Για περισσότερα από 500 χρόνια, τέσσερις επιστολές που είχε ανταλλάξει ο βασιλιάς Φερδινάνδος της Αραγονίας και ένας από τους διοικητές του στρατού Γκονζάλο Φερντάντεζ δε Κόρντοβα, προκαλούσαν πονοκέφαλο στους ιστορικούς. Οι δυό τους χρησιμοποίησαν έναν μοναδικό κώδικα με περισσότερους από 200 διαφορετικούς χαρακτήρες. Όσοι και εάν είχαν προσπαθήσει δεν είχαν καταφέρει να τον «σπάσουν».
Τώρα όμως η Ισπανική Υπηρεσία Πληροφοριών (CNI) ανακοίνωσε πως τα κατάφερε και αποκαλύπτει το περιεχόμενο της αλληλογραφίας μεταξύ δύο εκ των ισχυρότερων ανδρών της χώρας, την συγκεκριμένη εποχή. Οι επιστολές χρονολογούνται από την εποχή του πολέμου της Νάπολης τα πρώτα χρόνια του 16ου αιώνα, όταν ο βασιλιάς Λουδοβίκος XII της Γαλλίας πολεμούσε εναντίον του Φερδινάνδου και της Ισαβέλλα της Ισπανίας για την κυριαρχία επί της νότιας Ιταλία.
Ο Κορντοβα, γνωστός και ως ο «μεγάλος αρχηγός», ηγήθηκε της στρατιωτικής εκστρατείας και έτσι ο βασιλιάς έπρεπε να επικοινωνεί τακτικά μαζί του συχνά για να ενημερώνονται για όλες τις εξελίξεις. Τα τέσσερα γράμματα που αντάλλαξαν, βοήθησαν τους ιστορικούς να κατανοήσουν το περιεχόμενο πολλών άλλων γραμμάτων τα οποία έχουν βρεθεί και είναι γραμμένα στον ίδιο, άλυτο μέχρι τώρα, κώδικα. Μεταξύ των τεσσάρων γραμμάτων, είναι και ένα γραμμένο από τον ίδιο τον βασιλιά, κάτι εξαιρετικά σπάνιο αφού η αυλή διέθετε άτομα που ήταν επιφορτισμένα με την σύνταξη επιστολών.
Για να «σπάσουν» των κώδικα, οι ειδικοί χρειάστηκαν έξι μήνες ενώ μερικές από τις επιστολές ήταν ακόμη και 20 σελίδων. Όπως ανακάλυψαν, σε αυτά χρησιμοποιούνταν 88 διαφορετικά σύμβολα και 237 συνδυασμένα γράμματα. Κάποια από τα σύμβολα αντιστοιχούσαν σε συγκεκριμένα γράμματα αλλά κάποιες φορές χρησιμοποιούνταν διαφορετικά και αντιστοιχούσαν ακόμη σε ολόκληρες λέξεις. Κάποια δε από τα σύμβολα ήταν...κόκκινες ρέγγες. Επίσης δεν υπήρχαν σημεία στίξης ούτε διαστήματα, κάτι που έκανε ακόμη πιο δύσκολη την αποκρυπτογράφηση. Αυτή τελικά κατέστη εφικτή εξαιτίας ενός αποκρυπτογραφημένου τμήματος επιστολής που έγινε και οδηγός για τους ερευνητές. Επίσης οι ειδικοί κατέληξαν πως η συγκεκριμένη μέθοδος ονομαζόταν «Vigenere» (κρυπτογράφηση σε αλφαβητικό κείμενο στο οποίο εφαρμόζονται διαφορετικοί αλγόριθμοι της μεθόδου κρυπτογράφησης Καίσαρα με βάση τη θέση των γραμμάτων μιας λέξης ή φράσης κλειδί. Πρόκειται για απλή μορφή της πολυαλφαβητικής υποκατάστασης αλλά η ίδια ηκρυπτογράφηση Vigenère έχει εφευρεθεί εκ νέου πολλές φορές).
Οι τέσσερις επιστολές εστιάζουν σε στρατιωτικά και πολιτικά θέματα ενώ οι δύο άνδρες συζητούν γενικότερα για ποικίλα ζητήματα. Η αποστολή στρατευμάτων, η συλλογή φόρων και η απονομή δικαιοσύνης ήταν μεταξύ των κορυφαίων θεμάτων σε έναν πόλεμο σαν αυτό και έτσι δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν ως θέματα από την επικοινωνία τους. Υπήρχε όμως και ανταλλαγή απόψεων για τους γάμους ισπανών αξιωματικών με χήρες που ζούσαν στη νότιο Ιταλία προκειμένου να επιτευχθεί η μεγαλύτερη και ταχύτερη δυνατή κοινωνική ένταξη Ισπανών στην περιοχή. Στις επιστολές όμως φαίνεται και η αφοσίωση του Κόρντοβα στον βασιλιά.
«Κατά την συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία με τον πόλεμο της Νάπολης να επηρεάζει κυρίως την Ισπανία και τη Γαλλία, αλλά και την Γερμανική Αυτοκρατορία, τα παπικά κράτη, την Οθωμανική Αυτοκρατορία, και τις ιταλικές πόλεις-κράτη, ήταν εξαιρετικά σημαντικό να διατηρούνται μυστικές οι συζητήσεις σχετικά με την στρατηγική ή ακόμη και τις προδοσίες που καταγράφονταν. Η παραμικρή αβλεψία θα μπορούσε να διαταράξει τους στρατηγικούς σχεδιασμούς» ανέφερε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο Jesus Anson Soro από το Μουσείου Στρατού του Toledo το οποίο δανείστηκε τα επίμαχα γράμματα.
Πηγές: IFL Science, ABC