροι- μήνες που όλα μπορούν να συμβούν. Η χώρα γίνεται ένα από τα επίκεντρα του πλανήτη, τα νησιά γεμίζουν ανθρώπους από κάθε γωνιά της γης και εμείς νιώθουμε ότι έχουμε – επιτέλους- την προσοχή που μας αξίζει ως λαός.
Το φετινό καλοκαίρι είναι ίσως λίγο διαφορετικό από τα προηγούμενα. Την ήρεμη προεκλογική περίοδο ήρθε να διαδεχθεί μια εξίσου ήπια κυβερνητική αλλαγή εντός ενός κλίματος πρωτοφανούς – για τα τελευταία χρόνια – κοινωνικής ηρεμίας. Η ελάφρυνση της διεθνούς οικονομικής επιτήρησης, η μάλλον οριστική ήττα των πιο ακραίων εκφάνσεων του λαϊκισμού και η τελική διάψευση των συλλογικών αυταπατών σε συνδυασμό με την κορύφωση της κοινή πεποίθησης ότι «κάτι πάει να γίνει», που ξεκίνησε τις αρχές του προηγούμενου φθινοπώρου, μας φέρνουν ίσως στην πλεονεκτικότερη θέση των τελευταίων χρόνων.
Το «καλό κλίμα» από μόνο του όμως δεν αρκεί. Ο τόπος βίωσε σχεδόν μια δεκαετία βίαιης οικονομικής προσαρμογής και σοβαρών κοινωνικών αντεγκλήσεων. Η οικονομική δυσχέρεια αφύπνισε τα χειρότερά μας ένστικτα και μας οδήγησε σε ουσιαστική οπισθοδρόμηση: κοινωνική, πολιτιστική και πνευματική. Μεγάλα τμήματα του πληθυσμού αναγκάστηκαν να ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, η μεσαία τάξη συρρικνώθηκε, η νεολαία κατέφυγε μαζικά στο εξωτερικό για να αναζητήσει ένα καλύτερο μέλλον, η πνευματική παραγωγή εκμηδενίστηκε. Όλα αυτά ούτε ξεχνιούνται ούτε ανατρέπονται εύκολα.
Το καλοκαίρι προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία συλλογικής αυτοπαρατήρησης και επεξεργασίας της ιστορικής συγκυρίας. Τώρα που η συνειδητοποίηση της ύπαρξης μιας κανονικότητας αρχίζει να γίνεται πραγματικότητα, μπορούμε να δουλέψουμε για να πάμε μπροστά. Η πολιτική σταθερότητα βοηθάει αλλά κανείς λαός δεν προόδευσε, αν δεν το ήθελε πρωταρχικά ο ίδιος. Θα είναι αυτοκτονικό εάν εμείνουμε στον πρόσκαιρο εφησυχασμό των ημερών και δεν ξεκινήσουμε ήδη να δημιουργούμε τη συλλογική συνείδηση του μέλλοντος. Ο λαός επέδειξε σημαντική ανθεκτικότητα τα σκληρά χρόνια της κρίσης, η οποία τώρα είναι καιρός να μετατραπεί σε προσαρμοστικότητα στις απαιτήσεις των καιρών. Η Ελλάδα του μέλλοντος πρέπει να είναι σύγχρονη, μετριοπαθής και αξιοκρατική. Να σέβεται τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, να δίνει ίσες ευκαιρίες σε όλους και να αξιοποιεί τους νέους ανθρώπους της εντός και εκτός των τειχών.
Για να γίνουν όμως όλα αυτά απαιτείται και μια ισχυρή δόση ρεαλισμού, τον οποίο επιλέξαμε να αγνοούμε μερικώς τα τελευταία –αρκετά- χρόνια. Ο ρεαλισμός, εξάλλου, δεν είναι πάντα βολικός. Η πραγματιστική θεώρηση της Ελλάδας του σήμερα θα έδειχνε δεκάδες χιλιάδες άνεργους και άπορους συνανθρώπους μας, πολλούς σκληρά εργαζόμενους για ελάχιστες απολαβές, υπερχρεωμένους πολίτες και επιχειρήσεις, de facto παραβίαση των εργασιακών δικαιωμάτων, νοσοκομεία με τεράστιες ελλείψεις , μια αποπροσανατολισμένη νεολαία που σχεδιάζει το μέλλον της εκτός χώρας και έναν λαό που συνολικά αναζητάει ακόμα τα πατήματά του έχοντας κληρονομήσει τα φοβικά σύνδρομα της κρίσης.
Οι δημιουργικές δυνάμεις του τόπου θα κληθούν να σηκώσουν το πραγματικό βάρος της διαμόρφωσης μιας πλατιάς σιωπηλής αλλά ισχυρής πλειοψηφίας, που δεν θα διακατέχεται από ανασφάλειες και σύνδρομα του πρόσφατου παρελθόντος. Η επαναφορά που θα επιδιώξει αυτή η πλειοψηφία θα πρέπει να καλύψει όλο το φάσμα της εγχώριας δραστηριότητας από το μεγαεπίπεδο της πολιτικής και οικονομικής ζωής του τόπου έως την απλή καθημερινότητα των πολιτών. Η εθνική αφύπνιση θα είναι ουσιαστική και θα βασίζεται στη σκληρή δουλειά και τη συνειδητοποίηση ότι τίποτα δεν μας οφείλεται, ούτε μας χαρίζεται. Τα πάντα κερδίζονται συλλογικά, δημοκρατικά μακριά από ιδεολογικές αγκυλώσεις και ψευτοδιλήμματα.
Η εθνική ραθυμία των ημερών δεν πρέπει να καλύψει τον προβληματισμό που η ίδια η πραγματικότητα δημιουργεί. Πάρα πολλοί συνάνθρωποί μας δεν μπορούν να πάνε ούτε φέτος διακοπές και ακόμα περισσότεροι δεν θα αφήσουν πίσω τα προβλήματα, όπου και να βρεθούν. Ας καθίσουμε λοιπόν – νοητά - όλοι μαζί να αποφασίσουμε για το μέλλον μας. Γιατί –ευτυχώς- τίποτα δεν τελείωσε. Μάλλον, όλα τώρα αρχίζουν. Καλό καλοκαίρι!