Μια μέρα στα επόμενα δύο χρόνια, όλοι στον κόσμο θα χάσουμε ένα δευτερόλεπτο από τον χρόνο μας. Το γιατί ακριβώς θα συμβεί αυτό έχει να κάνει με τον τρόπο που φέρεται ο άνθρωπός στη φύση, σύμφωνα με μια νέα μελέτη, καθώς το λιώσιμο των πάγων στους πόλους αλλάζει την περιστροφή της Γης και αλλάζει τον ίδιο τον χρόνο.
Οι ώρες και τα λεπτά που υπαγορεύουν τις μέρες μας καθορίζονται από την περιστροφή της Γης. Αλλά αυτή η περιστροφή δεν είναι σταθερή μπορεί να αλλάξει ελαφρώς, ανάλογα με το τι συμβαίνει στην επιφάνεια της Γης και στον λιωμένο πυρήνα της.
Αυτές οι σχεδόν ανεπαίσθητες αλλαγές περιστασιακά σημαίνουν ότι τα ρολόγια του κόσμου πρέπει να ρυθμιστούν κατά ένα «άλμα δευτερολέπτου», το οποίο μπορεί να ακούγεται μικροσκοπικό, αλλά μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο στα υπολογιστικά συστήματα.
Πολλά δευτερόλεπτα έχουν προστεθεί όλα αυτά τα χρόνια. Αλλά μετά από μια μακρά τάση επιβράδυνσης, η περιστροφή της Γης τώρα επιταχύνεται λόγω αλλαγών στον πυρήνα της. Για πρώτη φορά, θα χρειαστεί να αφαιρεθεί και ένα δεύτερο.
«Η αφαίρεση ενός δεν δευτερολέπτου δεν δοκιμάστηκε ποτέ, επομένως τα προβλήματα που θα μπορούσαν να δημιουργηθούν είναι χωρίς προηγούμενο», έγραψε η Patrizia Tavella, μέλος του Τμήματος Χρόνου στο Διεθνές Γραφείο Βαρών και Μέτρων στη Γαλλία, σε άρθρο που συνόδευε τη μελέτη.
Αλλά το πότε ακριβώς θα συμβεί αυτό επηρεάζεται από την υπερθέρμανση του πλανήτη, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη στο περιοδικό Nature.
«Μέρος του να καταλάβουμε τι πρόκειται να συμβεί στην παγκόσμια χρονομέτρηση… εξαρτάται από την κατανόηση του τι συμβαίνει με το φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη», δήλωσε ο Duncan Agnew, καθηγητής γεωφυσικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο και συγγραφέας της μελέτης.
Πριν από το 1955, ένα δευτερόλεπτο ορίστηκε ως ένα συγκεκριμένο κλάσμα του χρόνου που χρειαζόταν η Γη για να περιστραφεί μία φορά σε σχέση με τα αστέρια. Στη συνέχεια ήρθε η εποχή των ατομικών ρολογιών υψηλής ακρίβειας, τα οποία αποδείχθηκαν ένας πολύ πιο σταθερός τρόπος ορισμού ενός φυσικού δευτερολέπτου.
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1960, ο κόσμος άρχισε να χρησιμοποιεί τη συντονισμένη παγκόσμια ώρα (UTC) για να ορίσει τις ζώνες ώρας. Το UTC βασίζεται σε ατομικά ρολόγια, αλλά εξακολουθεί να συμβαδίζει με την περιστροφή του πλανήτη.
Αλλά καθώς η ταχύτητα περιστροφής δεν είναι σταθερή, οι δύο χρονικές κλίμακες αποκλίνουν αργά. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να προστίθεται κάθε τόσο ένα «άλμα δευτερολέπτου» για να τα επαναφέρουμε και να είναι ευθυγγραμισμένα.
Πρόσφατα, οι επιπτώσεις του λιωσίματος του πάγου στους πόλους, που προκαλείται από τους ανθρώπους που καίνε ορυκτά καύσιμα που θερμαίνουν τον πλανήτη, έχουν γίνει σημαντικός παράγοντας, είπε ο Agnew. Καθώς ο πάγος λιώνει στον ωκεανό, το λιωμένο νερό κινείται από τους πόλους προς τον ισημερινό, γεγονός που επιβραδύνει περαιτέρω την ταχύτητα της περιστροφής της Γης.
Το λιώσιμο των πάγων στους πόλους «ήταν αρκετά μεγάλο ώστε να επηρεάσει αισθητά την περιστροφή ολόκληρης της Γης με τρόπο που δεν έχει προηγούμενο», είπε ο Agnew. «Για μένα, το γεγονός ότι τα ανθρώπινα όντα έχουν προκαλέσει την αλλαγή της περιστροφής της Γης είναι κάπως εκπληκτικό».
Όμως, ενώ το λιώσιμο των πάγων μπορεί να επιβραδύνει την περιστροφή της Γης, υπάρχει ένας άλλος παράγοντας που παίζει ρόλο όταν πρόκειται για την παγκόσμια χρονομέτρηση, σύμφωνα με την έκθεση: οι διεργασίες στον πυρήνα της Γης.
Ο υγρός πυρήνας του πλανήτη περιστρέφεται ανεξάρτητα από το στερεό εξωτερικό του κέλυφος. Εάν ο πυρήνας επιβραδύνει, το συμπαγές κέλυφος επιταχύνεται για να διατηρήσει την ορμή, είπε ο Agnew, και αυτό συμβαίνει αυτήν τη στιγμή.
Πολύ λίγα είναι γνωστά για το τι συμβαίνει περίπου 1.800 μίλια κάτω από την επιφάνεια της Γης και δεν είναι σαφές γιατί αλλάζει η ταχύτητα του πυρήνα. «Είναι βασικά απρόβλεπτο», είπε ο Agnew.
Αλλά αυτό που είναι ξεκάθαρο, σύμφωνα με τη μελέτη, είναι ότι παρά το ότι το λιώσιμο των πάγων των πόλων ασκεί επιβράδυνση, συνολικά η περιστροφή της Γης επιταχύνεται. Αυτό σημαίνει ότι ο κόσμος θα χρειαστεί σύντομα να αφαιρέσει ένα δευτερόλεπτο για πρώτη φορά.
«Ένα δευτερόλεπτο δεν ακούγεται πολύ», είπε ο Agnew, αλλά τα υπολογιστικά συστήματα που έχουν δημιουργηθεί για δραστηριότητες όπως οι χρηματιστηριακές συναλλαγές πρέπει να είναι ακριβή στο χιλιοστό του δευτερολέπτου.
Πολλά συστήματα υπολογιστών διαθέτουν λογισμικό που τους επιτρέπει να προσθέσουν ένα δεύτερο, αλλά λίγα έχουν τη δυνατότητα να αφαιρέσουν ένα. Οι άνθρωποι θα χρειαστεί να επαναπρογραμματίσουν τον χρόνο στους υπολογιστές.
«Είναι μια στιγμή «ευτυχής» για ορισμένες εφαρμογές υπολογιστών», είπε στο CNN, αλλά για τους περισσότερους ανθρώπους η ζωή θα συνεχιστεί ως συνήθως.