Η πρόσφατη άφιξη 7000 μεταναστών στη Λαμπεντούζα της Ιταλίας, η ανατροπή της δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης του Νίγηρα και αμέσως μετά το πραξικόπημα στη Γκαμπόν, οι χιλιάδες νεκροί στη Λιβύη από την κακοκαιρία Daniel και τα χιλιάδες θύματα του καταστρεπτικού σεισμού στο Μαρόκο, όλα μαζί συνθέτουν μία άνευ προηγουμένου εκρηκτική κατάσταση κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής αστάθειας στην αφρικανική ήπειρο που ωθεί εκατομμύρια κατοίκους της σε αναζήτηση καλύτερης ζωής. Και αυτή η αναζήτηση έχει μόνο έναν τελικό προορισμό: την Ευρώπη.
Με την αποχώρηση των Ευρωπαίων αποικιοκρατών τη δεκαετία του ’60, άνοιξε μια χαραμάδα αισιοδοξίας για το μέλλον των αφρικανικών χωρών που κέρδισαν την ανεξαρτησία τους, ωστόσο η εκμετάλλευσή τους από τις χώρες του δυτικού κόσμου συνεχίστηκε αδιαλείπτως με επώδυνες πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες.
Έτσι, οι πρώτες ιστορικά μεταναστευτικές ροές από αφρικανικές χώρες που κατευθύνονταν προς τις πρώην αποικιοκρατικές ευρωπαϊκές χώρες για ευνόητους λόγους, προϊόντος του χρόνου και κυρίως μετά την Αραβική Άνοιξη οι μετακινήσεις μεταναστών αυξήθηκαν σταδιακά προς όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
Ενώ λοιπόν οι μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη αποτελούνταν κυρίως από υπηκόους χωρών της Μέσης Ανατολής και της κεντρικής Ασίας, την τελευταία δεκαετία πληθαίνουν οι οργανωμένες μετακινήσεις μεταναστών από χώρες της αφρικανικής ηπείρου, γεγονός που προϊδεάζει αρνητικά την εξέλιξη του μεταναστευτικού φαινομένου για τα επόμενα χρόνια.
Το μείζον εν προκειμένω είναι ότι η Ευρώπη παρακολουθεί τις εξελίξεις ανήμπορη να αντιδράσει, ενώ οι πρώην αποικιοκρατικές ευρωπαϊκές δυνάμεις με προεξάρχουσα τη Γαλλία, συνεχίζουν να νέμονται τους φυσικούς πόρους της αφρικανικής ηπείρου και να εφαρμόζουν πολιτικές που εξυπηρετούν τα οικονομικά τους συμφέροντα.
Η σημαντικότερη βεβαίως όλων των πολιτικών εξελίξεων στην αφρικανική ήπειρο είναι η αυξημένη εμπλοκή της Ρωσίας. Με δεδομένη την παρουσία των ΗΠΑ και των δυτικών συμμάχων της στην αφρικανική ήπειρο για την αντιμετώπιση της ισλαμιστικής απειλής και όχι μόνο, η Ρωσία δείχνει αποφασισμένη να ενισχύσει δυναμικά την παρουσία της στην αφρικανική ήπειρο, προσπαθώντας να διασπάσει τη συνοχή των δυτικών χωρών τόσο από πλευράς άσκησης επιρροής όσο και από πλευράς εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου.
Η προοπτική λοιπόν ενός σφοδρού ανταγωνισμού μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας όπως αναδύεται στην αφρικανική ήπειρο, θα έχει καταλυτική επίδραση στα πολιτικά δρώμενα πολλών αφρικανικών χωρών και ενδεχομένως να ανοίξουν νέα μέτωπα σύγκρουσης με άγνωστες συνέπειες για την ειρήνη και το μέλλον της αφρικανικής ηπείρου.
Τούτων δοθέντων και δεδομένης μια πιθανής κλιμακούμενης πολεμικής σύγκρουσης με την εμπλοκή γειτονικών αφρικανικών κρατών ως συνέπεια των πρόσφατων πραξικοπημάτων στο Νίγηρα και στη Γκαμπόν, η Ευρώπη χρειάζεται επειγόντως μια στρατηγική αντιμετώπισης μιας πολύ πιθανής έξαρσης μεταναστευτικών ροών, η έκταση των οποίων ενδεχομένως να υπερβαίνει κατά πολύ της μεταναστευτικής κρίσης του 2015.
Και αυτή η στρατηγική θα μπορούσε να ξεκινήσει άμεσα με τη διοργάνωση μιας ειδικής προς τούτο διάσκεψης Ευρωπαϊκής Ένωσης - Αφρικής, ώστε να καθοριστούν από κοινού οι προτεραιότητες και να υλοποιηθούν οι κατάλληλες πρωτοβουλίες συνοδευόμενες με γενναία μέτρα οικονομικής στήριξης των ευάλωτων χωρών.
Η Ελλάδα, δεδομένης της ευαίσθητης γεωπολιτικής της θέσης, έχει κάθε λόγο να επιδιώξει, σε συνεργασία με τις χώρες τους ευρωπαϊκού νότου, μία τέτοια ευρωπαϊκή στρατηγική, διότι είναι βέβαιο ότι θα βρεθεί στην αιχμή τους δόρατος των προσπαθειών αναχαίτισης των μεταναστευτικών ροών από την αφρικανική ήπειρο.-
Ο κ. Ευάγγελος Στεργιούλης είναι Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και Υποστράτηγος ε.α. της Ελληνικής Αστυνομίας. Έχει διατελέσει προϊστάμενος των εθνικών υπηρεσιών Interpol και Europol και είναι απόφοιτος των Σχολών Εθνικής Άμυνας και Εθνικής Ασφάλειας.
https://m.facebook.com/evangelos.stergioulis