Ο κορονοϊός δεν αναμένεται να εξαφανιστεί σύντομα- και δύο πρόσφατες μελέτες χαρτογράφησαν τις πιθανές του πορείες.
«Το πόσο μακριά μένει να φανεί» είπε ο Μαρκ Λίπσιτς, επιδημιολόγος μολυσματικών ασθενειών στο T.H. Chan School of Public Health του Χάρβαρντ. «Είναι θέμα διαχείρισης από μήνες μέχρι λίγα χρόνια. Το θέμα δεν είναι να περάσουμε το αποκορύφωμα, όπως πιστεύουν κάποιοι» είπε σχετικά, σύμφωνα με τους New York Times.
Μακροπρόθεσμα δεν θεωρείται πως ένας «γύρος» από τα μέτρα κοινωνικής απόστασης που έχουμε δει ως τώρα θα είναι επαρκή. Το «κύμα» της πανδημίας αναμένεται να είναι μαζί μας για αρκετό καιρό πριν χαθεί, αλλά, ανάλογα με τη γεωγραφική τοποθεσία και τους κανόνες, οι δυναμικές και η έκτασή του θα διαφέρουν.
Ο Λίπσιτς συμμετείχε σε δύο πρόσφατες αναλύσεις- μία από το Center for Infectious Disease Research and Policy στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα και η άλλη από το Chan School, που δημοσιεύτηκε στο Science. Οι αναλύσεις αυτές περιγράφουν μια σειρά μορφών/ πορειών που μπορεί να ακολουθήσει η πανδημία τους επόμενους μήνες.
Η έρευνα του Πανεπιστημίου της Μινεσότα περιγράφει τρεις πιθανότητες:
Σενάριο 1: Ένα αρχικό κύμα κρουσμάτων – το παρόν- που ακολουθείται από μια ανώμαλη πορεία ανόδων και καθόδων, «κορυφών» και «κοιλάδων» και θα εξομαλυνθεί σταδιακά μέσα σε 1-2 χρόνια.
Σενάριο 2: Το παρόν κύμα θα ακολουθηθεί από μια μεγαλύτερη κορύφωση το φθινόπωρο ή ίσως μια τον χειμώνα, με ακόλουθα μικρότερα κύματα μετά, σαν αυτό που συνέβη στην πανδημία του 1918-1919.
Σενάριο 3: Μία έντονη ανοιξιάτικη κορύφωση με μια βραδεία πτώση, με λιγότερο έντονες ανόδους και καθόδους.
Οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα πως όποιο και αν υλοποιηθεί (θεωρώντας δεδομένα τα μέτρα μετριασμού, εν αναμονή εμβολίου) πρέπει να «είμαστε έτοιμοι για τουλάχιστον 18-24 μήνες σημαντικής δραστηριότητας Covid-19, με hot spots να αναδεικνύονται περιοδικά σε διάφορες γεωγραφικές περιοχές».
Στην έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Science, η ομάδα του Χάρβαρντ εξέτασε μια σειρά σεναρίων προσομοιώντας τις δυναμικές μετάδοσης χρησιμοποιώντας τα πιο πρόσφατα δεδομένα Covid-19 και δεδομένα από συγγενικούς ιούς.
Οι ερευνητές παρουσίασαν τα αποτελέσματά τους σε μια σειρά από γραφήματα. Ένα από αυτά δείχνει τις μολύνσεις σε σχέση με τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης. Όπως προκύπτει, η κοινωνική αποστασιοποίηση ενεργοποιείται όταν τα κρούσματα φτάσουν σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο παρουσίας στον πληθυσμό, πχ 35 κρούσματα ανά 10.000 άτομα, και απενεργοποιούνται όταν πέσουν κάτω από ένα όριο, πχ 5 κρούσματα ανά 10.000. Ως γνωστόν, η στρατηγική αυτή έχει σκοπό να εμποδίσει την υπερφόρτωση του συστήματος υγείας.
Όσον αφορά στο επίπεδο της ανοσίας αγέλης, το όριο στο μοντέλο είναι 55% του πληθυσμού- το επίπεδο στο οποίο θα χρειαζόταν να φτάσει για να σταματήσει η εξάπλωση στον πληθυσμό χωρίς άλλα μέτρα.
Αλλού επιδεικνύονται οι επιπτώσεις της εποχικότητας- βραδύτερη εξάπλωση τους θερμότερους μήνες. Θεωρητικά, οι εποχικές επιπτώσεις επιτρέπουν μεγαλύτερα διαλείμματα μεταξύ των περιόδων κοινωνικής αποστασιοποίησης. Ωστόσο φέτος θεωρείται πως οι εποχικές επιπτώσεις θα είναι περιορισμένες, λόγω του μεγάλου μέρους του πληθυσμού που θα είναι ακόμα ευάλωτο το καλοκαίρι. Και υπάρχουν και άλλοι άγνωστοι παράγοντες, καθώς οι μηχανισμοί της εποχικότητας (θερμοκρασία, υγρασία, σχολεία) έχουν μελετηθεί για κάποιες αναπνευστικές λοιμώξεις, μα όχι για κορονοϊούς. Οπότε δεν μπορεί να βασίζεται κάποιος μόνο στην εποχικότητα. Άλλο ένα σενάριο λαμβάνει υπόψιν όχι μόνο την εποχικότητα αλλά επίσης και των διπλασιασμό των δυνατοτήτων ΜΕΘ στα νοσοκομεία. Αυτό, με τη σειρά του, επιτρέπει ενεργοποίηση της κοινωνικής αποστασιοποίησης σε υψηλότερο επίπεδο, πχ 70 κρούσματα ανά 10.000, και για ακόμα μεγαλύτερες διακοπές μεταξύ των περιόδων κοινωνικής απόστασης.
Αυτό που προκύπτει ως συμπέρασμα είναι πως μια μεμονωμένη προσπάθεια κοινωνικής αποστασιοποίησης δεν αρκεί για να ελεγχθεί μακροπρόθεσμα η επιδημία, και ότι θα χρειαστεί πολύς καιρός για να επιτευχθεί ανοσία αγέλης.
Συμπερασματικά, ελλείψει εμβολίου, η κατάσταση της πανδημίας μπορεί να συνεχιστεί ως το 2021 ή το 2022- κάτι που προκάλεσε έκπληξη ακόμα και στους ειδικούς, καθώς πρόκειται για χρονικό διάστημα που είναι μεγαλύτερο του αναμενομένου.