Το μεταναστευτικό ζήτημα και η αναζήτηση λύσεων στο πλαίσιο της καθημερινής πολιτικής διαχείρισης και όχι της διαχείρισης κρίσεων, η οποία έχει πια παρέλθει, βρίσκεται στην κορυφή της ιδιαίτερα φορτωμένης ατζέντας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 28ης και 29ης Ιουνίου.
Τα άλλα θέματα στην ατζέντα, πέραν του μεταναστευτικού, είναι η μεταρρύθμιση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, η κοινή πολιτική Άμυνας, το εμπόριο, το Brexit, αλλά και η διεύρυνση της ΕΕ.
Μετά τη μίνι Σύνοδο των «16» της περασμένης Κυριακής για το μεταναστευτικό, η αυριανή Σύνοδος Κορυφής θα εστιάσει στα θέματα στα οποία υπάρχει συναίνεση στους κόλπους της ΕΕ, όπως για παράδειγμα η ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, η δημιουργία περιφερειακών πλατφορμών αποβίβασης εκτός Ευρώπης και η ενίσχυση της συνεργασίας με τρίτες χώρες όπως η Τουρκία και η Λιβύη.
Ο πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ, Ντόναλντ Τουσκ, στην καθιερωμένη, προ των Συνόδων Κορυφής, επιστολή του προς τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ, υπογραμμίζει την ανάγκη να βρεθούν αποτελεσματικοί τρόποι για το ποιος θα εισέρχεται στην ευρωπαϊκή επικράτεια. Ο ίδιος επισημαίνει ότι η αδυναμία επίτευξης αυτού του στόχου θα ήταν στην πραγματικότητα μια εκδήλωση αδυναμίας της ΕΕ και πάνω απ′ όλα θα μπορούσε να δημιουργήσει την εντύπωση ότι η Ευρώπη δεν έχει εξωτερικά σύνορα. «Ο λαός της Ευρώπης μας περιμένει, εδώ και πολύ καιρό, να φανούμε αποφασιστικοί και να αποκαταστήσουμε το αίσθημα της ασφάλειας. Οι Ευρωπαίοι το θέλουν αυτό, όχι επειδή ξαφνικά έχουν γίνει ξενόφοβοι και θέλουν να υψώσουν τείχη ενάντια στον υπόλοιπο κόσμο, αλλά επειδή είναι καθήκον κάθε πολιτικής εξουσίας να επιβάλλει το νόμο, να προστατεύει την επικράτειά της και τα σύνορα», αναφέρει στην επιστολή του ο Ντ. Τουσκ .
Ειδικότερα, ο Ντ. Τουσκ προτείνει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να εγκρίνει τα εξής: Πρώτον, «τη δημιουργία περιφερειακών πλατφορμών αποβίβασης εκτός Ευρώπης, ει δυνατόν μαζί με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ), προκειμένου να αλλάξει η λειτουργία των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης». Στόχος είναι να καταπολεμηθεί η λαθρεμπορία ανθρώπων, καθώς η εμπειρία της συμφωνίας με την Τουρκία έχει δείξει ότι αυτός είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να σταματήσουν οι ροές και να τερματιστεί η τραγική απώλεια ζωών στη θάλασσα.
Δεύτερον, τη δημιουργία ενός νέου χρηματοδοτικού μέσου, με αποκλειστικό στόχο την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης, ο οποίος θα συμπεριληφθεί στον νέο πολυετή Προϋπολογισμό της ΕΕ .
Τρίτον, την ενίσχυση της συνεργασίας με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης, και ιδίως υποστήριξη προς την λιβυκή ακτοφυλακή, ώστε να διαθέτουν όλους τους απαραίτητους πόρους για τον πλήρη έλεγχο των τοπικών υδάτων της Λιβύης. Τη συνέχιση της συνεργασίας με την Τουρκία και την αποδέσμευση του δεύτερου πακέτου βοήθειας, ύψους 3 δισ. ευρώ για τους πρόσφυγες εκεί.
Ιταλικές πιέσεις για αναθεώρηση του Δουβλίνου
Σύμφωνα με τα όσα μεταδίδει η Deutsche Welle, η Ιταλία θα υποστηρίξει με έμφαση αύριο στις Βρυξέλλες ότι ο Κανονισμός του Δουβλίνου πρέπει να αναθεωρηθεί. Ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε το επανέλαβε και σήμερα μιλώντας στη βουλή της Ρώμης. Πρόσθεσε επίσης ότι δεν υπάρχει «διγλωσσία» στην ιταλική πολιτική και ότι η γραμμή της κυβέρνησής του είναι ενιαία.
Παράλληλα όμως είναι σαφές ότι η στρατηγική της ιταλικής κυβέρνησης δεν απορρίπτει εντελώς τον διάλογο. Από τη μία ο υπουργός Εσωτερικών Ματτέο Σαλβίνι δηλώνει ότι τα σύνορα της χώρας είναι ανοικτά μόνον για αναγνωρισμένους πρόσφυγες και πανηγυρίζει για το ότι το πλοίο της ΜΚΟ Lifeline δεν θα εισέλθει σε λιμάνι της χώρας του.
Από την άλλη όμως ο Τζουζέπε Κόντε συναντά τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν σε εστιατόριο στο κέντρο της Ρώμης (θα μπορούσε να θεωρηθεί σχεδόν ως πρωτοβουλία μυστικής διπλωματίας) και διατηρεί ανοικτό διάλογο με τη γερμανική κυβέρνηση, ίσως και ενόψει διμερών συμφωνιών για το προσφυγικό.
Για πΓΔΜ
Κατά την πρώτη ημέρα των εργασιών του του Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα υιοθετήσει τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξαν προ ημερών οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ για τη Διεύρυνση της ΕΕ. Στα συμπεράσματά του για την πΓΔΜ , το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επισυνάψει μια ξεχωριστή παράγραφο που θα αναφέρεται στην «ιστορική συμφωνία» για το ζήτημα της ονομασίας και στις θετικές προοπτικές που δημιουργεί για τη χώρα και την ευρωπαϊκή της πορεία.
Άμυνα
Οι εργασίες της πρώτης μέρας της Συνόδου Κορυφής θα ξεκινήσουν με τα θέματα της άμυνας και την προετοιμασία της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, παρουσία του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ.
Σύμφωνα με το προσχέδιο του ανακοινωθέντος της συνόδου, οι ηγέτες της ΕΕ θα δεσμευθούν αύριο, Πέμπτη, να εντείνουν τις προσπάθειες για να ενισχύσουν τη στρατιωτική συνεργασία του μπλοκ και να μειώσουν την εξάρτησή του από τις ΗΠΑ.
Η δέσμευση, που αναμένεται να συμφωνηθεί από τους 28 αρχηγούς κρατών της ΕΕ θα περιλαμβάνει επίσης εντονότερες προσπάθειες για να αυξηθούν οι δαπάνες για την άμυνα, ένα κεντρικό αίτημα του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, που θα συμμετάσχει στη σύνοδο του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο στις Βρυξέλλες.
Εμπόριο
Θα ακολουθήσει συζήτηση για το εμπόριο και για την τελευταία Σύνοδο του G7 στον Καναδά. Ο Ντ. Τουσκ, στην επιστολή του προς τους «28», επισημαίνει ότι «οι υπερατλαντικές σχέσεις υπόκεινται σε τεράστια πίεση λόγω των πολιτικών του Προέδρου Τράμπ» και σημειώνει ότι οι διαφορές δυστυχώς δεν αφορούν μόνο το εμπόριο. «Πρέπει να προετοιμάσουμε την Ένωση μας για τα χειρότερα σενάρια», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ντ. Τουσκ.
Brexit
Κατά τη διάρκεια του δείπνου της πρώτης ημέρας της Συνόδου, η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι θα ενημερώσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τις τελευταίες εξελίξεις στο Ηνωμένο Βασίλειο. Θα ακολουθήσει η συζήτηση για το μεταναστευτικό. Στη συνέχεια, η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ και ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα ενημερώσουν για την εφαρμογή της Συμφωνίας του Μινσκ.
Η δεύτερη μέρα της Συνόδου θα ξεκινήσει με τη συζήτηση για το Brexit.
Ευρωζώνη
Θα ακολουθήσει η Σύνοδος της ευρωζώνης (σε διευρυμένη σύνθεση των «27»), με θέμα τη μεταρρύθμιση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης. Παρόντες στη συζήτηση θα είναι ο πρόεδρος του Eurogroup, Μάριο Σεντένο και ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι. Αυτή τη φορά, στόχος είναι να ληφθούν οι πρώτες αποφάσεις για την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης και την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, όπως αναφέρει στην επιστολή του ο Ντ. Τουσκ. «Είμαι πεπεισμένος ότι πρόκειται για σημαντικά βήματα, που θα ενισχύσουν, όχι μόνο το κοινό νόμισμα, αλλά και την Ένωσή μας», τονίζει ο Ντ. Τουσκ, χαιρετίζοντας παράλληλα τη γαλλο-γερμανική συμφωνία για μια μεγαλύτερη ώθηση στη μεταρρύθμιση της ΟΝΕ.
Οι «28» καλούν Ρωσία
Πάραλληλα, οι ηγέτες των «28» θα καλέσουν την Ρωσία να συνεργαστεί στην έρευνα για τα αιτία της συντριβής του Boeing των Μαλαισιανών Αερογραμμών που εκτελούσε την πτήση МH17, στην Ουκρανία το Ιούλιο του 2014. Τη δήλωση αυτή έκανε ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ προς τους δημοσιογράφους.
«Αναμένεται ότι η Σύνοδος κορυφής θα υιοθετήσει το πόρισμα για τη συντριβή του αεροσκάφους που εκτελούσε την πτήση МH17, καλώντας την Ρωσία να αναλάβει τις ευθύνες της και να συνεργαστεί πλήρως σε όλες τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την αποκατάσταση της αλήθειας, της δικαιοσύνης και της υπευθυνότητας», δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Το επιβατικό αεροσκάφος τύπου Boeing-777, της αεροπορικής εταιρείας Malaysian Airlines που πραγματοποιούσε την πτήση MH17 Άμστερνταμ – Κουάλα Λουμπούρ, συνετρίβη στις 17 Ιουλίου του 2014 στην περιοχή του Ντονέτσκ στην ανατολική Ουκρανία, με αποτέλεσμα να βρουν τραγικό θάνατο και οι 298 επιβαίνοντες, οι οποίοι ήσαν πολίτες από 10 χώρες.
Για την διερεύνηση της συντριβής του αεροσκάφους έχει συσταθεί Κοινή Ερευνητική Επιτροπή στην οποία συμμετέχουν οι εκπρόσωποι της Αυστραλίας, του Βελγίου, της Μαλαισίας, της Ολλανδίας και της Ουκρανίας. Στις 24 Μαΐου οι εμπειρογνώμονες έδωσαν στην δημοσιότητα μια ενδιάμεση έκθεση τους, στην οποία αναφέρουν ότι ο εκτοξευτήρας από τον οποίος εκτοξεύτηκε ο πύραυλος που έπληξε το Boeing, θα μπορούσε να είχε μεταφερθεί από την Ρωσία και να ανήκει στην 53η πυραυλική μονάδα του Κουρσκ.
Η Ρωσία απορρίπτει της κατηγορίες περί εμπλοκής της στην συντριβή του αεροσκάφους. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δηλώνει ότι ποτέ κανένας ρωσικός πύραυλος δεν πέρασε τα ρωσο-ουκρανικά σύνορα. Παρόλα αυτά στις 25 Μαΐου οι κυβερνήσεις της Αυστραλίας και της Ολλανδίας, ανακοίνωσαν ότι προτίθενται να ζητήσουν από τη Ρωσία να αναλάβει τις ευθύνες της, να αναγνωρίσει την εμπλοκή της στην τραγωδία και να καταβάλλει αποζημιώσεις στους συγγενείς των θυμάτων. Με αυτό το σκεπτικό οι Ολλανδοί και οι Αυστραλοί είχαν προτείνει στην Ρωσία να αρχίσει συνομιλίες για το θέμα, διαφορετικά θα παρέπεμπαν το ζήτημα στη διεθνή δικαιοσύνη ή σε κάποιον διεθνή οργανισμό.