Μετά από δύο ολόκληρα χρόνια συνεχιζόμενης εξάπλωσης της πιο καταστροφικής πανδημίας του αιώνα, η οποία άφησε ήδη πίσω της πάνω από 5,5 εκ νεκρούς, ακόμα δεν έχει εντοπίσει η επιστημονική κοινότητα την προέλευση του ιού SARS-CoV-2 και τον μηχανισμό μετάδοσης του στον άνθρωπο.
Οι Δυτικές κοινωνίες έχουν απωλέσει θεμελιώδεις ελευθερίες σε ελάχιστο χρόνο με πολιτικό εργαλείο τον τρόμο και τα μέτρα απομόνωσης των ανθρώπων. Τα ανθρώπινα «δικαιώματα» και η «αριστεία» των ερευνητικών τους κέντρων καταντούν απλή ρητορεία και λόγια χωρίς ουσία, μπροστά στην ανθρώπινη τραγωδία που βιώνουν και θα εξακολουθούν να βιώνουν οι πολίτες και οι νοσηλευτικοί πρώτης γραμμής λόγω του «νέου» ιού.
Ο υποχρεωτικός «εμβολιασμός» όλου του πληθυσμού σε τακτά χρονικά διαστήματα είναι εφιάλτης για πολλούς και πηγή πλούτου για λίγους και προκαλεί αντιδράσεις. Αγνοούμε ακόμα και σήμερα που βιώνουμε την επέλαση του νέου στελέχους Όμικρον του ιού, την πρόσφατη εξελικτική πορεία του ιού, και παραδόξως, τον τόπο, τον χρόνο και τον μηχανισμό μετάδοσης του στο πρώτο κρούσμα, την πρώτη ανθρώπινη μόλυνση.
Η προέλευση του ιού και της πανδημίας μπορεί να οφείλεται σε δύο μηχανισμούς:
1. Μια ζωονοτική μετάδοση από κάποιο ζώο στον άνθρωπο, μηχανισμός που απαιτεί χρόνο
2. διαφυγή από κάποιο εργαστήριο λόγω ατυχήματος ή αμέλειας
Η πρόληψη της επόμενης πανδημίας εξαρτάται από την κατανόηση και τον εντοπισμό της αρχής/ γένεσης αυτής της πανδημίας (Relman, 2020).
Γνωρίζουμε ότι ο 21ος αιώνας ξεκίνησε με επιδημίες κορωναϊών. Έτσι, πριν την εκδήλωση της σημερινής πανδημίας, έχουμε δύο παρόμοιους κορωναϊούς να προκαλούν σοβαρές επιδημίες με οξέα αναπνευστικά σύνδρομα. Το οξύ αναπνευστικό σύνδρομο που προκλήθηκε το 2002 από τον SARS-CoV, προκάλεσε το παγκόσμιο ενδιαφέρον αφού σε λίγους μήνες αυτός ο ιός των νυχτερίδων πέρασε στον άνθρωπο.
Η μεταφορά αυτή έγινε με ενδιάμεσο ξενιστή με το όνομα μοσχογαλή, ένα θηλαστικό που ζεί στην Ασία και την Αφρική (Drexler et al., 2014). Η μετάδοση από την μοσχογαλή στον άνθρωπο έγινε στην Guangdong της Κίνας. O SARS-CoV απομονώθηκε από την μοσχογαλή (Paguma larvata) και από το (Nyctereutes procyonoides) στην αγορά Shenzhen το 2002–2003. Οι αλληλουχίες τους έδωσαν ομοιότητα 99.8% με τον SARS-CoV από ανθρώπους (Huai-Dong et al., 2005) μέσα σε 5 μήνες από την έναρξη της επιδημίας. Ο ιός αυτός μόλυνε πάνω από 8.000 άτομα με θνησιμότητα 10% περίπου, ενώ το επόμενο έτος 2003 η επιδημία αυτή έσβησε.
To 2012 ένα νέο επιδημικό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο από τον κορωναϊό MERS-CoV εμφανίστηκε στην Σ. Αραβία. Μελέτες έδειξαν ότι ο MERS-CoV μπορεί να μολύνει και να «πολλαπλασιαστεί» σε κύτταρα από άνθρωπο, άλλα πρωτεύοντα, νυχτερίδες, χοίρους, αίγες, άλογα, καμήλες, κουνέλια κ.α. (Hu et al., 2015). Αξιοσημείωτο είναι ότι αυτή η δια ειδική μεταπήδηση του ιού έγινε δεκαετίες πριν την εμφάνιση της νόσου. Ο ιός MERS-CoV ανιχνεύθηκε σε καμήλες από την Σ. Αραβία, το Κατάρ, και την Αίγυπτο και έδωσε ομοιότητα >99%, με τις αλληλουχίες από τον MERS-CoV από τον άνθρωπο μέσα σε 9 μήνες από την αρχή της επιδημίας.
Γνωρίζουμε επίσης, ότι πειράματα γενετικής μηχανικής και γενετικής μετατροπής γίνονται σε πολλά εργαστήρια προκειμένου να μελετήσουν την παθογένεια των μικροβίων, την παραγωγή φαρμάκων κ.α. ενώ αυτά τα πειράματα μερικές φορές, εγείρουν ζητήματα βιοασφάλειας και πιθανότητας διασποράς παθογόνων που δημιουργήθηκαν in “vitro».
Στη μελέτη των Menachery και συνεργατών του, που δημοσιεύτηκε το 2016, αναφέρεται ότι με πειράματα γενετικής μηχανικής είχαν προβλέψει ότι κάποιοι κορωναϊοί των νυχτερίδων από την Wuhan μπορεί να προκαλέσουν νέες επιδημίες και μεγάλες κρίσεις. Εν ολίγοις, η ομάδα του Menachery συνέθεσε έναν κλώνο με βάση την αλληλουχία του ιού, προκειμένου να προβλέψει αν ένας κορωναϊός (που ονομάστηκε WIV1-CoV και βρέθηκε σε νυχτερίδες στην Yunnan) είχε την πιθανότητα να προσβάλλει τον άνθρωπο.
Ο κλώνος αποδείχτηκε ικανός να δημιουργήσει μολυσματικό ιό για τον άνθρωπο σε καλλιέργειες κυττάρων και in vivo. Όταν χρησιμοποιήθηκε το γονίδιο ακίδας του WIV1-CoV σε διαγονιδιακά ποντίκια τα οποία είχαν, μετά από γενετική μετατροπή τη δυνατότητα να εκφράζουν τον υποδοχέα ΜΕΑ (μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτασίνης (ACE/MEA)) όπως τα ανθρώπινα κύτταρα, τα πειράματα έδειξαν ότι ο WIV1-CoV έχει πράγματι μεγάλη πιθανότητα εμφάνισης επιδημιών στον άνθρωπο και την μετάδοση ανάμεσα σε ανθρώπους.
Επίσης η μελέτη αυτή περιγράφει προσπάθειες για την επέκταση της έρευνας πέραν της ανάλυσης της αλληλουχίας του γενετικού υλικού των ιών (τύπου SARS) με τη δημιουργία χιμαιρικών και πλήρους μήκους κλώνων των παθογόνων κορωναϊών.
Βρήκαν ότι οι σχεδιασμένοι αυτοί κλώνοι WIV1-CoV αναπαράγονται εύκολα και αποτελεσματικά σε καλλιέργειες ανθρώπινων κυττάρων από το αναπνευστικό σύστημα υποδηλώνοντας την δυνατότητα άμεσης μετάδοσης στον άνθρωπο. Επιπλέον, σύμφωνα με τα πειράματα τους οι δημιουργημένοι κλώνοι ήταν ευαίσθητοι σε θεραπείες με μονοκλωνικά αντισώματα ενώ το εμβόλιο βάσει του ιού SARS απέτυχε να προσφέρει προστασία έναντι του WIV1-CoV.
Βάσει των δύο προηγούμενων επιδημιών η εκδοχή της ζωονόσου (Μεταξάτου 2020, https://eranistis.net/), παρουσιάζεται στην αρχή της πανδημίας, σαν η πιο πιθανή (WHO, 2021). Μια επιστολή στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό «The Lancet», υπογεγραμμένη από 27 επιστήμονες, καταδίκαζε έντονα «τις θεωρίες συνωμοσίας που υποδηλώνουν ότι ο SARS COV II δεν έχει φυσική προέλευση» τον Φεβρουάριο του 2020. Ομοίως, μια επιστολή από εξέχοντες επιστήμονες με πρώτον τον Andersen στο Nature Medicine που δημοσιεύτηκε τον επόμενο μήνα κατέληξε στο ίδιο συμπέρασμα ότι η διαφυγή του ιού από το εργαστήριο είναι απίθανη. Αρχές 2020 ήταν πολύ νωρίς για να απορρίψει κανείς με επιστημονικά κριτήρια την όποια πιθανή προέλευση της πανδημίας, πολύ περισσότερο να την λοιδορήσει (Wade, 2021, https://thebulletin.org/).
Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής είναι ότι δεν γνωρίζουμε ακόμα πώς μεταδόθηκε στον άνθρωπο ο τρίτος και φονικότερος ιός ο SARS COV II μετά από δύο και πλέον έτη, δεν γνωρίζουμε ΚΑΝ αν είναι μια δια ειδική μεταπήδηση ή έχει δημιουργηθεί κάτω από τυχαίες ή ελεγχόμενες εργαστηριακές συνθήκες, «in vitro”.
Το ερώτημα αν η πανδημία είναι μια ζωονόσος ή αποτέλεσμα ερευνητικής δραστηριότητας έχει γίνει άκρως πολιτικό και η εύλογη δυσπιστία απέναντι στην επιστημονική «αυθεντία» χαρακτηρίζεται ως παρανοϊκή και λοιδορείται. Ο διάλογος δεν είναι ούτε αντικειμενικός ούτε επιστημονικός, πολιτικοποιείται.
Η υπόθεση της διαφυγής αναφέρεται από τους ρεπουμπλικάνους των ΗΠΑ και διχάζει. Η δήλωση του Τραμπ για Κινέζικο ιό “Chinese virus” ή “Kung Flu”, απαντά στις κατηγορίες της Κίνας, ότι οι ΗΠΑ τους έφεραν τον ιό. Οι επιστολές Daszak και Andersen ήταν πραγματικά πολιτικές, όχι επιστημονικές, αλλά ήταν εκπληκτικά αποτελεσματικές (Wade, 2021), προκάλεσαν σύγχυση και εντυπώσεις.
Αργότερα αποδείχθηκε ότι η επιστολή στο Lancet είχε οργανωθεί και συνταχθεί από τον Ρ. Daszak, τον πρόεδρο της EcoHealth Alliance της Νέας Υόρκης (Wade, 2021). Ο οργανισμός αυτός χρηματοδότησε την έρευνα για τον κορωνοϊό στο Ινστιτούτο Ιολογίας της Wuhan (Ι.Ι.Γ.). Αυτή η οξεία σύγκρουση συμφερόντων δεν δηλώθηκε στους αναγνώστες του Lancet. Αντίθετα, δηλώθηκε ότι δεν υπήρχε ασυμβίβαστο (Wade, 2021).
Ο ίδιος αυτός άνθρωπος ήταν ανάμεσα στα μέλη επιτροπής που έστειλε ο ΠΟΥ να ελέγξουν το Ινστιτούτο Ιολογίας της Wuhan (Ι.Ι.Γ.), στις αρχές του 2020. Άρθρα στον κυρίαρχο τύπο, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κλπ ανέφεραν επανειλημμένα ότι μια συναίνεση εμπειρογνωμόνων είχε κρίνει ότι η εργαστηριακή διαφυγή ήταν αδιανόητη ή εξαιρετικά απίθανη άρα συνωμοσία. Οι επιστολές δεν είναι άρθρα και ΔΕΝ έχουν κριθεί, αναφέρουν απόψεις επιστημονικά μη τεκμηριωμένες. Παρόλα αυτά έγιναν η κυρίαρχη άποψη για την ενημέρωση του πολίτη στην Δύση και την Ελλάδα. Γεγονός που δείχνει την εύκολη άνοδο και την κυριαρχία της ασημαντότητας στην ενημέρωση τον 21ο αιώνα.
Το Ινστιτούτο Ιολογίας της Wuhan είχε ένα νέο εργαστήριο υψίστης ασφαλείας BSL4, αλλά οι επιθεωρητές του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που το επισκέφθηκαν από την πρεσβεία του Πεκίνου ανέφεραν τον Ιανουάριο του 2018 ότι «Το νέο εργαστήριο έχει σοβαρή έλλειψη κατάλληλα εκπαιδευμένου προσωπικού, τεχνικών και ερευνητών, για την ασφαλή λειτουργία του» (Wade, 2021).
Το πραγματικό πρόβλημα, ωστόσο, δεν ήταν η επισφαλής ή μη λειτουργία του εργαστηρίου BSL4 της Wuhan, αλλά το γεγονός ότι στους ερευνητές παγκοσμίως δεν αρέσει να εργάζονται σε συνθήκες BSL4, για λόγους άνεσης και χρόνου.
Επίσης, πριν το 2020, οι κανόνες που ακολουθούσαν οι ερευνητές, για τα πειράματα με τους κορωναϊούς SARS και MERS αντιστοιχούσαν σε πρωτόκολλα ασφαλείας BSL3 (Wade, 2021). Αλλά όλοι οι άλλοι κορωναϊοί νυχτερίδων θα μπορούσαν να μελετηθούν σε επίπεδο ασφαλείας χαμηλό, BSL2, που απαιτεί τη λήψη ελάχιστων προφυλάξεων.
Στο άρθρο του ο Wade αναφέρει λεπτομερώς τα γενετικά πειράματα ακόμα και γενετικής βελτίωσης (gain of function) που έκαναν στο Ι.Ι.Γ. σε στενή συνεργασία με τους συναδέλφους τους στις ΗΠΑ και μάλιστα ότι η Δρ Shi διεξήγαγε πειράματα γενετικής στους κορωναϊούς σε επίπεδο ασφάλειας BSL2, όπως αναφέρεται στις δημοσιεύσεις της και σε συνέντευξή της στο περιοδικό Science ότι «η έρευνα για τον κορωνοϊό στο εργαστήριό μας διεξάγεται σε εργαστήρια BSL-2 ή BSL-3».
Σε άρθρο της ομάδας του Holmes τον Σεπτέμβριο του 2021 αναφέρουν ότι με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα, η αγορά τροφίμων Huanan στο Wuhan θεωρήθηκε το κύριο επίκεντρο της μόλυνσης από SARS-CoV-2. Δύο από τα τρία παλαιότερα τεκμηριωμένα κρούσματα της COVID-19 συνδέονταν άμεσα με αυτή την αγορά, όπως και το 28% των κρουσμάτων που αναφέρθηκαν τον Δεκέμβριο του 2019 (WHO, 2021). Συνολικά, το 55% των κρουσμάτων κατά τον Δεκέμβριο του 2019 είχε σχέση με τη Huanan ή άλλες αγορές στο Wuhan.
Όμως, η προέλευση ορισμένων πρώιμων περιπτώσεων είναι αβέβαιη, και δεν έχουν άμεση επιδημιολογική σύνδεση με μια αγορά (WHO, 2021).
Στο ίδιο άρθρο η ομάδα του Holmes, καταρρίπτει την υπόθεση της διαφυγής του ιού από το εργαστήριο ιολογίας της Wuhan (Ι.Ι.Γ.) ή αλλού με απλούς συλλογισμούς που στερούνται επιστημονικής τεκμηρίωσης. Υπάρχουν λένε προηγούμενα περιστατικά διαφυγής παθογόνων παραγόντων και ιών από εργαστήρια τα οποία οδήγησαν σε μεμονωμένες λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένου του SARS CoV (Parry, 2004). Ωστόσο, αναφέρουν ότι με εξαίρεση τον ιό Marburg (Ristanovic et al., 2020), όλες οι τεκμηριωμένες εργαστηριακές διαφυγές των παθογόνων ιών για τον άνθρωπο σχετίζονται με εργαστηριακές καλλιέργειες υψηλού τίτλου (Geddes, 2006; Lim et al., 2004; Senior, 2003).
Το 1977, η πανδημία γρίπης H1N1, πιθανότατα προήλθε από μεγάλης κλίμακας δοκιμή για την παραγωγή εμβολίου (Rozo and Gronvall, 2015), και είναι το μόνο τεκμηριωμένο παράδειγμα ανθρώπινης επιδημίας ή πανδημίας που προκύπτει από ερευνητική δραστηριότητα. Επίσης αναφέρουν ότι το προσωπικό στο εργαστήριο Ι.Ι.Γ. της Δρ. Shi Zhengli λέγεται ότι ήταν ορο-αρνητικό για τον SARS-CoV-2 όταν ελέγχθηκε όμως, αρκετούς μήνες μετά, τον Μάρτιο 2020 (WHO, 2021).
Το εργαστήριο Ι.Ι.Γ. φέρεται να ακολουθεί το κατάλληλα πρωτόκολλα βιοασφάλειας κατά τη διάρκεια της εργασίας τους για τον κορωνοϊό (Cohen, 2020). Αποκλείουν και την υπόθεση γενετικής μεταλλαγής του ιού με το επιχείρημα μεταξύ άλλων ότι ο SARS-CoV-2 είναι ιός-ξενιστής σε πολλά είδη (Conceicao et al., 2020), ικανός να μολύνει πολλά είδη θηλαστικών (μινκ, τίγρεων, ερίφια, χοίροι, γατών, γορίλων, σκύλων, γατιών, ρακούν, κουνάβια κλπ.).
Μεγάλες επιδημίες έχουν πιστοποιηθεί σε βιζόν που μεταδόθηκαν στους ανθρώπους (Oude Munnink et al., 2021) και σε άλλα ζώα (van Aart et al., 2021). Αλλά η ομάδα αυτή βέβαια δεν αποδεικνύει την δια ειδική μετάδοση και δεν εντοπίζει το ζώο μέσω του οποίου, και τον τόπο ή τον χρόνο, μεταπήδησε ο ιός στον άνθρωπο. Τέλος, ισχυρίζονται ότι ο ισχυρισμός ότι ο ιός ήταν ήδη σε υψηλό βαθμό προσαρμοσμένος στον άνθρωπο (Zhan et al., 2020) ή με κάποιο τρόπο βελτιστοποιημένος για δέσμευση στο ανθρώπινο ΜΕΑ (μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτασίνης (ACE/MEA)), είναι ανίσχυρος.
Η προδημοσίευση της ομάδας του (Zhan et al., 2020) που αποτελείται από ερευνητές από γνωστά κέντρα των ΗΠΑ και του Καναδά, αναφέρει ότι από τη στιγμή που ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά ο SARS-CoV-2 στα τέλη του 2019, ήταν ήδη προσαρμοσμένος για την ανθρώπινη μετάδοση σε βαθμό παρόμοιο με αυτόν που ήταν ο SARS-CoV στο τέλος της επιδημίας του.
Η ξαφνική εμφάνιση ενός εξαιρετικά μολυσματικού SARS-CoV-2 αποτελεί αιτία μεγάλης ανησυχίας. Για να αναζητήσουμε τους ενδιάμεσους ξενιστές, λένε, αναλύσαμε πρόσφατα ευρήματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο SARS-CoV-2 θα μπορούσε να έχει εξελιχθεί και προσαρμοστεί για μετάδοση στον άνθρωπο και εξετάσαμε τα περιβαλλοντικά δείγματα από την αγορά θαλασσινών της Wuhan, την Huanan.
Είναι σημαντικό ότι τα δείγματα της αγοράς είναι γενετικά πανομοιότυπα με τα ανθρώπινα απομονωμένα στελέχη του SARS-CoV-2 και, επομένως, πιθανότατα προέρχονται από ανθρώπους. Επίσης, επισημαίνει η ομάδα του Zhan το περίεργο γεγονός του μη εντοπισμού των πρόδρομων ή κλάδων της εξέλιξης του SARS-CoV-2 σε ανθρώπους ή ζώα.
Μια άλλη μελέτη δείχνει επίσης, ότι η πρωτεΐνη ακίδα του SARS-CoV-2 παρουσίασε την υψηλότερη δέσμευση σε ανθρώπους από όλα τα είδη ζώων που δοκιμάστηκαν, σχηματίζοντας τον μεγαλύτερο αριθμό δεσμών υδρογόνου με το μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτασίνης (ACE/MEA). Τα ευρήματα δείχνουν ότι τα πρώτα γνωστά απομονωμένα στελέχη του SARS-CoV-2 ήταν εκπληκτικά καλά προσαρμοσμένα ώστε να συνδέονται ισχυρά με το ανθρώπινο ΜΕΑ, εξηγώντας την αποτελεσματική του μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο (Piplani et al, 2021).
H ομάδα του Piplani επίσης σημειώνει ότι η σύνδεση της πρωτεΐνης ακίδας (S) στο ΜΕΑ είναι ένα κρίσιμο συμβάν για την έναρξη της μόλυνσης και μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο. Το ΜΕΑ εκφράζεται σχεδόν σε όλους τους ανθρώπινους ιστούς, στους πνεύμονες, τις αρτηρίες, την καρδιά, τα νεφρά και το έντερο. Η ευαισθησία στη μόλυνση από τον ιό συνδέεται με την σύνδεση του ΜΕΑ στα διάφορα είδη ζώων, η οποία είναι ισχυρότερη στον άνθρωπο (!) και χαμηλότερη στο ποντίκι.
Η ενέργεια σύνδεσης του ΜΕΑ στα διάφορα είδη είναι σε φθίνουσα σειρά: άνθρωπος > παγκολίνος > σκύλος > μαϊμού > χάμστερ > κουνάβι> γάτα > τίγρης > νυχτερίδα > μοσχογαλή > άλογο > αγελάδα > φίδι > ποντίκι) μια διαβάθμιση που αντανακλά και την ευπάθειά τους στον ιό. Τα ποντίκια γνωστά πειραματόζωα, όμως, γίνονται ευάλωτα στον ιό όταν γίνονται γενετικά τροποποιημένα/διαγονιδιακά και φέρουν το ανθρώπινο ΜΕΑ ( Piplani et al, 2021).
Όσο συνεχίζει η πανδημία να εξελίσσεται, η σημασία εντοπισμού της αρχής της προβληματίζει σοβαρά πολλούς επιστήμονες πλέον. Έτσι, εστάλη μια επιστολή στο Science (Bloom et al., 2021) από 18 επιστήμονες με τίτλο «Ερευνήστε την προέλευση της COVID 19”, και ανέφεραν τα μειονεκτήματα της κοινής μελέτης του ΠΟΥ και της Κίνας, η οποία προέκρινε την φυσική προέλευση του ιού το 2020.
Τον Σεπτέμβριο του 2021 μια άλλη ομάδα επιστημόνων (van Helden et al., 2021) δημοσίευσε στο περιοδικό Lancet μια παρόμοια επιστολή με τίτλο «Έκκληση για μια αντικειμενική, ανοιχτή και διαφανή επιστημονική συζήτηση για την προέλευση του SARS-CoV-2». H επιστολή κάνει μια αναφορά σε προηγούμενες επιστολές «συνωμοσιολογίας» που αναφέρθηκαν παραπάνω και καταλήγει ότι: Συντριπτικά στοιχεία που να στηρίζουν την προέλευση της πανδημίας, δεν υπάρχουν βάσει της βιβλιογραφίας, μέχρι σήμερα. Μια προέλευση από ερευνητική δραστηριότητα (η οποία μπορεί να συνέβη κατά τη δειγματοληψία, στο πεδίο, ή μέσα στο εργαστήριο) δεν έχει πιστοποιηθεί, όπως δεν έχει πιστοποιηθεί και η φυσική προέλευση του ιού.
Άρα μια ανεξάρτητη, διεθνής ομάδα διαβούλευσης εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου χωρίς συγκρούσεις συμφερόντων και ασυμβίβαστα, διαφόρων ειδικοτήτων και χωρών απαιτείται για μια σε βάθος διερεύνηση της αρχής της πανδημίας βασισμένη σε στοιχεία, και επιστημονική αξιολόγηση χωρίς προκαταλήψεις.
Στη συνέχεια η ομάδα αυτή πρέπει να προτείνει πρωτόκολλα, μεθόδους και τα απαιτούμενα δεδομένα για την πλήρη αποσαφήνιση της προέλευσης του SARS-CoV-2.
Πέραν τούτου, είναι σημαντικό να συνεχιστεί η συζήτηση για την εκτίμηση κινδύνου και το ισοζύγιο τρέχοντος κινδύνου-οφέλους από τις επιστημονικές πρακτικές στην έρευνα, συμπεριλαμβανομένων των πειραμάτων gain of function δηλ την γενετική μετατροπή μικροοργανισμών για την παρακολούθηση/ ενίσχυση της λειτουργίας και έκφρασης κάποιων γονιδίων.
Ως επιστήμονες, πρέπει να αξιολογήσουν όλες τις υποθέσεις με βάσει τα στοιχεία, την επιστήμη και τα δεδομένα, μακριά από εικασίες και πολιτικές παρεμβάσεις.
Τον Αύγουστο του 2021, τέλος, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) προέτρεψε όλες τις χώρες «να παραμερίσουν τις διαφορές» προκειμένου να επιταχυνθούν οι προσπάθειες για να κατανοήσουν πού και πώς ξεκίνησε η πανδημία COVID-19 – συμπεριλαμβανομένης της μη επιβεβαιωμένης υπόθεσης ότι ο ιός κατασκευάστηκε σε εργαστήριο.
Εν κατακλείδι, είναι γνωστό ότι στα εργαστήρια δημιουργούνται νέοι ιοί, με χιμαιρικό γενετικό υλικό και ιδιότητες πολύ πιο επικίνδυνες από αυτές που βρίσκουμε στους φυσικούς ιούς. Με το επιχείρημα ότι τα πρωτόκολλα ασφαλείας είναι επαρκή οι επιστήμονες πειραματίζονται και πιστεύουν ότι μηδενίζουν το ανθρώπινο λάθος (διαφυγή παθογόνων παραγόντων) με δογματικό μάλλον τρόπο.
Οι επιστήμονες σχεδιάζουν τέτοια πειράματα με το σκεπτικό ότι μπορεί να νικήσουν τη φύση και να βρουν νέες θεραπείες για να κερδίσουν χρήματα και δόξα. Το αποτέλεσμα όμως δεν είναι πάντα ανώδυνο ή απλά μια ακόμα περιττή δαπάνη δημόσιου χρήματος, αφού στο παρελθόν έχουν εντοπιστεί τέτοιες διαφυγές από το εργαστήριο. Ορισμένοι ερευνητές όμως, πιστεύουν ότι θα πρέπει να καθησυχάσουν την κοινή γνώμη για να συνεχίσουν το έργο τους και να είναι αποδεκτoί από την ομάδα τους. Η επάρκεια των μέτρων και πρωτοκόλλων ασφαλείας δεν τους απασχολούν αφού, δεν φαίνεται να απασχολούν τη Δικαιοσύνη.
Οι επιστήμονες υποτίθεται ότι είναι μια αυτοελεγχόμενη κοινότητα ειδικών που ελέγχουν συνεχώς ο ένας τη δουλειά του άλλου. Η διαφορετική άποψη όμως έχει σημαντικό κόστος και σε αυτήν την κοινότητα (Wade, 2021). Καριέρες μπορούν να καταστραφούν αν δεν ακολουθείς την επίσημη άποψη τόσο στη Διοίκηση όσο και στην Επιστήμη. Κάθε ερευνητής που αμφισβητεί τη δηλωμένη άποψη της ομάδας του, τις πάγιες μεθόδους και κοινές πρακτικές της κινδυνεύει να δει να απορρίπτεται η επόμενη αίτησή του από τους συναδέλφους του που κρίνουν τις αιτήσεις των επιδοτήσεων/ επιχορηγήσεων ή προαγωγών.
Η επιστημονική κοινότητα έχει στενές σχέσεις εξάρτησης με το πολιτικό και οικονομικό σύστημα, λόγω των θεσμών χρηματοδότησης της έρευνας και της πολιτικής της «ανάπτυξης και της καινοτομίας» με κάθε κόστος. Αυτό εμποδίζει την γνώση να γίνει σοφία. Η γνώση πλέον δεν θεωρείται κοινωνικό αγαθό αλλά προϊόν για κερδοσκοπία, και ισχύ.
Η στυγνά τεχνοκρατική αντίληψη για τη γνώση και η απουσία δημοκρατικού ελέγχου στις χρηματοδοτήσεις της έρευνας γεννούν νέους κινδύνους και πολιτικά ζητήματα.
Η πανδημία με την τραγικότητα της είναι μια ευκαιρία η επιστημονική κοινότητα και η κοινωνία να συνδέσουν πάλι τις λέξεις με το νόημα τους και την έρευνα με το δημόσιο συμφέρον και την προστασία της ανθρώπινης ζωής και της φύσης.