«Δεν έμεινε τίποτε που να μην το ζήσουμε και τώρα ζούμε ξανά από την αρχή», «πήραμε δύναμη και νέα πνοή», «εδώ είμαι πια ελεύθερη», «είμαι πια τόσο δυνατή που τίποτε δε θα με κάνει να κλάψω», «είμαι σίγουρη ότι η ζωή θα μου φέρει καλά πράγματα», «τώρα αισθάνομαι αυτοπεποίθηση και σιγουριά για μένα», «όνειρό μου είναι να ζήσω στην Ελλάδα και να γίνω συγγραφέας».
Η Λεϊλά, η Άννα, η Τούγκμπα, η Ζαϊνάμπ. Όλες τους διαφορετικές, όλες τους ίδιες. Από τη Συρία, την Ελλάδα, την Τουρκία, το Λίβανο. Αυτό που τις ενώνει είναι οι αντιξοότητες της ζωής που δεν άφησαν να τις «πάρουν από κάτω», που δεν επέτρεψαν να τους στερήσουν τίποτε από τη θέλησή τους για ζωή. Κοινός παρονομαστής: η δύναμή τους. Αυτή είναι η κινητήρια δύναμη μαζί με εκείνη τη σχεδόν πρωτόγονη θέληση να συνεχίσουν. Να ζουν και να ονειρεύονται.
Τέσσερις γυναίκες που μας μιλούν για τις δυσκολίες τους, τις διεκδικήσεις τους, τις μικρές και μεγάλες τους νίκες. Τέσσερις ιστορίες γυναικών που στηρίζει η οργάνωση SolidarityNow, είναι οι ηρωίδες «της διπλανής πόρτας», καθημερινές, συχνά αθέατες, που με το θάρρος και την αποφασιστικότητά τους διεκδικούν ξανά τη ζωή.
Ελλάδα: ο δρόμος για την ισότητα είναι ακόμα μακρύς
Τα πρόσφατα αποτελέσματα του Δείκτη Ισότητας των Φύλων, ο οποίος μετράει επιδόσεις στους τομείς της εργασίας, της εξουσίας, της γνώσης, της υγείας και του χρόνου μεταξύ άλλων, τοποθετούν την Ελλάδα στην τελευταία θέση στην ΕΕ, ένδειξη πως χρειάζεται να γίνουν ακόμα πολλά για την ενίσχυση της θέσης των γυναικών και για να μπει τέλος στις διακρίσεις φύλου.
Η οικονομική κρίση στη χώρα, έχει αρνητικό αντίκτυπο μεταξύ άλλων, και στη θέση των γυναικών καθώς οι πολιτικές λιτότητας έχουν οδηγήσει σε περικοπές μισθών, μείωση ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και στον περιορισμό της πρόσβασης σε παροχές και υπηρεσίες. Η πρόοδος, έστω και αργή συγκριτικά με άλλα κράτη μέλη, που έχει σημειωθεί στους τομείς της ισότητας στην αγορά εργασίας, στην εξάλειψη της μισθολογικής ανισότητας, στις ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση, την υγεία και τα ανθρώπινα δικαιώματα από τη δεκαετία του ’80 και έπειτα, διατρέχει σοβαρό κίνδυνο από τις εξελίξεις των τελευταίων ετών.
Το SolidarityNow, μέσα από τις δράσεις του, αγωνίζεται να καλύψει τα κενά που έχει δημιουργήσει η 10αετής πλέον κρίση στην Ελλάδα, να καταπολεμήσει στερεότυπα αλλά και να προτείνει έμπρακτες λύσεις αντιμετώπισης των έμφυλων ανισοτήτων. Το πώς, μπορούμε να το δούμε μέσα από τις ιστορίες των ωφελούμενων γυναικών.
Η Άννα βρήκε Δουλειά και κάτι Παραπάνω
Η Άννα είναι 34 χρονών, κατάγεται από το Νευροκόπι, αλλά μένει στη Θεσσαλονίκη. Έχει σπουδάσει Μηχανολόγος Αντιρρύπανσης στην Κοζάνη. Σήμερα εργάζεται ως πωλήτρια σε μεγάλο πολυκατάστημα. Η Άννα είναι αεικίνητη, πάντα βάζει στόχους και τους πετυχαίνει. Στο Κέντρο Αλληλεγγύης του SolidarityNow στη Θεσσαλονίκη και στο Πρόγραμμα Απασχολησιμότητας βρέθηκε ύστερα από παρότρυνση ενός γνωστού της. Ήρθαν και οι δυο αναζητώντας συμβουλές για να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους, αλλά και τον τρόπο που αναζητούν εργασία.
Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα η Σύμβουλος Απασχόλησης του προγράμματος, επικοινώνησε μαζί τους ανακοινώνοντάς τους, ότι έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν δωρεάν online προγράμματα εκμάθησης αγγλικών. Η Άννα δέχτηκε με χαρά την πρόσκληση και για δυο μήνες που διήρκησαν τα μαθήματα, επισκεπτόταν το Κέντρο Αλληλεγγύης στη Θεσσαλονίκη, όπου έκανε χρήση των ηλεκτρικών υπολογιστών που υπάρχουν στο χώρο για τους ωφελούμενους.
Σήμερα, μετά από ένα μεγάλο διάστημα ανεργίας, η Άννα έχει βρει δουλειά χάρη στην υποστήριξη που δέχτηκε και όπως μας λέει «δεν μπορεί να φανταστώ τον εαυτό μου χωρίς να δουλεύει!». Είναι εργασιομανής και όπως μας εξομολογείται, θέλει απλά να δουλεύει και δεν την απασχολεί το ίδιο το αντικείμενο όσο η ίδια η εργασία: «Νομίζω ότι αυτό που μετράει μέσα μου είναι να κάνω κάτι, να νιώθω ότι προσφέρω, και αυτό με κάνει να αισθάνομαι καλά».
Η Τούγκμπα ξεκινά από την αρχή
Η Τούγκμπα μας συστήνεται. Είναι μια νέα γυναίκα που παρακολουθεί το πρόγραμμα κατάρτισης διερμηνέων που προσφέρει το SolidarityNow. Πρόσφυγες και μετανάστες παρακολούθησαν για 1,5 μήνα ειδικά μαθήματα εκπαίδευσης στις βασικές πρακτικές και μεθοδολογίες της κοινοτικής διερμηνείας και της διαπολιτισμικής μεσολάβησης. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι συνδεδεμένο με τα Προγράμματα Απασχολησιμότητας που λειτουργούν στα Κέντρα Αλληλεγγύης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Η Τούγκμπα ολοκλήρωσε με επιτυχία το σεμινάριο και πλέον κρατάει στα χέρια της την πιστοποίηση υπογεγραμμένη από την Πανελλήνια Ένωση Επαγγελματιών Μεταφραστών Πτυχιούχων Ιονίου Πανεπιστημίου.
Η Τούγκμπα, 35 χρονών από την Τουρκία είναι μητέρα δύο παιδιών και είναι παντρεμένη με δημοσιογράφο. Για μεγάλο χρονικό διάστημα το ζευγάρι ζούσε υπό καθεστώς φόβου. Είχαν αναγκαστεί να αποχωριστούν ο ένας τον άλλον και να ζήσουν κρυμμένοι για να μην τους συλλάβουν. Στην Ελλάδα έφτασε με την οικογένειά της το Δεκέμβριο του 2016 με τη βοήθεια ενός διακινητή.
«Τα έχασα όλα στην Τουρκία. Έχασα τη δουλειά μου, τα υπάρχοντά μου. Εδώ στην Ελλάδα δεν έχω τίποτα από όλα αυτά. Έχω όμως ένα σπίτι να μείνω και χρήματα να αγοράσω τρόφιμα και να ταΐσω τα παιδιά μου. Θα μπορούσαν τα πράγματα να ήταν χειρότερα. Η ζωή όμως συνεχίζεται και εγώ ξεκινάω τώρα από την αρχή», τονίζει.
Η Ελλάδα, όπως μας λέει, τους αγκάλιασε από την αρχή. Πολλοί ήταν οι άνθρωποι που τους στήριξαν και τους βοήθησαν να πάρει η ζωή τους μια πιο φυσιολογική ροή. Ανάμεσά τους ήταν οι γείτονές τους, καινούργιοι φίλοι με τους οποίους δέθηκαν, συνάδελφοι Έλληνες δημοσιογράφοι, αλλά και διάφορες οργανώσεις που ασχολούνται με την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο σύζυγος της αυτή τη στιγμή δουλεύει για μια ηλεκτρονική εφημερίδα και ο μισθός του μπορεί να καλύψει τα βασικά έξοδα της οικογένειας. Αν όλα πάνε καλά, φαντάζονται το μέλλον τους στην Ελλάδα. Μάλιστα, τα παιδιά πηγαίνουν ελληνικό σχολείο και μιλάνε πολύ καλά ελληνικά, ενώ και η ίδια μαθαίνει τη γλώσσα σιγά-σιγά. «Είμαι σίγουρη ότι η ζωή θα μου φέρει καλά πράγματα», μας λέει χαρακτηριστικά.
Η Ζαϊνάμπ ονειρεύεται να γίνει συγγραφέας
«Όνειρό μου είναι να ζήσω στην Ελλάδα και να ασχοληθώ επαγγελματικά με το γράψιμο, ως θεατρικός συγγραφέας», μας λέει με σιγουριά η Ζαϊνάμπ Αννάν κρατώντας ένα μπλε τετράδιο, στο οποίο γράφει τα κείμενά της. «Έχω γράψει και ένα ποίημα για τη μητέρα μου», σπεύδει να συμπληρώσει.
Η Ζαϊνάμπ είναι 17 χρονών και κατάγεται από το Λίβανο. Είναι ένα εξαιρετικά ταλαντούχο πλάσμα που αγαπά τη λογοτεχνία, την ποίηση, το γράψιμο και ό,τι έχει σχέση με τις καλές τέχνες. Στην Ελλάδα ζει τα τελευταία δύο χρόνια μαζί με τη μητέρα της και το μικρό της αδερφό. Πηγαίνει Γ’ Γυμνασίου και τα αγαπημένα της μαθήματα είναι τα Μαθηματικά, τα Αγγλικά και τα Γαλλικά. Τα απογεύματα, μετά το σχολείο πηγαίνει στο Blue Refugee Center της οργάνωσης στη Θεσσαλονίκη, όπου παρακολουθεί μαθήματα ξένων γλωσσών. Τη Ζαϊνάμπ τη διακρίνει μια ωριμότητα που σπάνια συναντάς σε παιδιά της ηλικίας της.
Οι εργαζόμενοι της οργάνωσης διέκριναν από νωρίς την έφεσή της στο γράψιμο και θέλησαν να την ενθαρρύνουν δίνοντάς της την ευκαιρία να αναπτύξει αυτή της τη δεξιότητα. Τη ρωτάμε πότε ήταν η τελευταία φορά που έκλαψε. «Πάει καιρός. Έχω ξεχάσει. Από τότε που ήμουν στο Λίβανο δεν έχω κλάψει ξανά. Δεν κλαίω τώρα, νιώθω πιο δυνατή», επισημαίνει.
Η υπεραιωνόβια Λαϊλά των 110 ετών
Η Λαϊλά χρειάζεται να δώσει έναν ακόμη αγώνα – αυτόν τον αέναο του ανθρώπου με το χρόνο. Το χρόνο που δεν είναι με το μέρος της 110 ετών γιαγιάς που δείχνει να ζει μόνο για να συναντήσει ξανά την αγαπημένη της εγγονή, τη Νασρίν. Η Νασρίν, που ζει στη Γερμανία με το σύζυγο και τα παιδιά της περιμένει κι αυτή με ανυπομονησία την ημέρα της συνάντησής της με τη γιαγιά Λαϊλά. Αυτή η συνάντηση θα σημαίνει ότι θα έχουν ενωθεί μερικά από τα μέλη μιας πολύ μεγάλης οικογένειας.
Μια ιστορία 110 χρόνων, δε χωρά σε ένα σύντομο κείμενο.
Η Κουρδικής καταγωγής Λαϊλά γεννήθηκε το 1907 στο Κομπάνι της Συρίας. Σε αυτήν την πολύπαθη περιοχή μεγάλωσε, παντρεύτηκε, έγινε μητέρα, γιαγιά και προγιαγιά. Διηγούνται ένα ατελείωτο ταξίδι. Στις δύσκολες στιγμές, τη γιαγιά Λαϊλά μετέφερε στην αγκαλιά του ο εγγονός της, Χαλίλ. Ο Χαλίλ είναι και ο μόνος από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας που μιλά την κουρδική διάλεκτο που μιλά και η γιαγιά του. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους μέχρι και σήμερα είναι αυτός που προσπαθεί να εξηγήσει στη Λαϊλά που βρίσκονται, γιατί, πού θα πάνε και τις προσπάθειες που κάνουν να φτάσουν στη Γερμανία. Η Λαϊλά δεν γνωρίζει σε ποιο σημείο του κόσμου είναι η Ελλάδα, αλλά κυρίως πού είναι η Γερμανία – ο πολυπόθητος προορισμός. Ξέρει μόνο αυτό που νιώθει. Κι αυτό που νιώθει την κρατά στη ζωή.
Τώρα που δημοσιεύεται αυτό το κείμενο, η γιαγιά Λαϊλά ετοιμάζει ήδη τις αποσκευές της για να ταξιδέψει στη Γερμανία και να συναντήσει την αγαπημένη της εγγονή. Το αίτημα ασύλου της εξετάστηκε κατά προτεραιότητα από την Υπηρεσία Ασύλου λόγω της ευαλωτότητάς της.
Μάθε περισσότερα για το SolidarityNow στο www.solidaritynow.org