Η σορός του Μιχαήλ Χατσατουριάν βρέθηκε σε μια σκάλα σε πολυκατοικία της Μόσχας τον Ιούλιο του 2018, με δεκάδες μαχαιριές στο στήθος και το λαιμό του.
Λίγες ώρες πριν από το θάνατό του, είχε επιστρέψει από ψυχιατρική κλινική, έβαλε τις τρεις κόρες του στη σειρά για να τις τιμωρήσει για το ακατάστατο διαμέρισμα και να ψεκάσει τα πρόσωπά τους με σπρέι πιπεριού, σύμφωνα με τους ερευνητές και τους δικηγόρους των τριών αδελφών. Η μεγαλύτερη κόρη του, Κρέστινα, που έχει άσθμα, λιποθύμησε.
Αυτή ήταν η νύχτα που οι αδελφές Χατσατουριάν - η Κρέστινα 19 ετών, η Ανγκελίνα 18 ετών και η Μαρία 17 ετών - αποφάσισαν να σκοτώσουν τον πατέρα τους. Του επιτέθηκαν με ένα σφυρί, ένα μαχαίρι και το ίδιο σπρέι πιπεριού που τις είχε ψεκάσει νωρίτερα.
Τα αντίγραφα της δικογραφίας που διέρρευσαν στον Τύπο, δείχνουν ότι οι γυναίκες προσπάθησαν να προκαλέσουν πληγές στον εαυτό τους, ώστε να φαίνεται ότι ο πατέρας τους, που κοιμόταν στην αρχή της επίθεσης, τις είχε χτυπήσει πρώτος με μαχαίρι. Στη συνέχεια κάλεσαν την αστυνομία και ένα ασθενοφόρο.
Την επόμενη μέρα οι τρεις γυναίκες συνελήφθησαν και ομολόγησαν τη δολοφονία, λέγοντας ότι υπέμειναν χρόνια σεξουαλικής, σωματικής και συναισθηματικής κακοποίησης από τον πατέρα τους, σύμφωνα με τους δικηγόρους τους και τον γενικό εισαγγελέα της Ρωσίας.
Το περασμένο καλοκαίρι, στις αδελφές ασκήθηκαν κατηγορίες για προμελετημένη δολοφονία, προκαλώντας την οργή ακτιβιστών στη Ρωσία, η οποία αντιμετωπίζει ένα εκτεταμένο πρόβλημα ενδοοικογενειακής βίας και κακοποίησης.
Η υπόθεση Χατσατουριάν έγινε γρήγορα επίμαχο ζήτημα για τις ομάδες υπεράσπισης δικαιωμάτων που αγωνίζονται να περάσουν νόμο για την προστασία των θυμάτων ενδοοικογενειακής κακοποίησης, που τέθηκε από το κοινοβούλιο το 2016.
Μετά από μια μακρά και μπερδεμένη προδικαστική έρευνα, η δίκη τους ξεκινά σήμερα, Παρασκευή, σε δικαστήριο της Μόσχας. Οι δύο μεγαλύτερες αδελφές, η Κρέστινα και η Αντζελίνα, θα δικαστούν μαζί. Η Μαρία, που ήταν ανήλικη τη στιγμή της δολοφονίας, αλλά κατηγορήθηκε μετά την ηλικία των 18 ετών, θεωρήθηκε επίσης διανοητικά ανίκανη να διαπράξει δολοφονία και θα δικαστεί χωριστά αλλά κι αυτή με την κατηγορία της δολοφονίας, σύμφωνα με έναν από τους δικηγόρους των αδελφών, Αλεξέι Λίπστερ.
Ειδικοί στην οικιακή βία, μαζί με την ομάδα υπεράσπισης των αδελφών, λένε ότι, ελλείψει επαρκών προστατευτικών μηχανισμών στο πλαίσιο της επιβολής του νόμου και του δικαστικού συστήματος, η μόνη τους επιλογή ήταν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους ή τελικά να πεθάνουν στα χέρια του πατέρα τους.
Σε συνομιλίες που ελήφθησαν από το τηλέφωνο του πατέρα τους και δημοσιεύθηκαν στο Facebook από τον Λίπστερ, ο Μιχαήλ Χατσατουριάν φάνηκε να απειλούσε ότι θα σκοτώσει και θα κακοποιήσει σεξουαλικά και εκείνες και τη μητέρα τους.
«Θα σας χτυπήσω για όλα, θα σας σκοτώσω», ανέφερε σε ένα γραπτό μήνυμα προς τις κόρες του τον Απρίλιο του 2018, κατηγορώντας τοις ότι είχαν σεξουαλικές σχέσεις με έναν άνδρες. «Είσαστε πόρνες και θα πεθάνετε ως πόρνες».
Τα αντίγραφα της ανάκρισης σκιαγραφούν μια τρομακτική κατάσταση ψυχικής, σωματικής και σεξουαλικής κακοποίησης που χρονολογείται τουλάχιστον τέσσερα χρόνια πριν από τη δολοφονία.
«Πιστεύουμε ότι δεν είχαν άλλη επιλογή. Ο πατέρας οδήγησε τα κορίτσια στην απελπισία, ολόκληρη η ζωή τους ήταν μια συνεχής κόλαση. Δεν μπορούν να συγκριθούν με υγιείς, ήρεμους και ισορροπημένους ανθρώπους ...τα κορίτσια ανέπτυξαν σοβαρές ψυχικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων συνδρόμου κακοποίησης και διαταραχή μετατραυματικού στρες. Αυτό επιβεβαιώθηκε από όλες τις εξετάσεις της υπόθεσης», δήλωσε ένας από τους δικηγόρους των αδελφών, Αλεξέι Πάρσιν.
Από το περασμένο καλοκαίρι, ακτιβιστές διοργάνωσαν δεκάδες διαδηλώσεις υπέρ των αδελφών στο πλαίσιο της εκστρατείας «Δεν ήθελα να πεθάνω», καλώντας τις αρχές να επανεξετάσουν την υπόθεση σχετικά με την αυτοάμυνα των αδελφών.
Διασημότητες, μεταξύ των οποίων η πρώην υποψήφια για την προεδρία, Ξένια Σομπτσάκ, έως τον τραγουδιστή των System of a Down, Σερτζ Τανκιάν, έχουν απευθύνει εκκλήσεις για επιείκεια στην περίπτωση των τριών αδελφών.
Μια έρευνα του 2019 που διεξήχθη από το ανεξάρτητο δημοσκόπο Levada Center έδειξε ότι το 47% των γυναικών και το 33% των ανδρών στη Ρωσία θεωρούν ότι οι ενέργειες των αδελφών Χατσατουριάν ήταν δικαιολογημένες.
Ετερη έρευνα του 2019 από την Media Zona, μια ρωσική εφημερίδα που καλύπτει θέματα δικαιοσύνης και των φυλακών, ανέφερε ότι σχεδόν το 80% των γυναικών που φυλακίστηκαν στη Ρωσία για προμελέτη δολοφονία το διάστημα 2016-2018 προσπαθούσαν να προστατευτούν από κάποιον που τις κακοποιούσε.
Ενώ οι Ρώσοι βουλευτές έχουν αφήσει στον «πάγο» το νομοσχέδιο για την ενδοοικογενειακή βία από το 2016, βρήκαν χρόνο να αποποινικοποιήσουν ορισμένες μορφές κακοποίησης πριν από τρία χρόνια.
Το 2017, υπό την πίεση της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και των υπερασπιστών των «παραδοσιακών αξιών», το κοινοβούλιο ενέκρινε με συντριπτική πλειοψηφία ένα νομοσχέδιο που έγινε γνωστό ως «νόμος για το χαστούκι», που αποποινικοποίησε το πρώτο αδίκημα ενδοοικογενειακής βίας που δεν τραυματίζει σοβαρά το άτομο, καθιστώντας το ένα λιγότερο σοβαρό διοικητικό αδίκημα.
Αρχικά, η δημόσια πίεση φάνηκε να γυρίζει την υπόθεση υπέρ των αδερφών Χατσατουριάν.
Τον Ιανουάριο, το γραφείο του εισαγγελέα επιβεβαίωσε τους ισχυρισμούς της υπεράσπισης ότι οι αδελφές υπέστησαν «ξυλοδαρμό, συνεχή ταπείνωση, απειλές και κακοποίηση, σωματική και σεξουαλική βία» και ότι είχαν αναπτύξει «αμυντική αντίδραση».
Στη συνέχεια, οι εισαγγελείς διέταξαν την Εξεταστική Επιτροπή να επανεκτιμήσει την υπόθεση, από προμελετημένη δολοφονία σε αναγκαία αυτοάμυνα.
Ο Πάρσιν δήλωσε στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS ότι η κίνηση «ουσιαστικά σημαίνει το τέλος μιας ποινικής έρευνας» εναντίον των αδελφών, οι οποίες αντιμετώπιζαν έως και 20 χρόνια φυλάκισης για την κατηγορία της δολοφονίας.
Αλλά σε μια απίστευτη ανατροπή, ο Βίκτορ Γκριν, ο ίδιος εισαγγελέας που συνέστησε για πρώτη φορά την υποβάθμιση της υπόθεσης, επιβεβαίωσε τον Μάιο ότι οι τρεις αδερφές εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν κατηγορίες προμελετημένης δολοφονίας, χωρίς να δοθεί καμία άλλη εξήγηση για αυτή την νέα αλλαγή στάσης.
Η Μάρι Νταβτιάν, δικηγόρος των αδελφών που συχνά εκπροσωπεί θύματα ενδοοικογενειακής κακοποίησης, συνέδεσε την μεταστροφή αυτή με μια ευρύτερη τάση απόρριψης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οποία αυξάνεται μετά την έγκριση αμφιλεγόμενων τροποποιήσεων στο ρωσικό σύνταγμα μετά από το δημοψήφισμα της 1η Ιουλίου.
Το δημοψήφισμα, που σχεδιάστηκε για να παγιώσει περαιτέρω την εξουσία του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν για τα επόμενα χρόνια, ακολουθήθηκε από μια σειρά συλλήψεων σε βάρος ατόμων με υψηλό προφίλ, όπως οι κατηγορίες για κρατική προδοσία εναντίον του πρώην δημοσιογράφου Ιβάν Σαφρόνοφ ή η δίωξη του πρώην κυβερνήτη του Χαμπάροφσκ, Σεργκέι Φουργκάλ, ο οποίος μεταφέρθηκε στη Μόσχα με παλιές κατηγορίες για δολοφονία, προκαλώντας μαζικές διαμαρτυρίες στην Απω Ανατολή της Ρωσίας. Και οι δύο αρνούνται οποιαδήποτε παρανομία.
«Νομίζω ότι είναι αδύνατο να μην παρατηρήσουμε τι συμβαίνει κάθε μέρα από την 1η Ιουλίου 2020, το κράτος επέλεξε το δρόμο του», έγραψε η Νταβτιάν στη σελίδα της στο Facebook. «Και η υπόθεση Χατσατουριάν δεν αποτελεί εξαίρεση».
(με πληροφορίες από CNN)