Κατά κόρον ειπώθηκε το τελευταίο διάστημα και μάλιστα εμφατικά. Την εποχή που ο απλός πολίτης μπορεί να παρακολουθεί στο κινητό του την πορεία του ντελιβερά που του φέρνει το φαγητό του σε πακέτο, η ελληνική πολιτεία αδυνατεί να παρακολουθήσει ηλεκτρονικά (ούτε με φυσικό τρόπο βέβαια) την πορεία δύο τρένων. Και όλα αυτά, όχι γιατί ο ελληνικός σιδηρόδρομος ήταν ο φτωχός συγγενής όλα αυτά τα χρόνια. Μόλις πριν δύο μήνες, με υπουργική απόφαση χαρίστηκαν στον ΟΣΕ περίπου 10,4 δισ. ευρώ που αφορούσαν οφειλές της επιχείρησης έναντι του Ελληνικού Δημοσίου, από εγγυήσεις που είχε χορηγήσει το τελευταίο και είχαν καταπέσει! Δεκάδες δισ. δαπανήθηκαν τα τελευταία είκοσι χρόνια (όσο και εάν έψαχνα στο διαδίκτυο δεν μπόρεσα να βρω κάποια αξιόπιστη πηγή να παραθέτει τον ακριβή αριθμό). Για την Εγνατία Οδό, όμως, δαπανήθηκαν λιγότερα από 6 δισ. Για τον ΟΣΕ πολύ περισσότερα. Την ίδια στιγμή, η πολιτεία αγόρασε εξελιγμένα λογισμικά για παρακολουθήσεις, ψηφιοποίησε διάφορες υπηρεσίες, ακόμη και τους πλειστηριασμούς διεξάγει ηλεκτρονικά. Αλλά δεν μπορεί να βάλει GPS στα τρένα! Συστήματα που τα αγόρασε πριν 23 έτη, αλλά δεν μπόρεσε μέχρι σήμερα να τα τοποθετήσει σε τρένα και σταθμούς!
Η τραγωδία στα Τέμπη αποτελεί ένα ηχηρό ράπισμα στο συλλογικό ασυνείδητό μας. Όσο και εάν πιστεύουμε ότι ανήκουμε στην Ευρώπη τόσο η πραγματικότητα μας διαψεύδει καθημερινά. Όσο και αν κάνουμε άλματα σε κάποιους τομείς, πάντοτε ένα δυστύχημα θα μας θυμίζει ότι υστερούμε σε άλλους. «Αυτή είναι η Ελλάδα» είχε πει κάποια στιγμή το μακρινό 2000, ο Κώστας Σημίτης, προκαλώντας οργισμένες αντιδράσεις, λίγες ημέρες έπειτα από το ναυάγιο του «Εξπρές Σάμινα» στην Πάρο, με το οποίο φανερώθηκαν τα χάλια στα οποία βρισκόταν τότε η ελληνική ακτοπλοΐα. Περίπου ένα τέταρτο του αιώνα μετά, ένα άλλο «ναυάγιο», εκείνο της – ανύπαρκτης - σιδηροδρομικής πολιτικής της χώρας έρχεται να μας θυμίσει με το χειρότερο τρόπο, πόσο πίσω είμαστε από εκεί που βαυκαλιζόμαστε ότι έχουμε φθάσει. Μια χώρα που υστερεί σε σχεδιασμό και λογοδοσία.
Υστερεί σε σχεδιασμό γιατί ένα σωστό μεταφορικό δίκτυο δεν μπορεί να στηρίζεται αποκλειστικά στον ανθρώπινο παράγοντα. Εάν αντί για λάθους, ο σταθμάρχης είχε υποστεί καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο; Εάν τρομοκράτες είχαν καταλάβει το σταθμαρχείο; Είναι δυνατόν εν έτει 2023, την εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, να στηριζόμαστε αποκλειστικά στον ανθρώπινο παράγοντα;
Υστερεί σε λογοδοσία γιατί ως συνήθως οι ευθύνες επικεντρώνονται σε συγκεκριμένα πρόσωπα. Στο σταθμάρχη που έσφαλε, αλλά όχι σε εκείνους που γνώριζαν ότι η μεταφορά επιβατών είναι επικίνδυνη και παρέλειψαν να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να αποτρέψουν ένα δυστύχημα. Ανάμεσα στον Υπουργό Υποδομών που με παρρησία ανέλαβε την πολιτική ευθύνη μέχρι το σταθμάρχη μεσολαβούν πολλά επίπεδα λήψης αποφάσεων και συνευθύνης. Από τα στελέχη του Υπουργείου, τα μέλη διοικητικών συμβουλίων του ΟΣΕ, της ΕΡΓΟΣΕ και της Hellenic Train μέχρι εκείνους που εκπαίδευσαν το σταθμάρχη ή τον επέλεξαν για τη συγκεκριμένη θέση ευθύνης. Δυστυχώς, οι περισσότεροι εξ αυτών όχι μόνον δεν θα λογοδοτήσουν, αλλά ούτε καν θα ελεγχθούν. Άλλωστε, αυτή είναι η Ελλάδα …
***
Του Αργύρη Αργυριάδη
Δικηγόρου
www.argiriadis.gr