Εκείνο το οποίο μοιάζει να μην καταλαβαίνει ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είναι ότι με την εισβολή των οπαδών του έγραψε το όνομά του με μαύρα γράμματα στην αμερικανική ιστορία. Δεν είναι μόνο το πρωτόγνωρο της εξέλιξης, δεν είναι καν ο απόλυτος αιφνιδιασμός όλου του δημοκρατικού κόσμου. Είναι η απόλυτη κατάντια μιας συνεχιζόμενης ρητορικής την οποία είχαμε ζήσει στο πρώτο debate. Είναι το αποτέλεσμα μιας τρελής πορείας που ξεκίνησε εδώ και μήνες κι όλοι ήλπιζαν ότι δεν θα φθάσει μέχρι το τέλος. Η παράδοση της εξουσίας στον Τζο Μπάιντεν στις 20 Ιανουαρίου θα γίνει. Αλλά το σφίξιμο που αισθανθήκαμε όλοι σήμερα θα παραμείνει για αρκετό καιρό.
Θα αντέξουν οι ΗΠΑ κι ο δυτικός κόσμος τη σημερινή εξέλιξη; Η εκτίμηση μου είναι πως ναι. Είναι εκείνο το δεύτερο debate που ήταν μια μικρή απόδειξη ότι στις ΗΠΑ οι θεσμοί ακόμα λειτουργούν. Είναι η σταθερή, άκαμπτη στάση του Αντιπροέδρου Μάικ Πένς που σήμερα δεν άφησε κανένα περιθώριο αμφισβήτησης της νίκης Μπάιντεν. Είναι το γεγονός ότι οι ΗΠΑ παραμένουν μια ισχυρή χώρα, με ισχυρή δημοκρατία. Δεν είναι σήμερα η εικόνα μιας έναρξης παρακμής. Είναι το τέλος μιας τραγικής παρένθεσης.
Άμεσα ερωτήματα θα υπάρξουν: Πώς κατάφεραν να μπουν οι οπαδοί του Ντόναλντ Τραμπ στο Καπιτώλιο; Πώς είναι δυνατόν ενώ υπήρχαν οι ενδείξεις να μην υπήρχε η προστασία; Ήταν μια αυθόρμητη αντίδραση ή ένα οργανωμένο σχέδιο; Εξάλλου ήδη τα αμερικανικά δίκτυα κατακλύζονται από φωτογραφίες και στιγμιότυπα μέσα κι έξω από το Καπιτώλιο. Είμαι πεπεισμένος ότι σε όλα αυτά σύντομα θα έχουμε απαντήσεις.
Μακροπρόθεσμα ερωτήματα, επίσης, θα βρουν απαντήσεις. Όλα δείχνουν ότι o Τζο Μπάιντεν θα κυβερνήσει, με πλειοψηφία των Δημοκρατικών στη Γερουσία και στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Ωστόσο μοιάζει επιτακτική η ανάγκη να κυβερνήσει με σύνεση και ομόνοια διότι σήμερα οι ΗΠΑ είναι μια εύθραυστη, διχασμένη χώρα. Από την άλλη πλευρά οι Ρεπουμπλικάνοι θα πρέπει να δουν ποια θα είναι η επόμενη μέρα μετά τον Ντόναλντ Τραμπ που τελικά δίχασε όχι μόνο την Αμερική αλλά και το κόμμα που τον στήριξε. Είναι δεδομένο ότι ο Ντόναλντ Τραμπ απογοήτευσε τους μετριοπαθείς ψηφοφόρους του. Όπως είναι σίγουρο ότι εξωθώντας την κατάσταση στα άκρα τιμώρησε όχι μόνο την υστεροφημία του αλλά την κληρονομιά που θα ήθελε να αφήσει.
Στην πράξη, όμως, αυτό που σήμερα μένει για το δυτικό κόσμο είναι η υπενθύμιση του κινδύνου που διατρέχει κάθε δημοκρατική χώρα όταν τα ηνία της παίρνει ένας ακραίος, λαϊκιστής πολιτικός. Τα άκρα στην πολιτική αποδεικνύεται περίτρανα ότι είναι επικίνδυνα. O ακραίος δημαγωγικός λαϊκισμός, αυτός που έχει ενώσει στο όνομα της αντισυστημικής ψήφου φωνές (και πολλές φορές κραυγές) από εντελώς διαφορετικές ιδεολογικές αφετηρίες αποτελεί μια ευθεία απειλή στη Δημοκρατία.
Σήμερα πήραμε ένα ισχυρό μήνυμα. Σήμερα είδαμε τι κακό μπορεί να προκαλέσει όταν την ηγεσία μιας δημοκρατικής χώρας λαμβάνει ένας επικίνδυνος, λαϊκιστής πολιτικός. Ας φροντίσουμε όλοι με την ψήφο μας να μην υπάρξει αύριο.