Tosca: Mία παραίτηση και ένα δράμα

Tosca: Mία παραίτηση και ένα δράμα
Open Image Modal
wikimedia commons

Στις 14 Ιουνίου του 1800 οι δυνάμεις του Ναπολέοντα έχοντας διασχίσει τις Άλπεις εφορμούν πρωί-πρωί στο πεδίο της μάχης του Μαρέγκο για να επιτεθούν εναντίον των Αυστριακών.

Αρχικά οι Αυστριακοί αντιστέκονται με επιτυχία και διατηρούν τον έλεγχο της κατάστασης. Αργά το απόγευμα, όμως, καταφθάνουν γαλλικές ενισχύσεις και ο Ναπολέων διατάσσει την τελική επίθεση απέναντι στους εξουθενωμένους Αυστριακούς στρατιώτες.

Καθώς ο Αυστριακός διοικητής υποχωρούσε ταπεινωμένος, έστελνε στη Ρώμη το τραγικό νέο της ήττας. Η πόλη πέρασε στα χέρια των Γάλλων για τα επόμενα 14 χρόνια. Αυτό το ιστορικό πλαίσιο – για την ακρίβεια το απόγευμα της 17 και το πρωί της 18 Ιουνίου εκείνου του χρόνου- είναι το ιστορικό κάδρο στο οποίο τοποθετείται το δράμα της Tosca.

Η τρίτη πράξη της μεγαλειώδους όπερας του Giacomo Puccini ανοίγει σαν μία σύντομη ανάπαυλα που έχει προηγηθεί, με τον «κακό» Scarpia να εκβιάζει την Tosca ώστε να του δοθεί, με αντάλλαγμα να σώσει από το εκτελεστικό απόσπασμα τον αγαπημένο της, Cavadarossi.

Το ορχηστρικό πρελούδιο που ακολουθεί απεικονίζει την ρωμαϊκή αυγή.

Το δράμα συνεχίζεται με την είσοδο του Cavaradossi, και το σπαρακτικό «E lucevan le stelle» (Και τα άστρα έλαμπαν…).

Είναι ένας αποχαιρετισμός στην αγάπη και στη ζωή, μια έντονη θλίψη που χτίστηκε γύρω από τις λέξεις «muoio disperato» (πεθαίνω απότομα)».

Ο Πουτσίνι επέμεινε σε αυτές τις λέξεις και αργότερα δήλωσε ότι οι θαυμαστές της άριας είχαν τριπλάσια αιτία για να του είναι ευγνώμονες: για τη σύνθεση της μουσικής, για το γράψιμο των στίχων, και «για τη μείωση των συμβουλών των ειδικών…». 

Αφήνοντας τις μαγικές μελωδίες της Τosca να γεμίσουν ένα δωμάτιο αυτές τις ημέρες, δεν μπορεί παρά να παρασυρθεί η σκέψη σου αργά ή γρήγορα και στις τραγικές στιγμές της 23Ιουνίου του 2018, στο Μάτι.

Η τηλεοπτική εικόνα έχει καρφωθεί στη μνήμη μας. Πυκνός μαύρος καπνός με κόκκινες φλόγες να υψώνονται στο φόντο, εκρήξεις και κραυγές αγωνίας.

Ένας ζωντανός εφιάλτης, που θυμίζει πεδίο μάχης. Δυστυχώς, απολογισμό πολεμικής σύγκρουσης θυμίζει και ο αριθμός των θυμάτων…

Κάθε θρίαμβος στο στρατιωτικό πεδίο, αλλά και στο πεδίο της πολιτικής, έχει ένα «πατέρα», ένα ονοματεπώνυμο.

Για τις ήττες, γνωρίζουμε όλοι ότι σπανιότατα βρίσκεται κάποιος που θα βάλει την υπογραφή του.

Ο στρατηγός Νίκος Τόσκας σήκωσε το χέρι του, έπειτα από ένα ασήκωτο δράμα που έκανε δυστυχισμένη μία ολόκληρη χώρα, παίρνοντας μαζί του την ευθύνη που του αναλογούσε. Μία βαριά, πολιτική ευθύνη.

Μέχρι στιγμής, είναι ο μοναδικός. Η Ιστορία θα γράψει σύντομα, εάν θα υπάρχουν και άλλοι πρωταγωνιστές σε αυτό το πολιτικό δράμα, που θα υποχρεωθούν να αναλάβουν πολιτικές ή και ποινικές ευθύνες.

Το ερώτημα είναι, εάν στο τέλος θα αποδειχθεί ότι ο Τόσκας ήταν ο περισσότερο υπεύθυνος. Kαι αν η παραίτησή του είναι μία πράξη αυτοθυσίας, ή πρόκειται για απλή πολιτική – κυβερνητική θυσία…