Το Κυπριακό, ένα εθνικό ζήτημα σε λανθασμένη τροχιά

Το Κυπριακό είναι επιβεβλημένο να τεθεί σε νέα βάση με πρώτο βήμα της διαπραγματευτικής γραμμής τη λύση του καθεστώτος των εγγυήσεων
Open Image Modal
via Associated Press

Το μόνο σίγουρο είναι ότι κάθε άλλο παρά το σημερινό άρθρο μπορεί να θεωρηθεί ”εύπεπτο”, όπως ένα οποιοδήποτε που διατυπώνει μία άποψη αφενός, αφετέρου το πιθανότερο είναι ότι θα στεναχωρήσει τους Έλληνες της Κύπρου. 

Όπως έγινε γνωστό τα τελευταία 24ωρα,  στις 29 Αυγούστου, η Κύπρος έδωσε το πράσινο φως ώστε ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν να παραστεί στην άτυπη συνάντηση των ομολόγων του από την Ευρωπαϊκή Ένωση που θα διεξαχθεί στις Βρυξέλλες. Οφείλουμε δε να σημειώσουμε, όταν ανάλογη συνάντηση οργανώθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο και όταν και πάλι ρωτήθηκε η Κύπρος, τότε αρνήθηκε να δώσει τη συγκατάθεσή της για τη συμμετοχή του Τούρκου υπουργού και θεωρώ, καλώς έπραξε. Όπως είχε γίνει τότε γνωστό από τα ειδησεογραφικά μέσα, το μπλοκ για να μην παραστεί στη συνεδρίαση του Φεβρουαρίου ο Τούρκος ΥπΕξ -σύμφωνα με την κυπριακή πλευρά- ήταν επειδή δεν υφίστατο συνάντηση των ηγετών και πρόοδος στις συνομιλίες σχετικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, κάτι που έγινε τον Απρίλιο με τη συνάντηση Μητσοτάκη με Ερντογάν.  

Προσωπικά πιστεύω, ότι η ανακοίνωση της Κυπριακής Προεδρίας ωραιότατα έριξε για άλλη μία φορά ”την μπάλα στην εξέδρα”, μετακυλίοντας τα βάρη στην Ελλάδα επί της ουσίας, καθώς ας μην ξεχνάμε ότι τον Ιούνιο είχαμε εκλογές στην Ευρωβουλή και φυσικά μία τέτοια συγκατάθεση από μέρους της Κύπρου, το μόνο σίγουρο είναι, ότι θα στοίχιζε ψήφους στο κυβερνών κόμμα της. 

Συγχρόνως, με την γνωστοποίηση ότι στο άτυπο συμβούλιο των Ευρωπαίων ΥπΕξ προσκλήθηκε και ο Φιντάν (βάζω!) έχουμε την δημόσια τοποθέτηση του κ. Χριστοδουλίδη, ”η μη λύση του Κυπριακού, δεν είναι λύση” (ξαναβάζω!), ενώ ο εκλεγμένος Ευρωβουλευτής της Κύπρου, κ.Φειδίας Παναγιώτου στη βάση της επαγγελματικής ιδιότητάς του ως youtuber  εμφανίστηκε πριν λίγες μέρες σφιχταγκαλιασμένος με μουσουλμάνο της Κύπρου που ζει στα Κατεχόμενα, παρουσιάζοντας -ως φαίνεται- το ”νέο όραμα” της Κύπρου. Σημειωτέον, είναι πολύ μεγάλη συζήτηση, η οποία άπτεται πολλών επιμέρους Κοινωνικών Επιστημών να αποκαλούνται οι μουσουλμάνοι της Κύπρου και δη οι έποικοι ως Τουρκοκύπριοι, για αυτό -τουλάχιστον - οι Έλληνες είναι καλό να αποφεύγουν έναν προσδιορισμό με εθνικά χαρακτηριστικά που εν προκειμένω είναι αποτέλεσμα πολιτικο-διπλωματικών συμφερόντων. Γιατί, ως γνωστόν άλλο Πολιτική και Διπλωματία και άλλο Εθνολογία (... και φυσικά Ιστορία). 

Και, εκτός των ανωτέρω, ας σταθούμε και σε μία δημοσκόπηση του Νεοκυπριακού Συνδέσμου την οποία και παραθέτω, που  εν ολίγοις μας γνωστοποιεί ότι μόνο το 9% της νεολαίας των Ελλήνων της Κύπρου αντιλαμβάνεται κατ’ουσίαν τον εθνισμό του ως Έλληνες, καθώς στο ερώτημα πώς προσδιορίζεσθε, οι Ελληνοκύπριοι απάντησαν : 48% Κύπριος, 43% περισσότερο Κύπριος παρά Έλληνας/εξ ίσου Κύπρου και Έλληνας, 9% Έλληνας /περισσότερο Έλληνας παρά Κύπριος. 

 Και ενώ κάποιοι κυπριακοί κύκλοι διατείνονται ότι η συγκεκριμένη δημοσκόπηση διενεργήθηκε πριν 10 χρόνια, εντούτοις το παράδοξο και παράξενο είναι, εάν όντως συμβαίνει αυτό, γιατί να επανέρχεται ξανά και ειδικά τώρα στο προσκήνιο; 

Και εννοείται μέσα σε όλα τα παραπάνω, υφίσταται η χιλιοειπωμένη -όλα τα αυτά τα χρόνια-  άποψη, όταν γίνεται δημόσια αναφορά και τοποθέτηση στο συγκεκριμένο εθνικό Ζήτημα, ακόμα και από απλούς πολίτες, κυρίως Κυπρίους, ότι η Κύπρος δεν κάνει τίποτα χωρίς να πάρει εντολή από την Ελλάδα (!!!), με την παράλληλη ”στοχοποίηση” όλα αυτά τα χρόνια της εκάστοτε ελληνικής Κυβέρνησης και κυρίως του εκάστοτε Ελλαδίτη πρωθυπουργού και εκάστοτε Ελλαδίτη Υπουργού Εξωτερικών. 

Τελικά ως αποδεικνύεται, ο Μακάριος ο Γ′ κάτι γνώριζε που συναίνεσε με το καθεστώς των εγγυητριών δυνάμεων, ώστε εις το διηνεκές η Ελλάδα να είναι μόνιμα υπόλογη, ακόμα και για τις άστοχες, πολιτικές ενέργειες και αποφάσεις των Κυπρίων πολιτικών, ώστε οι τελευταίοι να έχουν άλλοθι. 

... Με όλα τα παραπάνω, θα πρότεινα να γίνουμε λίγο ρεαλιστές. Η Κύπρος, ως αποδεικνύεται, δεν μπόρεσε να απαγκιστρωθεί ακόμα και σήμερα από τα αποικιοκρατικά σύνδρομα του ιστορικού παρελθόντος της, θεωρώντας ότι όλα εξαρτώνται από τους άλλους (!!!!). Ένα εύλογο ερώτημα που μπορεί να τεθεί, είναι, αφού η Ελλάδα κάνει λάθη στο θέμα, Κυπριακό, γιατί η Δημοκρατία της Κύπρου δεν βάζει πρώτο θέμα στην διπλωματική ατζέντα της την κατάργηση του καθεστώτος των εγγυήσεων, που εάν θέλουμε να είμαστε νομικά ορθοί, είναι μία θεσμική ”συνθήκη” που πλέον δεν συνάδει με το Διεθνές Δίκαιο. Αντίθετα, στη Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο κ.Χριστοδουλίδης από το βήμα του Οργανισμού, μου ακούστηκε ωσάν νέος Μακάριος Γ′ που κάθε άλλο παρά αναδείκνυε επί της ουσίας τα ζητήματα που συνθέτουν το εν λόγω εθνικό θέμα και που εν πολλοίς οδήγησαν στην Εισβολή και Κατοχή το 1974. Παραθέτω την ομιλία του Κύπριου προέδρου: https://www.ekirikas.com/olokliro-to-keimeno-tis-omilias-christ

Το μόνο σίγουρο είναι, ότι ως Ελληνίδα Ελλαδίτισσα, εάν είχα ενώπιόν μου τον κύριο Χριστοδουλίδη θα του έθετα τον προβληματισμό μου όσον αφορά τη Διζωνική και Δικοινοτική Ομοσπονδία, καθώς δεν τη θεωρώ βιώσιμη λύση για το Κυπριακό, όπως επίσης ειλικρινά δεν μπορώ να κατανοήσω την τοποθέτησή του, ότι ”η μη λύση του Κυπριακού, δεν είναι λύση”, όταν μέχρι στιγμής τα σχέδια που υπάρχουν στο τραπέζι της Διπλωματίας κάθε άλλο παρά συντελούν στην ”επιβίωση” της πολιτειακής και πολιτικής οντότητας, που ονομάζεται Κυπριακή Δημοκρατία. Δηλαδή πάση θυσία πρέπει να λυθεί ένα Ζήτημα, ακόμα και εάν υπάρχει ο κίνδυνος -στη βάση του σχεδίου που υφίσταται στο διπλωματικό τραπέζι - να... οδηγήσει κατ’ουσίαν μακροπρόθεσμα σε έναν Αττίλα ΙΙΙ; Γιατί, η Τουρκία θα είναι ο πραγματικός εταίρος στη Δικοινοτική και Διζωνική Ομοσπονδία και καμιά...”Τουρκοκυπριακή Κοινότητα”. 

Χθες, η Κύπρος συμπλήρωσε 64 χρόνια πολιτειακής ανεξαρτησίας (16 Αυγούστου 1960). Η Κύπρος, το εθνοτικό Νησί του Ελληνισμού, αλλά όπως αποφάσισαν οι ίδιοι οι πολίτες του μέσω των Κυβερνήσεών τους, έτερη πολιτειακή οντότητα από αυτήν της Ελλάδας, διαμορφώνει ως ανεξάρτητο και κυρίαρχο Κράτος (αλλιώς δεν θα ήταν μέλος των Διεθνών Οργάνων) τις κινήσεις και την πολιτική του, καθώς τα συνταγματικά άρθρα που αφορούν την πολιτική του επιβίωση μετά την Εισβολή του 1974 έχουν τροποποιηθεί σε αυτό τον βαθμό, ώστε να μπορεί ο ανώτατος πολιτικός και πολιτειακός άρχων του Κράτους και τα θεσμικά όργανα να λαμβάνουν αποφάσεις για την βιώσιμη ανάπτυξη και λειτουργία της Πολιτείας. Τώρα εάν η εκλογή του Φειδία έχει βολέψει πολλούς κύκλους, ώστε και λόγω της πολιτικής απειρίας του, αλλά και ορμώμενος από τα ιδανικά των νέων για αλληλεγγύη των λαών, να διαμορφώνει εμμέσως πλην σαφώς την άποψη στην κυπριακή κοινωνία ότι η μόνη λύση για το Κυπριακό είναι η Διζωνική και Δικοινοτική Ομοσπονδία, σε αυτό κάθε άλλο παρά ”φταίει” η Ελλάδα. 

Και οφείλουμε να πούμε κάτι που για όσους ασχολούνται με τα θέματα της Διεθνούς Πολιτικής, της Ιστορίας και των Διεθνών Σχέσεων κάθε άλλο παρά είναι άγνωστο. Τα ψηφίσματα  του 1974 κ.ε του Συμβουλίου Ασφαλείας ΟΗΕ  για την Κύπρο αναφέρονται στην αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων, στο σεβασμό της κρατικής οντότητας που ονομάζεται Κύπρος και στο ζήτημα της εδαφικής ακεραιότητάς της και κάθε άλλο παρά επικεντρώνονται στη βάση των θεσμικών χαρακτηριστικών της Κυπριακής Δημοκρατίας για την οποία επιλαμβάνονται τα σχετικά ψηφίσματα της δεκαετίας του 1960, όταν υπήρξαν οι δικοινοτικες αναταραχές. Ουσιαστικά τα ψηφίσματα μετά την τουρκική Εισβολή επικεντρώνονται στην επαναφορά της ηρεμίας και ειρήνης ανάμεσα στους πολίτες των Κοινοτήτων, όπως υφίσταντο πριν το 1974. 

... επομένως, ας μην βαυκαλιζόμαστε ώστε να έχουν οι πολιτικοί ως άλλοθι ότι τα ψηφίσματα του ΟΗΕ προωθούν την ΔΔΟ, αλλιώς πολύ απλά και δεν θέλει καμία ”πανεπιστημοσύνη” ή νομική γνώση, ώστε να αντιληφθούμε ότι το Σχέδιο Ανάν θα είχε διαφορετικό περιεχόμενο από αυτό που εκ των πραγμάτων οι Έλληνες της Κύπρου δεν αποδέχθηκαν. Ήταν ένα σχέδιο που απλά επαναλάμβανε τις Συμφωνίες Ζυρίχης -Λονδίνου ως κάτι ”γνώριμο” θεσμικά, αλλά κάθε άλλο παρά στηρίχθηκε σε ψήφισμα του ΟΗΕ (μετά την Εισβολή) το οποίο έκανε λόγο για ΔΔΟ. Και επίσης όταν λέμε Διζωνική και Δικοινοτική Ομοσπονδία είναι με άλλα λόγια το Σχέδιο Ανάν που απορρίφθηκε μέσω του αποτελέσματος του Δημοψηφίσματος το 2004. 

Και εκτός των άλλων, ας μην ξεχνάμε κάτι. Με το να καθίζουν στο ίδιο διπλωματικό τραπέζι οι επίσημοι διαπραγματευτές τον ηγέτη του Κράτους με τον κατοχικό ηγέτη, είναι σαν να ”πετούν στον κάλαθο των αχρήστων” τα κείμενα που το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει ψηφίσει. Φυσικά και η διαπραγματευτική θέση Ελλάδας και Κύπρου οφείλει να απηχεί στα νομικά κείμενα που αφορούν το θέμα, όταν όμως και ο ίδιος ο ΟΗΕ σεβαστεί με πράξη αυτό που ένα θεσμικό όργανό του έχει ψηφίσει. Δυστυχώς, η διγλωσσία που υφίσταται τη δεδομένη στιγμή από ΟΗΕ και δευτερευόντως από την Ευρωπαϊκή Ένωση κάθε άλλο παρά ωφελεί το εθνικό συμφέρον μας. Αντίθετα η συγκεκριμένη στάση των Διεθνών και Περιφερειακών Οργανισμών έδωσε 4 σχεδόν δεκαετίες την άδεια στην Τουρκία να χρησιμοποιεί το Κυπριακό σύμφωνα με τη δική της στρατηγική.  

Πώς μπορεί να ατονίσει μία διαπραγματευτική γραμμή, όταν το ίδιο το θεσμικό όργανο που ψήφισε ένα νομικό κείμενο, ευθέως καταστρατηγεί με τις ενέργειές του το περιεχόμενό του; Και εννοώ, όλη αυτή την αντίληψη που υφίσταται στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα γύρω από τα Ψηφίσματα του ΟΗΕ για το θέμα, όταν μάλιστα δε, ενώ είναι υποχρεωτική η εφαρμογή τους όχι μόνο δεν υπήρξαν κυρώσεις εναντίον του τουρκικού κράτους, αλλά οι διαπραγματεύσεις γίνονται παρουσία ενός κατοχικού ηγέτη; Με το να υφίσταται δε, στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα η πεποίθηση ότι η ελληνική πλευρά οφείλει μόνο στη βάση αυτή να θέσει την επίλυση του Κυπριακού, αλλιώς δίνει το δικαίωμα στην Τουρκία να βάζει στο τραπέζι νέες διεκδικήσεις της, δυστυχώς όλο αυτό είναι όχι μόνο μία ατέρμονη διαδικασία που -ως αποδεικνύεται - δεν παράγει αποτελέσματα όλα αυτά τα χρόνια, αλλά αντίθετα καθίσταται μία δικαιολογία, ώστε το Κυπριακό να λιμνάζει και μάλιστα σε βάρος των εθνικών συμφερόντων. Αφού η Τουρκία δεν έχει κυρώσεις, κοινώς θα συνεχίζει να διεκδικεί.  

Η Ελλάδα χωρίς την Κύπρο δεν μπορεί να επιβιώσει. Αυτό είναι το μόνο βέβαιο. Όμως ας μην ξεχνάμε ότι το Νησί δεν είναι ταυτόσημη πολιτική και πολιτειακή οντότητα με την Ελλάδα, οπότε αυτήν την στιγμή η μπάλα των αποφάσεων είναι αποκλειστικά στο γήπεδο των Ελλήνων της Κύπρου για το τι θέλουν για το μέλλον τους και πώς αντιλαμβάνονται την εθνοτική και εθνική ταυτότητά τους. Και πάντως, την τελευταία τουλάχιστον δεκαετία, δεν φταίνε οι Ελλαδίτες κυβερνώντες για το πώς το κυπριακό, πολιτικό σκηνικό αντιλαμβάνεται το μέλλον του. 

Το Κυπριακό είναι επιβεβλημένο να τεθεί σε νέα βάση με πρώτο βήμα της διαπραγματευτικής γραμμής τη λύση του καθεστώτος των εγγυήσεων, εκτός φυσικά από την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων.