Η μεταβολική υγεία είναι ζωτικής σημασίας για τη συνολική υγεία και τη μακροζωία μας. Αντίθετα, προβλήματα στον μεταβολισμό απειλούν να αυξήσουν τον κίνδυνο χρόνιων παθήσεων, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη τύπου 2 και των καρδιαγγειακών ζητημάτων.
Αλλά τι ακριβώς απαιτείται προκειμένου να έχουμε έναν «καλό» μεταβολισμό και ισχύει το ίδιο για όλους;
Τι είναι ο μεταβολισμός
Σύμφωνα με την Κάσι Κέλεϊ, ιδρύτρια και ιατρική διευθύντρια της Case Integrative Health, ο μεταβολισμός είναι ένα εξαιρετικά περίπλοκο σύνολο σωματικών διεργασιών που λαμβάνουν χώρα σε κάθε κύτταρο του οργανισμού μας.
Αυτές οι διαδικασίες αποδομούν το φαγητό που τρώμε σε θρεπτικά συστατικά, όπως τα αμινοξέα, οι υδατάνθρακες και τα υγιεινά λιπαρά και στη συνέχεια, το σώμα μας το χρησιμοποιεί ως καύσιμο προκειμένου να ολοκληρώσει τις καθημερινές του λειτουργίες. Στις λειτουργίες αυτές περιλαμβάνονται το χτίσιμο των μυών και των εγκεφαλικών κυττάρων, η αποθεραπεία των οργάνων και η αντροφοδότηση του ανοσοποιητικού μας συστήματος, που καταπολεμά τις λοιμώξεις.
Ο μεταβολικός μας ρυθμός, δηλαδή το πόσο γρήγορα δρα ο μεταβολισμός μας, προκειμένου να επεξεργαστεί και να αξιοποιήσει την τροφή που του προσφέρουμε, επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως η ηλικία το φύλο, οι ορμόνες, η σωματική δραστηριότητα και άλλες ιατρικές καταστάσεις ή παθήσεις.
Τι θα πει «γρήγορος μεταβολισμός». Είναι οπωσδήποτε συνώνυμος της καλής υγείας;
Στο πεδίο της ευεξίας, ο «υγιής-λειτουργικός» ταυτίζεται συχνά με τον «γρήγορο» ή τον «καλό» μεταβολισμό. Όμως, ένας ταχύς μεταβολικός ρυθμός δεν είναι πάντοτε δείγμα καλής υγείας και πιο εύκολης διαχείρισης του βάρους μας. Παρόλο που συχνά λέμε ότι κάποιος έχει καλό μεταβολισμό, επειδή απλώς τυχαίνει να καταναλώνει υπερβολικές ποσότητες φαγητού χωρίς να παχαίνει.
Ο ταχύτερος μεταβολισμός οφείλεται στο υψηλότερο ποσοστό μυϊκής μάζας. Κι ενώ οι περισσότεροι επιθυμούμε να έχουμε έναν γρήγορο μεταβολισμό, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι αυτό δεν θα μας εξασφαλίσει απαραίτητα καλή υγεία και ένα υγιές βάρος.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο υπερβολικά γρήγορος μεταβολισμός ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά τα επίπεδα πείνας, με αποτέλεσμα να μην νιώθουμε ποτέ κορεσμό ή και να επιφέρει διαταραχές που σχετίζονται με την περίοδο.
Και τι ισχύει σε σχέση με τον «αργό» μεταβολισμό;
Ακούγοντας τη λέξη «αργός» συχνά σκεφτόμαστε έναν δυσλειτουργικό ή τεμπέλικο μεταβολικό ρυθμό, που μας κάνει να παίρνουμε κιλά χωρίς να τρώμε υπερβολικά.
Ωστόσο, το να έχουμε έναν πιο αργό μεταβολισμό δεν σημαίνει αυτόματα ότι η κατάσταση της υγείας μας είναι κακή, ότι φταίει ο τρόπος ζωής μας ή ότι θα εκτοξευτεί το νούμερο στη ζυγαριά, χωρίς εμείς να μπορούμε να κάνουμε τίποτα γι′ αυτό.
Δεδομένου ότι ο μεταβολισμός οφείλεται έως έναν βαθμό και σε γενετικούς παράγοντες, πολλοί υγιείς άνθρωποι έχουν πιο αργό μεταβολικό ρυθμό. Άλλωστε, η εικόνα της υγείας μας εξαρτάται από πολλούς δείκτες και δεν μπορεί να οριστεί από ένα μόνο χαρακτηριστικό.
Όλα τα σημάδια ότι ο μεταβολισμός μας δουλεύει ρολόι
1. Αναρρώνουμε σύντομα μετά από μια ίωση
Εάν τα συμπτώματα μιας γρίπης ή ενός κρυολογήματος μας πιάνουν ήπια και περνούν σχετικά άμεσα, αυτό οφείλεται στο ανοσοποιητικό μας και κατά βάση στον μεταβολισμό μας, αφού όπως προαναφέρθηκε, αυτά τα δύο, συνδέονται στενά μεταξύ τους.
2. Eίμαστε σε θέση να ελέγξουμε το άγχος μας
Τα υγιή επίπεδα στρες αποτελούν σημάδι ενός καλού μεταβολισμού. Όταν είμαστε αγχωμένοι, αυτόματα αυαξάνεται ο καρδιακός μας ρυθμός και η αρτηριακή πίεση. Εφόσον ο μεταβολισμός μας κινείται σε κανονικούς ρυθμούς, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει αρκετή ενέργεια για να υποστηρίξουμε όλες αυτές τις λειτουργίες, αλλά και ότι έχουμε την ικανότητά να προσαρμοζόμαστε και να ερχόμαστε σε κατάσταση ηρεμίας, ακόμα και υπό στρεσογόνες συνθήκες.
3. Δεν αντιμετωπίζουμε εντερικά ζητήματα και προβλήματα στη διαδικασία της πέψης
Η υγεία του εντέρου βασίζεται στον μικροβιακό μεταβολισμό ή αλλιώς, στην ικανότητα των βακτηρίων του εντέρου να μετατρέπουν τα τρόφιμα σε θρεπτικά συστατικά. Αν η μεταβολική μας δραστηριότητα εκτελείται σε φυσιολογικούς ρυθμούς, αυτό αποτρέπει τον πολλαπλασιασμό των κακών βακτηρίων και βοηθά το έντερό μας να παραμένει υγιές.
4. Έχουμε ενέργεια όλη μέρα
Κύρια λειτουργία του μεταβολισμού είναι να παρέχει ενέργεια στα κύτταρά μας και τελικά, σε ολόκληρο το σώμα. Ένας υγιής μεταβολισμός προσαρμόζεται σε κάθε δύσκολη συνθήκη και καλύπτει τις ενεργειακές μας ανάγκες κατά τη διάρκεια των διαφορετικών δραστηριοτήτων που έχουμε στο πρόγραμμα.
Πώς θα βοηθήσουμε τον μεταβολισμό μας
Εάν ερχόμαστε αντιμέτωποι με συχνά και επίμονα κρυολογήματα, δυσπεψία ή έντονη και διαρκή κόπωση, ίσως όλα αυτά να οφείλονται σε ζητήματα που σχετίζονται με τον μεταβολισμό. Πέρα από τη συμβουλή του γιατρού που είναι πάντοτε πολύτιμη, μπορούμε να κάνουμε και εμείς οι ίδιοι την προσπάθεια να:
- Κοιμόμαστε κάθε βράδι από επτά έως οκτώ ώρες και να διατηρούμε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου. Η έλλειψη ή/και η κακή ποιότητα του ύπνου προκαλεί ορμονικές διαταραχές, φλεγμονές και οξειδωτικό στρες. Όλα αυτά επιδρούν αρνητικά στον μεταβολισμό μας.
- Διαχειριζόμασε το άγχος μας. Όταν είμαστε αγχωμένοι, τα επινεφρίδια μας απελευθερώνουν κορτιζόλη, γνωστή και ως «ορμόνη του στρες». Οι υψηλές ποσότητες κορτιζόλης υπάρχει ο κίνδυνος να αποδειχθούν τρομερά επιβλαβείς για τον μεταβολισμό μας.
- Παραμένουμε σωματικά δραστήριοι. Η άσκηση είναι ένα από τα πιο ευεργετικά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για τον μεταβολισμό μας. Δραστηριότητες όπως το περπάτημα, οι σκάλες και οι καθαριότητες στο σπίτι είναι μια πολύ καλή αρχή.
- Κάνουμε προπονήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης δύο φορές την εβδομάδα. Αυξάνοντας τη μυϊκή μάζα -πάντοτε σε υγιή επίπεδα, θα βελτιώσουμε τον μεταβολικό μας ρυθμό.
- Πίνoυμε άφθονο νερό. Η ενυδάτωση είναι το κλειδί για μια σειρά από σωματικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένου και του μεταβολισμού.
- Εστιάζουμε στην πρωτεΐνη. Σε σύγκριση με τους υδατάνθρακες και το λίπος, η πρωτεΐνη απαιτεί την καύση περισσότερων θερμίδων για να διασπαστεί, κάτι που μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση του μεταβολισμού μακροπρόθεσμα.
- Καταναλώνουμε τακτικά μικρά γεύματα. Το να τρώμε γεύματα σε τακτικές, προγραμματισμένες ώρες μέσα στη μέρα, πέρα από την πέψη, θα ωφελήσει και τη λειτουργία του μεταβολισμού.
(Mε πληροφορίες από realsimple).