Χωροθετημένο στην περιοχή της Χαλέπας, τον δεύτερο ιστορικό πόλο των Χανίων μετά τον ενετικό οικιστικό πυρήνα, το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων άνοιξε τις πύλες του για τους επισκέπτες το πρωί του Σαββάτου 16 Απριλίου, με δωρεάν είσοδο, όπως και αύριο, Κυριακή.
Στο νέο Μουσείο εκτίθενται περισσότερα από 3.500 αντικείμενα εκ των οποίων περίπου 1.000 για πρώτη φορά. Ανάμεσα στα εκθέματα, σημαντική θέση κατέχει η συλλογή αρχαιοτήτων Κωνσταντίνου και Μαρίκας Μητσοτάκη. Η συλλογή, τα αντικείμενα της οποίας χρονολογούνται από την 4η χιλιετία π.Χ. έως τον 3ο αιώνα μ.Χ., περιήλθε στο ελληνικό κράτος τον Απρίλιο του 2000, ύστερα από γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, με την οποία έγινε η αποδοχή δωρεάς από τους κατόχους.
Τα εκθέματα ακολουθούν την πορεία μέσα στον χρόνο, που διαπερνά τους προϊστορικούς οικισμούς και τις πόλεις των ιστορικών χρόνων της περιφερειακής ενότητας των Χανίων, αναδεικνύοντας την κοινωνική και διοικητική οργάνωση, τη θρησκεία, το εμπόριο, την καθημερινή ζωή των κατοίκων τους.
Διαρθρώνεται σε πέντε θεματικούς άξονες που παρουσιάζονται παράλληλα και μέσω των ψηφιακών μέσων.
Ο πρώτος άξονας αφορά στη γνωριμία με την ιστορία του μουσείου των Χανίων, ενώ ο δεύτερος εισάγει τον επισκέπτη στη νέα έκθεση μέσα από οπτικό και ψηφιακό υλικό καθώς και αρχαιολογικά ευρήματα, που αφορούν στο νέο μουσείο και στην αρχαιολογική έρευνα στην περιοχή των Χανίων, την ιστορία των ανασκαφών και τη θέση της Κρήτης στο ευρύτερο μεσογειακό περιβάλλον.
Οι άλλοι δύο θεματικοί άξονες, είναι και οι μεγαλύτεροι καθώς αφορούν στην προϊστορική και ιστορική περίοδο όπου παρουσιάζονται οι πολιτισμοί που αναπτύχθηκαν στην περιοχή των Χανίων από την προϊστορική περίοδο έως και τα όψιμα ρωμαϊκά χρόνια. Μάλιστα η γνωριμία του επισκέπτη με την ιστορία του τόπου, ξεκινά από την πρώτη παρουσία ανθρώπων στην Γαύδο της παλαιολιθικής εποχής.
Στους ίδιους άξονες αναπτύσσονται επιμέρους θεματικές ενότητες με ευρήματα από σπήλαια, προανακτορικούς οικισμούς, την Κυδωνία με το «Σφράγισμα του Ηγεμόνα» και τον καθημερινό βίο των Μινωιτών, το Ασκληπιείο της Λισσού.
Ο πέμπτος θεματικός άξονας αφορά σε ιδιωτικές συλλογές - δωρεές, μεταξύ των οποίων κυρίαρχη θέση έχει η συλλογή Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, η οποία παρουσιάζεται ολόκληρη και όχι τμήμα της, όπως είχε γίνει στο παλαιό μουσείο της οδού Χάληδων, λόγω έλλειψης χώρου.
Το νέο κτίριο του Αρχαιολογικού Μουσείου Χανίων είναι σε σχέδιο του αρχιτέκτονα Θεοφάνη Μπομπότη και των συνεργατών του και χαρακτηρίζεται από τη σύνθεση δύο διακριτών γραμμικών μονολιθικών όγκων που αναδύονται από τη γη. Πρόκειται για συμβολική αναφορά στα τεκμήρια του πολιτισμού που βρίσκονται κάτω από την επιφάνειά της, αλλά συγχρόνως και μία βιοκλιματική επιλογή με την καλύτερη δυνατή προσαρμογή του κτίσματος στο έντονα επικλινές οικόπεδο.
Η συνολική επιφάνεια των χώρων του Μουσείου είναι περίπου 6.000 τ.μ. σε ακίνητο έκτασης περίπου 12 στρ. Το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων υλοποιήθηκε μέσω της χρηματοδότησης κυρίως Ευρωπαϊκών προγραμμάτων αλλά και εθνικών πόρων, που έφεραν σε πέρας οι υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού. Η συνολική δαπάνη κατασκευής και ολοκλήρωσης του Μουσείου υπολογίζεται σε περίπου 15.000.000 ευρώ, εκ των οποίων περίπου τα 14.000.000 ευρώ προέρχονται από τα Ευρωπαϊκά προγράμματα.
Οι χώροι των μόνιμων συλλογών και των περιοδικών εκθέσεων καταλαμβάνουν έκταση 2.000 τ.μ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Διπλά συγκινημένος
Το Μουσείο επισκέφθηκε την Παρασκευή ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο κ. Μητσοτάκης που ήταν ο πρώτος επισκέπτης του μουσείου ξεναγήθηκε για περίπου μια ώρα στους χώρους του, από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και την προϊσταμένη της εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων και διευθύντρια του Μουσείου, Ελένη Παπαδοπούλου.
Παρόντες ήταν ακόμα, οι βουλευτές Ντόρα Μπακογιάννη, Μανούσος Βολουδάκης και Βασίλης Διγαλάκης, ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, ο δήμαρχος Χανίων Παναγιώτης Σημανδηράκης και εκπρόσωποι φορέων, καθώς και η σύζυγος του πρωθυπουργού Μαρέβα Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη.
Ο πρωθυπουργός σε δήλωσή του ανέφερε ότι είναι διπλά συγκινημένος τόσο επειδή ανοίγει τις πύλες του το νέο μουσείο όσο και για το γεγονός ότι σε αυτό φιλοξενείται η συλλογή Μητσοτάκη. «Ο δεύτερος λόγος που είμαι ιδιαίτερα συγκινημένος -γιατί να το κρύψωμεν άλλωστε- είναι το γεγονός ότι στο Μουσείο αυτό βρήκε τη θέση της η συλλογή Κωνσταντίνου και Μαρίκας Μητσοτάκη, η οποία είχε δωρηθεί από τους γονείς μου στο ελληνικό κράτος πριν από 22 χρόνια. Ο πατέρας μου, πάντα, και η μητέρα μου πίστευαν ότι η συλλογή αυτή πρέπει να αποτελέσει κτήμα του ελληνικού λαού και με πολύ μεγάλο ενθουσιασμό δώρισαν ολόκληρη πρακτικά τη συλλογή τους στο τότε Αρχαιολογικό Μουσείο. Σήμερα η συλλογή αυτή στεγάζεται στον πρώτο όροφο, σε έναν χώρο αντάξιο της σημασίας του. Και πιστεύω ότι οι γονείς μου θα ήταν πολύ χαρούμενοι και πολύ υπερήφανοι αν είχαν τη δυνατότητα να δουν πώς εκτίθεται αυτή η συλλογή που γι′ αυτούς αποτέλεσε ένα έργο ζωής, άσχετα αν δέχτηκαν πολύ σκληρές επιθέσεις εκείνη την εποχή γι′ αυτή τους την πράξη. Και πάλι, λοιπόν, συγχαρητήρια και να είναι τυχερό και καλορίζικο το νέο μας Μουσείο. Όπως είπε και η υπουργός, αύριο και μεθαύριο η είσοδος θα είναι δωρεάν. Να έρθουν πρώτα από όλα οι Χανιώτες να το απολαύσουν, τα νέα μας παιδιά, τα σχολεία μας να το επισκεφθούν, να μάθουν περισσότερα για τον πολιτιστικό πλούτο της περιοχής των Χανίων. Και βέβαια είμαι σίγουρος ότι και πάρα πολλοί επισκέπτες θα συνδυάσουν πια την επίσκεψή τους στα Χανιά με την παρουσία τους εδώ σε αυτό το Μουσείο, το οποίο βέβαια να πούμε κιόλας ότι έχει ενταχθεί στην ομάδα των Μουσείων για τα οποία υπάρχει ηλεκτρονικό εισιτήριο, άρα και η πρόσβαση σε αυτό θα γίνεται ολοένα και πιο εύκολη», τόνισε ο πρωθυπουργός.
«Στο πολύ ενδιαφέρον, από άποψη αρχιτεκτονικής, κτίριο του Μουσείου αναδεικνύονται με σύγχρονο και υποδειγματικό τρόπο οι θησαυροί των Συλλογών του, πολλοί εκ των οποίων είναι μοναδικοί, ενώ άλλοι εκτίθενται για πρώτη φορά. Πρόκειται για ένα έργο Πολιτισμού ιδιαίτερα σημαντικό για τα Χανιά και ολόκληρη την Κρήτη, καθώς διαφυλάσσει το εξαιρετικά πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα της περιοχής και λειτουργεί ως δυναμικός αναπτυξιακός πόρος για τη μεγαλόνησο, με συμβολή στην τοπική και την εθνική οικονομία», επεσήμανε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη.
Από την πλευρά της, η προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων και διευθύντρια του Μουσείου Ελένη Παπαδοπούλου σημείωσε ότι το νέο μουσείο ετοιμάστηκε σε ενάμιση χρόνο. «... Λέω ενάμιση χρόνο γιατί δεν είναι παραπάνω ο καιρός οποίος έχει μείνει η πόλη μας χωρίς μουσείο. Ήταν 13 Σεπτεμβρίου 2020 όταν έκλεισε το παλιό μουσείο στον ’Αγιο Φραγκίσκο και σήμερα πλέον είναι πανέτοιμο το νέο μας μουσείο. Ένα σύγχρονο κτίριο, εξοπλισμένο με τα καλύτερα συστήματα αποθήκευσης εργαστηρίων αλλά και εκθεσιακών χώρων, το οποίο είναι πραγματικά ένας μοχλός ανάπτυξης και μία κιβωτός πολιτισμού συγχρόνως. Είμαστε πάρα πολύ χαρούμενοι και ελπίζουμε οι Χανιώτες και οι επισκέπτες των Χανίων και όλης της Κρήτης να το αγαπήσουν όπως το αγαπούμε και εμείς».