Δεν έχει περάσει και πολύς καιρός από τότε που διάφοροι μη δημοφιλείς τουριστικοί προορισμοί κυνηγούσαν τους τουρίστες με το ντουφέκι (με την καλή έννοια) για να κερδίσουν λίγα περισσότερα χρήματα μέσω τουριστικής οικονομίας.
Τώρα όμως τα πράγματα αντιστράφηκαν, όπως τονίζει το CNN σε ρεπορτάζ του. Ο αριθμός των τουριστών έχει ξεπεράσει τα όρια, ακόμη και σε προορισμούς που πριν δεν γνώριζαν τι σημαίνει τουριστική οικονομία. Υπάρχουν περίοδοι που οι τουρίστες είναι περισσότεροι από τους μόνιμους κατοίκους και ο υπερπληθυσμός αυτός αφήνει πίσω του το αποτύπωμά του και πολύ γκρίνια από τους ντόπιους. Σήμερα το ζητούμενο δεν είναι να είσαι απλά τουρίστας, αλλά «καλός τουρίστας». Οι εκάστοτε προορισμοί δεν διστάζουν πλέον να μιλήσουν ανοιχτά για τα είδη των τουριστών που είναι ευπρόσδεκτοι για ταξίδι -και να βροντοφωνάξουν για το ποιοι είναι ανεπιθύμητοι.
Τα μπάτσελορ
Μια από αυτές τις κατηγορίες είναι τα μπάτσελορ. Ο τουριστικός πράκτορας Ματ Μαβίρ, που δραστηριοποιείται στη Βρετανία και κλείνει διακοπές σε bachelor party, λέει ότι κάποιες φορές τα ξενοδοχεία χρειάζεται να πειστούν για να φιλοξενήσουν τους πελάτες του. Από το 1999 που έκανε την εταιρεία του, η αγορά έχει αλλάξει δραματικά, λέει στο CNN. Στο παρελθόν προορισμοί που δεν ήταν τόσο δημοφιλής ζητούσαν τουρίστες που ήταν διατεθειμένοι να πάνε σε φθηνότερα και πιο «περιπετειώδη» μέρη, συμπεριλαμβανομένων και των bachelor party. Ωστόσο από τη στιγμή που αυτοί οι προορισμοί έγιναν πιο δημοφιλείς, αρχίζουν να διώχνουν αυτούς τους τουρίστες.
«Η Βουδαπέστη είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 δεν ήταν ένα μέρος που ο κόσμος θα έλεγε οκ στο να ταξιδέψει» λέει ο Μαβίρ. «Αλλά τώρα ο κόσμος πηγαίνει στη Βουδαπέστη με την σύντροφό του, με το παιδί του, με τη γυναίκα του. Δεν είναι σαν το Παρίσι που έχουν πάει όλοι και είναι εύκολο να πας. Ξαφνικά τα ξενοδοχεία που παλιά έκλεινες με σχεδόν τίποτα τώρα σκέφτονται «Προτιμώ να έχω ζευγάρια και ανθρώπους που είναι σίγουρο ότι δεν θα δημιουργήσουν πρόβλημα, ή μια ομάδα 12 ατόμων που πιθανότατα θα είναι οκ αλλά μπορεί και να μην είναι;».
Οι διακοπές της επαιτείας
Και δεν είναι μόνο τα μπάτσελορ που έχουν πρόβλημα. Μία άλλη κατηγορία ανεπιθύμητων τουριστών είναι οι begpackers: Αυτοί που έχουν πάει διακοπές με ένα σακίδιο και ζητάνε στον δρόμο λεφτά από τους περαστικούς για να χρηματοδοτήσουν τα ταξίδια τους. Τον Ιούλιο του ’19 το Μπαλί, ένας από τους προορισμούς που δέχτηκε τον μεγαλύτερο αριθμό από αυτό το είδος των τουριστών, ανακοίνωσε τα σχέδια του να καταγγέλλει τους begpackers στις πρεσβείες τους. Άλλοι προορισμού που αντιδρούν στους begpackers είναι το Χονγκ Κονγκ, η Ταϊλάνδη, η Ινδονησία, η Νότια Κορέα κ.α.
Οι αρχές των χωρών που έχουν μεγάλο αριθμό τουριστών begpackers, έχουν αρχίσει να αντιδρούν. «Η αντίδραση των αρχών σχετίζεται και με την αρνητική δημοσιότητα. Κάποιοι απ’ αυτούς έχουν παρατηρήσει ότι η συμπεριφορά των αρχών έχει αλλάξει. Είναι πιο πιθανό πλέον η αστυνομία να ελέγχει τα διαβατήρια τους και να του ζητάει να φύγουν», λέει ο Ντένις Τόλκαχ, καθηγητής Ξενοδοχειακού και Τουριστικού Management στο πολυτεχνείο του Χονγκ Κονγκ.
Στην Ταϊλάνδη επίσης οι αρχές είναι πιθανό να ζητήσουν από τους επισκέπτες να προσκομίσουν αποδείξεις ότι έχουν αρκετά χρήματα για τις διακοπές τους.
Έξω οι φθηνές διακοπές
Η φθηνές διακοπές είναι επίσης ένα είδος που στοχοποιείται αρκετά πλέον. Κάθε προορισμός θέλει να μεγιστοποίηση το εισόδημα του από τον τουρισμό, φυσικά. Ωστόσο όλο και περισσότεροι προορισμοί αναζητούν τουρίστες που θα ξοδεύουν περισσότερα. Κάποιοι επίσης το πήγαν ένα βήμα παρακάτω και αντί απλά να ζητάνε πλούσιος τουρίστες, προσπαθούν να μπλοκάρουν την είσοδο στο φτηνό τουρισμό.
Από το 2014 η τουριστική στρατηγική του Κατάρ είναι ανοιχτά υπέρ των πλούσιων επισκεπτών. Ήδη από το 2011 ο πρόεδρος της αρχής Τουρισμό του Κατάρ είχε πει στο Reuters: «Δεν θέλουμε ανθρώπους που θα έρχονται εδώ δίνοντας 50 ευρώ για το δωμάτιο και θα ξαπλώνουν στην παραλία όλη μέρα και θα τριγυρνάνε με τα σακίδιά του και τα σορτσάκια τους».
Ακόμη και η Αυστραλία - δημοφιλής προορισμός για τους νέους ταξιδιώτες οι οποίοι συχνά δούλευαν για να μπορούν να ταξιδέψουν στα διάφορα μέρη της χώρας- εισήγαγε έναν αμφιλεγόμενο backpacker φόρο το 2017, για να αποτρέψει την εισροή backpacker τουριστών.
Και τα πράγματα δε φαίνεται να αλλάζουν άμεσα. Όλο και περισσότεροι προορισμοί δεν θέλουν το φθηνό, νέο τουρισμό που αφήνει λίγα λεφτά στην πόλη.
Εξαίρεση αποτελεί η πρωτεύουσα της Λιθουανίας, που το ’18 ξεκίνησε μια καμπάνια που στόχευε σε τουρίστες 18 - 35 ετών από την Γερμανία και την Μεγάλη Βρετανία. Και βρήκε μεγάλη ανταπόκριση αφού κατάφερε να αυξήσει τον γερμανικό τουρισμό κατά 37% και τον Βρετανικό κατά 20%.
Όχι στις μονοήμερες
Πρόβλημα θεωρείται και η μονοήμερη διαμονή, καθώς ούτε αυτή αφήνει χρήματα στον εκάστοτε προορισμό. Η Βενετία είναι ένα τέτοιο παράδειγμα.
Από τη στιγμή που δεν μένουν τη νύχτα, δεν πληρώνουν τον τουριστικό φόρο και έτσι δεν βοηθάνε τους μόνιμους κατοίκους να πληρώσουν για να καθαρίσουν και να διατηρήσουν καθαρή την πόλη. Παρόλα αυτά αφήνουν πίσω τα σκουπίδια τους, λέει η Βαλέρια Ντούφλοτ, συν-ιδρύτρια του Venezia Autentica, οργ΄νωση που προωθεί τον υπεύθυνο τουρισμό στην πόλη. Επίσης δεν βλέπουν τα λιγότερα δημοφιλή σημεία της πόλης, ούτε δεν ξοδεύουν το χρόνο τους (και τα χρήματά τους) σε μικρές τοπικές επιχειρήσεις που παλεύουν να επιβιώσουν.
Η κρουαζιέρα
Στην ίδια συνομοταξία εντάσσεται και η κρουαζιέρα. Παγκοσμίως κατηγορείται για τον υπερτουρισμό, αφού από τα κρουαζιερόπλοια κατεβαίνουν χιλιάδες τουρίστες κάθε μέρα. Ωστόσο αφήνουν λίγα την τοπική οικονομία.
Τα γκρουπ
Και τέλος τα γκρουπ. Αν και σε κάποιους μπορεί να φανεί περίεργο, κάποιοι προορισμοί δεν θέλουν ούτε τα γκρουπ, αν και είναι ένας πολύ δημοφιλής τρόπος διακοπών.
Δύο παραδείγματα είναι το Άμστερνταμ και η Βαρκελώνη. Το Άμστερνταμ απαγόρευσε δια νόμου την είσοδο γκρουπ άνω των 15 ατόμων στο κέντρο από το 2020, καθώς και την πλήρη απαγόρευση περιηγήσεων στα Κόκκινα Φανάρια.
Η Βαρκελώνη απαγόρευσε την είσοδο ομάδων άνω των 15 ατόμων στη διάσημη Λα Μποκερία τις ώρες αιχμής, μετά από τα παράπονα των ντόπιων ότι ενοχλούνται όταν κάνουν τα ψώνια τους.