Της Ευστρατίας Λαγουτάρη-Νταβούντ, Ιστορικού - Δημοσιογράφου
Μόνο εκ του πονηρού θα μπορούσε να θεωρηθεί το «λάθος» του Γερμανικού Πρακτορείου Ειδήσεων το οποίο παρουσιάζει τη κατεχόμενη Κύπρο να είναι κράτος μέλος του ΝΑΤΟ βαμμένο με το ίδιο χρώμα όπως η Τουρκία. Η συγκυρία δημοσίευσης του χάρτη συνέπεσε με την σύνοδο της Συμμαχίας στο Βίλνιους και την προσπάθεια καλοπιάσματος της Τουρκίας για να πει το «ναι» στην ένταξη της Σουηδίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Την πεποίθηση αυτή ενισχύει το γεγονός ότι παρότι το Πρακτορείο ενημερώθηκε, υπό τη μορφή καταγγελίας και μάλιστα αναγνώρισε πως υπάρχει σφάλμα δεν έκανε τίποτα στη συνέχεια για να το διορθώσει. Παράλληλα ο χάρτης αναδημοσιεύθηκε από την εφημερίδα BNN (Badische Neueste Nachrichten) προς την οποία έγινε αντίστοιχη καταγγελία. Όμως η απάντηση που έδωσε μόνο ως ειρωνεία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αφού όπως ανέφερε για να το δει κάποιος θα πρέπει να έχει εξαιρετική όραση.
Στον ιστότοπο του ΓΠΕ (https://www.dpa.com/de) αναφέρονται τα εξής:
«Το Γερμανικό Πρακτορείο Τύπου είναι ένα από τα μεγαλύτερα, ανεξάρτητα και διεθνώς ενεργά πρακτορεία ειδήσεων. Με περισσότερες από 50 τοποθεσίες στη Γερμανία και πάνω από 80 γραφεία ανταποκριτών σε όλο τον κόσμο. Είμαστε πεπεισμένοι ότι μια πεφωτισμένη, δημοκρατική κοινωνία χρειάζεται επαληθευμένη πληροφόρηση προκειμένου να λαμβάνει σωστές, τεκμηριωμένες αποφάσεις...Η διασταύρωση των ειδήσεων προηγείται πάντα της ταχύτητας. Η έρευνα και ο έλεγχος των πληροφοριών είναι τα βασικά εργαλεία του dpa».
Η ακόλουθη αναφορά βασίζεται σε γεγονότα που αμφισβητούν τον παραπάνω ισχυρισμό του ΓΠΕ και μάλιστα πιστεύουμε ότι το Πρακτορείο είναι ένας ισχυρός αναμεταδότης ειδήσεων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο και έχει ισχυρή επιρροή στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης.
Η οργή σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να είναι δημιουργική αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί ένας ιδιώτης να αναλαμβάνει το ρόλο του επίσημου κράτους. Το λέω αυτό διότι αν και ενημερώθηκαν οι αρμόδιες Ελληνικές και Κυπριακές διπλωματικές αρχές η αντίδρασή τους ήταν στην καλύτερη περίπτωση παθητική, όπως αποδεικνύεται και από την μέχρι σήμερα αλληλογραφία.
Βέβαια καλό είναι να γνωρίζουν οι αναγνώστες αυτό που ήδη ξέρουν οι διπλωμάτες μας, ότι η Τουρκία παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή στο εξωτερικό τις όποιες δημοσιεύσεις την αφορούν και παρεμβαίνει άμεσα σε ό,τι νομίζει ότι την θίγει, ενώ η δράση της στο Εξωτερικό και ιδίως στη Γερμανία όπου ζω και γνωρίζω, είναι ιδιαίτερα δραστήρια και μάλιστα πολύ επιτυχής.
Υποχρέωσή μου λοιπόν, ως Ελληνίδα του εξωτερικού, που βλέπω ότι θίγεται η χώρα μου είναι να παρουσιάσω την αδικία που συντελείται καθώς η μη δημόσια διόρθωση ενός τέτοιου ατοπήματος αν δεν υποκρύπτει σκοπιμότητες σίγουρα δημιουργεί τετελεσμένα.
Παραθέτω λοιπών το χρονικό και όλα τα στοιχεία της αλληλογραφίας είναι στη διάθεση της HuffPost Greece.
Στις 11 Ιουλίου 2023 η γερμανική εφημερίδα BNN (Badische Neueste Nachrichten), με αφορμή τη σύνοδο κορυφής στο Βίλνιους δημοσίευσε χάρτη των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ στον οποίο το βόρειο τμήμα της Κύπρου, τα παρανόμως από την Τουρκία εδάφη του νησιού δηλαδή, εμφανιζόταν χρωματισμένο με μπλε χρώμα όπως η Τουρκία και όλα τα υπόλοιπα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ.
Τον χάρτη είχε σχεδιάσει το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων(ΓΠΕ-DPA) και τον είχε διανείμει στον Τύπο της χώρας. Το μήνυμα ήταν σαφές. Το ίδιο και η παραποίηση της αλήθειας.
Για το λόγο αυτό απέστειλα επιστολή διαμαρτυρίας στην εφημερίδα και κατόπιν στο ίδιο το ΓΠΕ.
Η εφημερίδα ζήτησε συγγνώμη για το λάθος, τονίζοντας ότι δεν έπρεπε να είχε συμβεί, και δήλωσε ότι τον χάρτη τον είχε παραλάβει από το ΓΠΕ, το οποίο επίσης ενημέρωσε.
Κατόπιν πιέσεων εκ μέρους μου για δημόσια διόρθωση και ενημέρωση όλων των πελατών του πρακτορείου σχετικά με το «λάθος», εστάλη επιστολή η οποία δήλωνε ότι έγιναν τα παραπάνω. Επιπλέον απαίτησα να μου αποσταλεί ο διορθωμένος χάρτης και το κείμενο που αφορούσε στην ενημέρωση των πελατών. Φυσικά δεν έλαβα τίποτα αλλά βρήκα online τον ίδιο χάρτη κομμένο έτσι ώστε η Κύπρος να μην συμπεριλαμβάνεται.
Επιπλέον, ενώ συνέχιζα τις πιέσεις για δημόσια επανόρθωση, έλαβα άλλη επιστολή η οποία με πληροφορούσε ότι το λάθος ήταν άνευ σημασίας διότι το όνομα της Κύπρου δεν αναφερόταν και ότι για να το αντιληφθεί κάποιος θα έπρεπε να έχει εξαιρετική όραση καθώς και γνώση της σύγχρονης ιστορίας και πολιτικής!!!
Θεώρησα το επιχείρημα σαθρό και αντέδρασα δίνοντας έμφαση στο γεγονός ότι η δημοσίευση του χάρτη αυτού αποτελούσε παρέμβαση στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική του νησιού και ισοδυναμούσε με λήψη πολιτικής θέσης εκ μέρους του γερμανικού Τύπου.
Ένα δείγμα της αλληλογραφίας όπως την έχουμε μεταφράσει:
«Σας ευχαριστώ για τη θετική ανταπόκριση, αλλά όπως γνωρίζετε, αυτή η απάντηση δεν είναι αρκετή. Είστε υποχρεωμένοι να δημοσιοποιήσετε αυτή τη διόρθωση.
Οι εφημερίδες παίζουν σημαντικό ρόλο στην αξιολόγηση των γεγονότων, τα άρθρα μπαίνουν στο αρχείο και αργότερα φοιτητές, μαθητές ή ερευνητές, ανεξαρτήτως ειδικότητας, θα θεωρούν τέτοιους χάρτες και αναφορές ως αληθείς, κάτι που σίγουρα συμφωνείτε κι εσείς ότι δεν πρέπει να συμβεί. Ως εκ τούτου, σας παρακαλώ να δημοσιοποιήσετε τη διόρθωση.
Με τις καλύτερες ευχές μου,
Ευστρατία Νταβούντ
Στις 3:25 μ.μ., ο αναπληρωτής αρχισυντάκτης έγραψε:
«Σας ευχαριστώ πολύ για την ευγενική σας έρευνα και τις δικαιολογημένες συμβουλές σας, αλλά δεν θα κάνουμε δημόσια διόρθωση. Για ποιο λόγο; Η Κύπρος δεν αναφέρεται ως χώρα ούτε στο κείμενο ούτε στο Γραφικό και δεν επισημαίνεται γεωγραφικά. Γι′ αυτό δεν υπάρχει για το αναγνωστικό κοινότο πλαίσιο αναφοράς.
Εάν έχετε περισσότερες ερωτήσεις, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου.”
Η εφημερίδα ΒΝΝ ελίχθηκε δηλώνοντας ότι θα έγραφε ένα ιδιαίτερο άρθρο για την Κύπρο και σ’αυτό το πλαίσιο θα παρουσίαζε τον διορθωμένο χάρτη. Μου ζήτησε μάλιστα να βρω κάποιο άτομο Ελληνοκυπριακής καταγωγής για να του πάρει συνέντευξη και μου έδωσε τη λίστα με τις ερωτήσεις που θα υπέβαλε και οι οποίες ήταν συναισθηματικής και όχι ενημερωτικής και πολιτικής φύσεως.
Δυστυχώς, δεν υπήρξε άτομο πρόθυμο να δώσει συνέντευξη για ένα τόσο τραυματικό ζήτημα.
Έπειτα απ΄όλα αυτά κατήγγειλα την εφημερίδα και το ΓΠΕ στο Σωματείο Τύπου της Γερμανίας για παραβίαση του κώδικα δεοντολογίας και διασπορά ψευδών ειδήσεων. Η απάντηση της νομικής εκπροσώπου του Σωματείου ήταν απογοητευτική. Όπως με ενημέρωσε, ως ιδιώτης δεν έχει το δικαίωμα να κινήσει δικαστική διαδικασία. Μόνον η Κύπρος μπορεί να κινηθεί κατ’ αυτό τον τρόπο. Η καταγγελία όμως για την παραβίαση της δεοντολογίας και τη μη διόρθωση δημοσίως του λάθους θα εξεταστεί από το Σωματείο Τύπου. Σε περίπτωση που θεωρήσουν ότι η καταγγελία ευσταθεί θα γίνει δημόσια μομφή κατά της εφημερίδας και του Πρακτορείου.
Εν τω μεταξύ απέστειλα επιστολές προς τις πρεσβείες Κύπρου και Ελλάδας στο Βερολίνο και στο Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών.
Η Ελλάδα αντέδρασε με αδιαφορία και δεν έδειξε να ασχολείται με το θέμα. Από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας ενημερώθηκαμε ότι έχουν συμβεί επανειλημμένα ανάλογα περιστατικά με παραποίηση χαρτών από το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων και έλαβα τη διαβεβαίωση ότι θα ασχοληθούν με το συγκεκριμένο ζήτημα. Πρέπει να τονίσουμε την αγωνία τους για την παραποίηση ιστορικών και άλλων δεδομένων όπως προκύπτει από την αλληλογραφία μαζί τους.
Όπως καταλαβαίνετε, το θέμα είναι ακόμη σε εκκρεμότητα και η γερμανική πλευρά δείχνει όλη της την απροθυμία να δηλώσει επισήμως και δημοσίως ότι τα παρανόμως κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου ΔΕΝ ανήκουν στα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ ως τμήμα της Τουρκίας και ότι όλοι οι χάρτες θα έπρεπε να το κάνουν σαφές.
Προσωπική μου άποψη, αυτοί που επιθυμούν την ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο καλό είναι να δουν την Τουρκία στην Κύπρο ως αυτό που είναι, ήτοι μια δύναμη κατοχής, που επί χρόνια καταπατά το διεθνές δίκαιο και μάλιστα σε ευρωπαϊκή επικράτεια, ενώ παράνομα εποικίζει το νησί εις βάρος όχι μόνο των ελληνοκυπρίων αλλά και των πραγματικών Τουρκοκυπρίων καθιστώντας την όποια λύση προβληματική.
Εάν λοιπόν η γερμανική εφημερίδα που χρησιμοποιεί τους χάρτες του Γερμανικού Πρακτορείου Ειδήσεων, θεωρεί ότι απαιτείται εξαιρετική όραση για να δει κάποιος το λάθος στον χάρτη που δημοσίευσε τότε γίνεται συνένοχος μιας διαρκούς αδικίας που όσοι δεν την βλέπουν δεν έχουν πρόβλημα όρασης αλλά σκοπίμως εθελοτυφλούν.
Από την άλλη θεωρώ επιεικώς απογοητευτικό το γεγονός ότι οι ελληνικές και κυπριακές αρχές δεν έχουν πάρει θέση.
Κλείνοντας, στην κοροϊδία θα μπορούσαμε να απαντήσουμε με ρεαλισμό και να θυμίσουμε τις ομοιότητες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία με αυτήν της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Εάν δε θέλουμε να πάμε ένα βήμα πιο μακρυά, τότε αφού συζητείται η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, γιατί να μη συζητηθεί και η ένταξη της Κύπρου στη Βορειοατλαντική Συμμαχία; Ακούγεται ουτοπικό; Μπορεί, αλλά έτσι δημιουργείται μια διαπραγματευτική δυναμική. Ας θυμηθούμε το εγχείρημα ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε. . Τότε ουκ ολίγοι εκτιμούσαν πως το συγκεκριμένο εγχείρημα είναι ανέφικτο.