Η απόσυρση των Ηνωμένων Πολιτειών από την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, οι 60 νεκροί και χιλιάδες τραυματίες στα σύνορα της Γάζας, η διεθνής κατακραυγή ενάντια στο Ισραήλ, αλλά και ο ρόλος του Ερντογάν στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο είναι μερικά από τα φλέγοντα ζητήματα που συζητήσαμε με την Sima Shine από το Ισραηλινό Ινστιτούτο Εθνικής Ασφάλειας (INSS). Η Shine είναι επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας για το Ιράν, ενώ υπήρξε αναπληρώτρια γενική διευθύντρια για το ιρανικό αρχείο στο Υπουργείο Στρατηγικών Υποθέσεων του Ισραήλ και επικεφαλής έρευνας στο Τμήμα Πληροφοριών της Mossad. Η πολυετής πείρα της στην εκπόνηση μελετών για τα περιφερειακά ζητήματα ασφάλειας, αλλά και οι επαφές της με κορυφαίους πολιτικούς και στρατιωτικούς παράγοντες στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής είναι χρήσιμη για να ερμηνεύσουμε ορισμένες από τις πολυεπίπεδες εξελίξεις και τα πυκνά γεγονότα. Ασφαλώς, οι θέσεις της αντανακλούν αμιγώς τις ισραηλινές γεωπολιτικές θεωρήσεις και ερμηνείες των γεγονότων, χρησιμεύουν, όμως, σε μια ρεαλιστική κατανόηση του πιο κρίσιμου και εύθραυστου νευρικού κέντρου του σύγχρονου κόσμου.
-Ποια εκτιμάτε ότι θα είναι τα επόμενα βήματα του Ιράν μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για τα πυρηνικά;
Η αντίδραση του Ιράν -κάτι που υπήρξε και δική μας εκτίμηση για την στάση του- είναι το «βλέποντας και κάνοντας». Δεδομένου ότι η απόφαση του Τραμπ να αποχωρήσει από τη συμφωνία ήταν μονομερής και βρήκε αντίθετες όχι μόνο την Ευρώπη, αλλά την Ρωσία και την Κίνα, το Ιράν δεν έχει κανένα λόγο να προβεί σε κάποια απρόβλεπτη ενέργεια, αφού στην πράξη κανείς δεν υποστηρίζει την αμερικανική απόφαση.
Επομένως, η στάση αναμονής σε συνδυασμό με την βολιδοσκόπηση των προθέσεων των υπόλοιπων εταίρων της συμφωνίας, όπως φαίνεται από την περιοδεία του υπουργού Εξωτερικών του Ιράν Ζαρίφ σε Πεκίνο, Μόσχα και Βρυξέλλες, εναρμονίζεται με την βασική προσδοκία των Ιρανών: αν πράγματι η συμφωνία λειτουργεί και το Ιράν εξακολουθεί να επωφελείται από την οικονομική συνεργασία, δεν υπάρχει λόγος αποχώρησης. Άλλωστε οι Ιρανοί ποτέ δεν βιάστηκαν στην επιδίωξη τους να αποκτήσουν την πυρηνική βόμβα αλλά ανέκαθεν κινούνταν με τρόπο προσεκτικό και ασφαλή. Την ίδια στρατηγική θα συνεχίσουν να εφαρμόζουν, δίχως να προχωρήσουν σε ριζοσπαστικά βήματα και αφού πρώτα βεβαιωθούν ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες δεν θα αποχωρήσουν από το Ιράν τους επόμενους μήνες ή ότι δεν θα επιβληθούν νέες κυρώσεις στις εξαγωγές πετρελαίου. Στην περίπτωση, όμως, που οι κυρώσεις αρχίσουν να βλάπτουν την ιρανική οικονομία, τότε θα πρέπει να αναμένουμε αλλαγή στρατηγικής. Πιστεύω ότι τουλάχιστον για τους επόμενους τρεις μήνες δεν αναμένουμε κάποια ριζοσπαστική αντίδραση του Ιράν, ούτε στη σφαίρα του πυρηνικού προγράμματος ούτε στη σφαίρα των περιφερειακών ανταγωνισμών στη Μέση Ανατολή.
Αν οι Ιρανοί καταφέρουν να διατηρήσουν την διάσπαση που υπάρχει ανάμεσά στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, αυτό θα είναι μια τεράστια επιτυχία τους. Άλλωστε και οι Ευρωπαίοι επιθυμούν να διατηρήσουν την συμφωνία όχι μόνο επειδή το θέλουν οι Ιρανοί αλλά και γιατί είναι βαθιά δυσαρεστημένοι με τον τρόπο με τον οποίο η αμερικανική κυβέρνηση διεξήγαγε τον διάλογο μαζί τους, όπως και για το γεγονός ότι οι ΗΠΑ προσπαθούν να υπαγορεύσουν κυρώσεις, οι οποίες στρέφονται ενάντια στα οικονομικά συμφέροντα της Ευρώπης. Οι υπολογισμοί του Ιράν είναι ενταγμένοι στο πλαίσιο μιας συνολικότερης στρατηγικής που χαρακτηρίζεται από μια περισσότερο μετριοπαθή πάρα ριζοσπαστική προσέγγιση.
Επίσης, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας την διαφοροποίηση ανάμεσά στο πυρηνικό και το περιφερειακό ζήτημα του Ιράν. Οι Ευρωπαίοι στις δημόσιες συνομιλίες με το Ιράν εξέφραζαν την ανοιχτά την αντίδραση τους στην ιρανική εμπλοκή σε χώρες της Μέσης Ανατολής αλλά και στην επιτάχυνση του προγράμματος βαλλιστικών πυραύλων. Επομένως, οι Ιρανοί λαμβάνουν υπόψη τους την ευρωπαϊκή θέση, η οποία βρίσκεται πιο κοντά στην αμερικανική θέση και αντιλαμβάνονται ότι αν θέλουν να διατηρήσουν τα οικονομικά οφέλη, δεν θα προκαλέσουν τριβές με αφορμή την περιφερειακή εμπλοκή τους και το βαλλιστικό πρόγραμμα.
“Αν οι Ιρανοί καταφέρουν να διατηρήσουν την διάσπαση που υπάρχει ανάμεσά στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, αυτό θα είναι μια τεράστια επιτυχία τους”
-Πιστεύετε ότι οι νέες αμερικανικές κυρώσεις θα πυροδοτήσουν εξελίξεις στο εσωτερικό του καθεστώτος της Τεχεράνης, αφού η απόφαση Τραμπ μεταφράστηκε ως ήττα για τις μετριοπαθείς και μεταρρυθμιστικές δυνάμεις;
Το Ιράν δεν υπήρξε ποτέ μια μονολιθική πολιτική οντότητα. Ακόμη και η απόφαση να προχωρήσει στην διαπραγμάτευση και την επικύρωση της πυρηνικής συμφωνίας συζητήθηκε προηγουμένως εξαντλητικά από πολλές πλευρές και δυνάμεις, αλλά στο τέλος κατέληξε σε μια ενιαία απόφαση. Σήμερα για παράδειγμα, διαπιστώνουμε ότι υπάρχει ισχυρή τάση ανάμεσά σε μεγάλη μερίδα των Ιρανών, οι οποίοι επιθυμούν η χώρα τους να εγκαταλείψει την συμφωνία και να επιστρέψει στην επανεκκίνηση του πυρηνικού εμπλουτισμού. Ωστόσο, αν και πολλές πλευρές καταθέτουν προτάσεις εναλλακτικής πολιτικής, η απόφαση που προκρίνεται για την ώρα -και που έχει την έγκριση του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη Αλί Χαμενεί- είναι να προσπαθήσει το Ιράν να αναλύσει την κατάσταση με την Ευρώπη, λαμβάνοντας τις απαραίτητες εγγυήσεις. Επομένως, η διαδικασία λήψης αποφάσεων δεν είναι μονολιθική αλλά στο τέλος της υπάρχει πάντα μια ενιαία και οριστική απόφαση. Προφανώς, έχετε δίκιο, ότι η ακύρωση της συμφωνίας από τις ΗΠΑ αποτελεί μια μεγάλη ήττα για το στρατόπεδο των ρεαλιστών του Ιράν και του προέδρου Ροχανί.
-Θα αναγκαστεί τελικά η Ευρώπη να τερματίσει τους οικονομικούς δεσμούς της με το Ιράν τώρα που οι ΗΠΑ επιβάλλουν ξανά κυρώσεις και πόσο ενιαία θα είναι η στάση της;
Κοιτάξτε, πρόκειται για ένα τεράστιο πρόβλημα. Πιστεύω ότι θα είναι δύσκολο για τις τρεις ευρωπαϊκές χώρες και εταίρους της πυρηνικής συμφωνίας να πείσουν τα υπόλοιπα κράτη μέλη να συναινέσουν σε κανόνες και αντίποινα ενάντια στις κυρώσεις των Αμερικανών. Εκείνο που διαπιστώνω είναι ότι Αγγλία, Γαλλία και Γερμανία προσπαθούν ήδη να βρουν τρόπους για να διευκολύνουν τις εταιρείες και τις τράπεζες, ώστε να συνεχίσουν να συνεργάζονται με το Ιράν. Υπάρχουν πολλά ερωτηματικά και δεν θα τολμούσα κάνω προβλέψεις για μια πιθανή έκβαση. Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες δεν θα μπορέσουν να συνεχίσουν να δραστηριοποιούνται στο Ιράν και υπάρχουν και εκείνοι που διαφωνούν. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν έχουμε πια το κοινό μέτωπο που είχαμε το 2012, όταν Αμερικάνοι και Ευρωπαίοι συναινούσαν στις κυρώσεις εναντίον του Ιράν. Ακούγοντας, όμως, και τις πρόσφατες δηλώσεις του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, διαπιστώνω ότι θα προσπαθήσει για μια νέα διαβούλευση και επίτευξη μιας λειτουργικής συμφωνίας μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Φαίνεται, δηλαδή, ότι και ο ίδιος δεν είναι απόλυτα ευτυχής για την διάσπαση που έχει διαμορφωθεί ανάμεσά στην Αμερική και την Ευρώπη.
-Πώς θα διαμορφωθεί η περιφερειακή πολιτική του Ιράν μετά τις πρόσφατες εξελίξεις;
Νομίζω ότι το μεγαλύτερο ζητούμενο για το Ιράν είναι το πώς θα επαναπροσδιορίσει την περιφερειακή πολιτική του στη Μέση Ανατολή. Προφανώς αυτό συνδέεται με την κατάσταση που επικρατεί στη Συρία αλλά και με τις πρόσφατες εξελίξεις των εκλογών στο Ιράκ. Η εκλογική νίκη του σιίτη Μοκτανά αλ Σαντρ, ο οποίος τάσσεται κατά της Ιρανικής (αλλά και της αμερικανικής) επιρροής είναι ένα πλήγμα για την Τεχεράνη. Ωστόσο η επιρροή του Ιράν στην πολιτική σφαίρα του Λιβάνου και της Συρία παραμένει ισχυρή. Οι Ιρανοί έχουν καθιερώσει αρκετά καλά -αν και σίγουρα όχι τέλεια- την επιρροή τους. Το βασικό πρόβλημα τους, όμως, προκύπτει από το γεγονός ότι το Ισραήλ δεν θα τους επιτρέψει να εγκαταστήσουν στρατιωτικές βάσεις στη Συρία.
“Για περίπου 40 χρόνια τα σύνορα μας με τη Συρία ήταν ήσυχα και δεν πρόκειται να επιτρέψουμε να διαμορφωθεί στα σύνορα αυτά ένα δεύτερο μέτωπο όπως, εκείνο που υπάρχει στα σύνορα μας με τον Λίβανο.”
-Σύμφωνα με κύκλους του Ισραηλινού Στρατού, η απάντηση του Ισραήλ στα ιρανικά πυρά που δέχθηκε στα Υψίπεδα του Γκολάν κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος των ιρανικών υποδομών στη Συρία. Αναμένετε μια νέα κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή;
Πρωτίστως, η επιχείρηση αυτή τεκμηρίωσε την αποφασιστικότητα του Ισραήλ και επαλήθευσε ότι πράγματι αυτό που λέμε, πράττουμε. Όταν λέμε ότι δεν θα επιτρέψουμε στο Ιράν να δημιουργήσει στρατιωτικές βάσεις στη Συρία, το εννοούμε αναλαμβάνοντας το ρίσκο της αποτροπής. Έπειτα από αυτό νομίζω ότι πλέον οι Ιρανοί αναγκάζονται να επανεξετάσουν την πολιτική τους στη Συρία, χωρίς να σημαίνει βέβαια ότι θα αποφασίσουν να την εγκαταλείψουν, όπως και την στήριξη τους στον Άσαντ. Κατανοούν, όμως, ότι αν εξακολουθήσουν να εκτοξεύουν πυραύλους θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν μια νέα σύγκρουση στη περιοχή.
-Εξακολουθεί, δηλαδή, το Ισραήλ να αποτρέπει την διείσδυση του Ιράν και της Χεζμπολάχ ελέγχοντας την χιλιομετρική ζώνη γύρω από τα σύνορα του και την περιοχή της Κουινέτρα;
Η κατάσταση παραμένει ακριβώς έτσι. Προς το παρόν οι Ιρανοί και η Χεζμπολάχ δεν μπορούν να προσεγγίσουν τα σύνορα και αντισταθμίζουν αυτή την αδυναμία τους, στέλνοντας πυραύλους από την περιοχή της Δαμασκού. Από την δική μας πλευρά σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε την Χεζμπολάχ ή κάποια άλλη σιιτική πολιτοφυλακή στην περιοχή του Γκολάν. Πρέπει να καταλάβετε ότι για περίπου 40 χρόνια τα σύνορα μας με τη Συρία ήταν ήσυχα και δεν πρόκειται να επιτρέψουμε να διαμορφωθεί στα σύνορα αυτά ένα δεύτερο μέτωπο όπως αυτό που υπάρχει στα σύνορα μας με τον Λίβανο. Δυστυχώς, όμως, οι συνθήκες στην περιοχή ενέχουν πολλές πιθανότητες για περαιτέρω επιδείνωση.
-Αν και στις πρόσφατες εκλογές στον Λίβανο η Χεζμπολάχ αναδείχθηκε ενισχυμένη, υπάρχουν αναφορές ότι είναι υπερβολική η ισχύς που της αποδίδεται. Συμφωνείτε;
Δεν νομίζω ότι μπορούμε ακόμη να μιλάμε για κάποια σημαντική υποχώρηση της επιρροής της Χεζμπολάχ, όταν αύξησε τον αριθμό των αντιπροσώπων της στο κοινοβούλιο, παραμένοντας μια ισχυρή πολιτική δύναμη. Αυτό στο οποίο αναφέρεστε είναι κάτι που διαπιστώσαμε και εμείς. Σε ορισμένες περιοχές που αποτελούν παραδοσιακά προπύργια της Χεζμπολάχ και στις οποίες ο πληθυσμός είναι σιιτικός παρατηρήθηκε υποχώρηση της, γεγονός που αποδεικνύει ότι υπάρχουν αρκετοί που επικρίνουν την Χεζμπολάζ για την απόφαση της να στέλνει τους νέους του Λιβάνου να σκοτωθούν στον εμφύλιο της Συρίας αλλά και για το ότι δεν έχει κατορθώσει να βελτιώσει την οικονομική κατάσταση στον νότιο Λίβανο. Ωστόσο η Χεζμπολάχ παραμένει μια εξαιρετικά ισχυρή πολιτική και στρατιωτική δύναμη και δεν προβλέπω αυτό να αλλάζει.
-Πώς ερμηνεύετε τις κινήσεις της Τουρκίας στην Συρία αλλά και την αυξανόμενη επιθετικότητα του Ερντογάν στην Ανατολική Μεσόγειο, εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου;
Πιστεύω ότι ο Ερντογάν γρήγορε αποδέχθηκε τα πραγματικά δεδομένα και κατάλαβε ότι θα είχε περισσότερα να χάσει αν δεν συνασπιζόταν με την Ρωσία και το Ιράν, οι οποίοι είναι και οι νικητές του εμφύλιου πολέμου στη Συρία. Δεν θεωρώ ότι υπάρχει κάποια τεράστια αγάπη μεταξύ Τουρκίας και Ιράν, αλλά ο Ερντογάν έχει ανάγκη την οικονομική βοήθεια των Ιρανών όσο και τη συνεννόηση για τα ζητήματα που προκύπτουν στη Συρία. Ο αντίκτυπος του συνασπισμού αυτού υπονόμευσε τις, προηγουμένως καλές, σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Σαουδικής Αραβίας, γεγονός που έστρεψε τον Ερντογάν στην υποστήριξη του Κατάρ στο πλαίσιο της διένεξης του τελευταίου με τις χώρες του Κόλπου.
Από την άλλη πλευρά, καθώς και ο Ερντογάν και η Χαμάς είναι με την Μουσουλμανική Αδελφότητα είναι λογικό να υπάρχει μια πολύ στενή μεταξύ τους. Η κίνηση του Τούρκου προέδρου να ανακαλέσει τους πρέσβεις της Τουρκίας από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ είχε μια υψηλή συμβολική σημασία, ότι δηλαδή παραμένει προσηλωμένος στη δέσμευση του απέναντι στο ζήτημα των Παλαιστινίων. Άλλωστε από την αρχή η αντίδραση του στην απόφαση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ ήταν σκληρή. Και ενώ γνωρίζει ότι οι σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ μπορούν να λειτουργήσουν μόνο σε οικονομικό επίπεδο, οι σχέσεις της Τουρκίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι πολύπλευρες και εξαιρετικά άσχημες. Στον ήδη μακρύ κατάλογο των προβλημάτων που έχει η Τουρκία με τις ΗΠΑ, όπως η αγορά των πυραύλων S-400 από τη Ρωσία, τις αντιδράσεις του ΝΑΤΟ, την διαμάχη για την υποστήριξη του δικτύου Γκιουλέν, προστίθεται τώρα και η ανάκληση ενός πρέσβη…
Ως προς την επιθετικότητα του Ερντογάν απέναντι στην Ανατολική Μεσόγειο, θεωρώ ότι η τριμερής στρατηγική συνεργασία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ δημιουργεί εκνευρισμό στους Τούρκους, γιατί γνωρίζουν την προοπτική της και τα σημαντικά αμοιβαία οικονομικά οφέλη για τις χώρες μας. Ωστόσο πρέπει να καταλάβετε ότι ο Ερντογάν δεν μπορεί να παίζει παράλληλα σε πολλά μέτωπα, καθώς για εκείνον το σπουδαιότερο ζήτημα είναι το Κουρδικό και οι επιχειρήσεις της Τουρκίας στη Συρία.
“Η τριμερής στρατηγική συνεργασία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ δημιουργεί εκνευρισμό στους Τούρκους, γιατί γνωρίζουν την προοπτική της και τα σημαντικά, αμοιβαία οικονομικά οφέλη για τις χώρες μας.”
-Η καταδίκη του Ισραήλ για τους 60 νεκρούς στα σύνορα με τη Γάζα είναι ηχηρή και συνολική από την διεθνή κοινότητα. Τι λέτε για όλα αυτά;
Δεν είμαι καθόλου ικανοποιημένη με αυτά που συνέβησαν προχθές. Θεωρώ ότι έχουμε ένα τεράστιο πρόβλημα στη Γάζα. Στην πραγματικότητα οι Παλαιστίνιοι της Γάζας δεν στηρίζονται από κανέναν, ούτε από τον Μαχμούντ Αμπάς, ούτε από την Αίγυπτο. Η μόνη διέξοδος στο αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί είναι το Ισραήλ. Αλλά το Ισραήλ, κατά την γνώμη μου, δεν σκέφτεται εποικοδομητικά, δεν τολμάει γενναία βήματα και δεν λαμβάνει μέτρα για την επίλυση του ζητήματος, καθώς θεωρεί ότι μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τη χώρα μελλοντικά. Αν μπορούσα να συμβουλεύσω λοιπόν την κυβέρνηση μας -ακόμη και όταν ήμουν σε θέση να το κάνω, δεν με άκουγαν- θα τους έλεγα το εξής: «Πρέπει να απομονώσετε τις απόψεις που έχετε για τη Χαμάς. Δεν έχει καμία σημασία να τους συμπαθείτε ή όχι. Αρχίστε άμεσα να σκέφτεστε πώς θα βελτιωθεί η οικονομική και ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα». Ξέρετε, καταλαβαίνω και την δύσκολη θέση του ισραηλινού στρατού. Δεν γίνεται να αφήσουν χιλιάδες ανθρώπους να διασχίσουν τα σύνορα και να μπουν στο Ισραήλ. Από την άλλη πλευρά δεν γίνεται να σκοτώνονται άνθρωποι που δεν είναι οπλισμένοι. Είμαι εξαιρετικά απογοητευμένη με την κατάσταση αλλά δεν πρέπει να κατηγορείτε το Ισραήλ. Πρέπει να κατηγορηθεί η Χαμάς η οποία δεν μπόρεσε να βελτιώσει τις συνθήκες στη Γάζα και αντί να γίνει μια κυβέρνηση που δρα για το καλό των πολιτών της, εργάζεται αποκλειστικά για την αντίσταση ενάντια στο Ισραήλ. Επομένως δεν υπάρχει αμφιβολία για το ποιος πρέπει να κατηγορηθεί, αλλά στο τέλος της ημέρα δεν θέλω να είμαι υπεύθυνη για την δολοφονία άοπλων ανθρώπων. Πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο.
-Στην Ευρώπη πάντως είναι ακατανόητη και ανυπεράσπιστη η δυσανάλογη χρήση βίας από το Ισραήλ.
Θα ζητούσα από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να ασκήσουν πίεση στον Μαχμούντ Αμπάς και να δουν πως μπορεί να κάνει κάτι ως υπεύθυνος για τη βελτίωση της κατάστασης στη Γάζα. Είναι απαράδεκτο ότι η Χαμάς φέρνει αυτούς τους ανθρώπους στα σύνορα για να σκοτωθούν αλλά το Ισραήλ και Αίγυπτος πρέπει να καθίσουν και να βρουν μια λύση από κοινού για την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα. Πάντα εκτιμούσα την στάση και τις θέσεις του Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος καταδίκαζε την χρήση της βίας, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει ευθύνη τόσο για το γεγονός ότι οι συζητήσεις για την επίλυση του παλαιστινιακού βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση, όσο και για την εκτεταμένη διαφθορά που παρατηρείται στη Δυτική Όχθη. Τόσο χρόνια με την οικονομική και ουσιαστική υποστήριξη που έχουν λάβει η Παλαιστινιακή Αρχή και ο Αμπάς από την Ευρώπη, θα έπρεπε σήμερα η Δυτική Όχθη να ευημερεί. Αντιλαμβάνομαι ότι δεν ήθελε να βελτιώσει τόσο την ζωή των Παλαιστινίων, ώστε εκείνοι να αποφασίσουν ότι δεν θέλουν πλέον να πολεμήσουν. Πιστεύω, όμως, και υποστηρίζω την λύση των δυο κρατών, καθώς και ότι η επίλυση του Παλαιστινιακού πρέπει να είναι προτεραιότητα για το Ισραήλ, γιατί ζούμε μαζί με τους Παλαιστίνιους και οφείλουμε να βρούμε μια λύση.