Η Τουρκία έγινε το πρώτο μέλος του ΝΑΤΟ που ζήτησε να ενταχθεί στο οικονομικό μπλοκ BRICS υπό την ηγεσία του Βλαντιμίρ Πούτιν και του Σι Τζινπίνγκ.
Το αίτημα της Τουρκίας να ενταχθεί στο οικονομικό μπλοκ των BRICS αποσκοπεί στη δημιουργία συμμαχιών εκτός αυτών που ήδη έχει στη Δύση.
Την Τρίτη, ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) της Τουρκίας, Ομέρ Τσελίκ, άφησε να εννοηθεί ότι η χώρα του έχει υποβάλει αίτημα για ένταξη στους BRICS.
Συγκεκριμένα, μετά τη συνεδρίαση της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής του ΑΚΡ και σε ερώτηση αν η Τουρκία έχει υποβάλει αίτηση προσχώρησης στους BRICS, ο Ομέρ Τσελίκ απάντησε:
«Ούτως ή άλλως, ο αξιότιμος πρόεδρός μας το έχει δηλώσει ήδη σε διάφορες περιστάσεις. Το γνωρίζετε αυτό. Δηλαδή, το αίτημά μας σε αυτό το θέμα είναι ξεκάθαρο. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αυτή η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη. Ωστόσο δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη εξέλιξη σχετικά με αυτό. Εάν υπάρξει κάποια συγκεκριμένη εξέλιξη, δηλαδή μια αξιολόγηση των BRICS σχετικά με την ένταξη στους BRICS, ή κάποια απόφαση των BRICS κ.λπ. θα τη μοιραστούμε μαζί σας σε αυτό το πλαίσιο. Αλλά ο πρόεδρός μας έχει δηλώσει ανοιχτά ότι η Τουρκία θέλει να συμμετέχει σε όλες αυτές τις σημαντικές πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένων των BRICS».
Μιλώντας στην Κωνσταντινούπολη το Σαββατοκύριακο, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε: «Η Τουρκία μπορεί να γίνει μια ισχυρή, ευημερούσα, υψηλού κύρους και αποτελεσματική χώρα εάν βελτιώσει τις σχέσεις της με την Ανατολή και τη Δύση ταυτόχρονα. Οποιαδήποτε άλλη μέθοδος εκτός από αυτή δεν θα ωφελήσει την Τουρκία, αλλά θα την βλάψει».
Ο πρόεδρος Ερντογάν ελπίζει ότι η κίνηση αυτή θα φέρει την Τουρκία σε καλύτερη θέση παγκοσμίως. Σύμφωνα με το Bloomberg, η κυβέρνηση Ερντογάν πιστεύει ότι τα πιο ανεπτυγμένα κράτη έχουν απολέσει την προηγουμένως ασυναγώνιστη κυριαρχία τους στο παγκόσμιο γεωπολιτικό πεδίο.
«Δεν χρειάζεται να επιλέξουμε μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης [SCO], όπως ισχυρίζονται κάποιοι», δήλωσε. «Αντιθέτως, πρέπει να αναπτύξουμε τις σχέσεις μας τόσο με αυτούς όσο και με άλλους οργανισμούς σε μια βάση win-win».
Ο Sinan Ülgen, επικεφαλής του Κέντρου Μελετών Οικονομίας και Εξωτερικής Πολιτικής (EDAM), υπογράμμισε περαιτέρω την αποφυγή της Τουρκίας από το να βασίζεται αποκλειστικά στους δυτικούς συμμάχους της.
«Αυτή δεν είναι η στρατηγική, από την Άγκυρα, να αντικαταστήσει τη Δύση, αλλά είναι μια στρατηγική για την ενίσχυση των σχέσεων με μη δυτικές δυνάμεις σε μια εποχή που η ηγεμονία των ΗΠΑ εξασθενεί», δήλωσε ο Ülgen.
Μιλώντας στο Newsweek, ο Ülgen είπε ότι η κίνηση αυτή μπορεί να προήλθε από την απογοήτευση της Τουρκίας με τη Δύση και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Τουρκία επιδιώκει εδώ και καιρό να ενταχθεί στην ΕΕ, αλλά η προσπάθειά της έχει συναντήσει πολλά εμπόδια.
«Ένας από τους κινητήριους μοχλούς είναι η φιλοδοξία για ενισχυμένη στρατηγική αυτονομία», δήλωσε ο Ülgen. «Η δεύτερη κινητήρια δύναμη είναι αυτές οι συσσωρευμένες απογοητεύσεις με τη Δύση και την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Τι είναι οι BRICS;
Το οικονομικό μπλοκ BRICS είναι ένας διεθνής πολιτικός οργανισμός των κορυφαίων αναδυόμενων αγορών, που αποτελείται από δέκα χώρες: τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και τη Νότια Αφρική, καθώς και την Αίγυπτο, την Αιθιοπία, την Αργεντινή, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία.
Δημιουργήθηκε το 2006 και αρχικά ήταν το οικονομικό μπλοκ BRIC, καθώς πήρε το όνομά του από τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία και την Κίνα. Ωστόσο, άλλαξe το όνομα σε BRICS όταν η Νότια Αφρική προσχώρησε στο μπλοκ τέσσερα χρόνια αργότερα, το 2010.
Έκτοτε, η Αίγυπτος, η Αιθιοπία, το Ιράν, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) προσκλήθηκαν να ενταχθούν στα BRICS από την 1η Ιανουαρίου 2024. Ενώ τα BRICS δέχθηκαν την Αίγυπτο, την Αιθιοπία, το Ιράν και τα ΗΑΕ, η Σαουδική Αραβία δεν έχει ενταχθεί αλλά συμμετέχει ως προσκεκλημένο μέλος.
Η ομάδα BRICS περιλαμβάνει σχεδόν τον μισό παγκόσμιο πληθυσμό και περίπου το 30% της παγκόσμιας οικονομίας.
Τι σημαίνει αυτή η κίνηση για την Τουρκία στην παγκόσμια σκηνή
Λαμβάνοντας υπόψη ότι το οικονομικό μπλοκ BRICS έχει ως αιχμή του δόρατος τη Ρωσία και την Κίνα, η προσπάθεια της Τουρκίας να ενταχθεί στο μπλοκ θα θεωρηθεί πιθανότατα ως μια κίνηση απομάκρυνσης από τη Δύση. Παρά τις προθέσεις της Τουρκίας να μην διαταράξει αυτό τις σχέσεις της με τους δυτικούς συμμάχους, η Δύση πιθανότατα δεν θα εκτιμήσει την κίνηση αυτή.
Αυτό έρχεται επίσης εν μέσω της απογοήτευσης της Τουρκίας από τη Δύση και την ΕΕ. Επιπλέον, οι σχέσεις της Άγκυρας με τη Ρωσία έχουν ενισχυθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, γεγονός που ενισχύει περαιτέρω την άποψη ότι αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως μια κίνηση κατά της Δύσης.
Κομισιόν για Τουρκία: Oι BRICS και η Ε.Ε. είναι εντελώς διαφορετικοί οργανισμοί
Οι BRICS και η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι εντελώς διαφορετικοί οργανισμοί στους στόχους και τη δομή, επισήμανε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Πέτερ Στάνο, σχολιάζοντας το αίτημα της Τουρκίας να ενταχθεί στην ομάδα των BRICS.
Όσον αφορά τις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης με την Τουρκία, είπε ότι παραμένει υποψήφια χώρα, γεγονός το όποιο έχει κάποιους περιορισμούς. «Εχουμε τελωνειακή ένωση μεταξύ της Ε.Ε. και της Τουρκίας και πολύ καλές εμπορικές σχέσεις, που είναι πολύ επωφελείς για την Τουρκία», είπε ο Πέτερ Στάνο, που τόνισε ότι οι υποψήφιες χώρες πρέπει να ευθυγραμμίζονται με όλα τα στάνταρ και τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.