Στις 24 Φεβρουαρίου, ημέρα που ξεκίνησε η εισβολή, ο πρώην πυρηνικός σταθμός στο Τσερνόμπιλ στη βόρεια Ουκρανία καταλήφθηκε από τις ρωσικές. Τώρα είναι και πάλι υπό τον έλεγχο της Ουκρανίας. Εκείνη την μέρα οι ρωσικές δυνάμεις περικύκλωσαν το Τσέρνομπιλ με άρματα μάχης και τεθωρακισμένα οχήματα, μπαίνοντας στην Ουκρανία από τα σύνορα της Λευκορωσίας, μόλις 16 χιλιόμετρα μακριά.
Περίπου 170 Ουκρανοί εθνοφρουροί που φρουρούσαν το εργοστάσιο μεταφέρθηκαν στο υπόγειο και κρατήθηκαν αιχμάλωτοι εκεί. Στη συνέχεια, Ρώσοι στρατιώτες έκαναν έρευνα στις εγκαταστάσεις για όπλα και εκρηκτικά.
Οι μηχανικοί, οι επόπτες και το λοιπό τεχνικό προσωπικό πήραν άδεια να συνεχίσουν να εργάζονται. Τις επόμενες 48 ώρες κλιμάκια του ρωσικού οργανισμού για την ατομική ενέργεια μετέβησαν στον σταθμό.
Το προσωπικό του Τσερνόμπιλ ήταν πρόθυμο να μείνει στις θέσεις του για να συντηρεί το εργοστάσιο. Πλέον ο σταθμός δεν είναι ενεργός, ωστόσο υπάρχουν ραδιενεργά απόβλητα στις εγκαταστάσεις. Από τότε που έγινε το ατύχημα του 1986 στο Τσερνόμπιλ, έχουν δαπανηθεί δισεκατομμύρια δολάρια για τον καθαρισμό και τον περιορισμό περαιτέρω μόλυνσης από το εργοστάσιο. Εάν οι συνθήκες στην τοποθεσία δεν παρακολουθούνται σωστά, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος απελευθέρωσης ραδιενεργών υλικών.
Όταν διακόπηκε το ρεύμα στον σταθμό για τρεις ημέρες, μερικοί εργαζόμενοι στις εγκαταστάσεις είπαν ότι προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να βρουν καύσιμα για να κρατήσουν τη γεννήτρια σε λειτουργία, έκλεψαν ακόμα και μερικά από τους Ρώσους.
«Αν είχαμε χάσει τον έλεγχο, θα μπορούσε να προκληθεί μια τεράστια καταστροφή», εξηγεί ο Ολεξάντερ, μέλος της ομάδας συντήρησης του εργοστασίου. «Θα μπορούσε να έχει απελευθερωθεί ραδιενεργό υλικό, σε ποσότητα που δεν μπορείτε να φανταστείτε. Δεν φοβόμουν για τη ζωή μου. Φοβόμουν για το τι θα συνέβαινε αν δεν ήμουν εκεί για να παρακολουθήσω το εργοστάσιο. Φοβόμουν ότι θα ήταν μια τραγωδία για την ανθρωπότητα».
Οι Ρώσοι ξέρουν ελάχιστα για το εργοστάσιο και για το τι συνέβη το 1986
Η περιοχή πίσω από το εργοστάσιο που ονομάζεται «Κόκκινο Δάσος» είναι ένα από τα πιο ραδιενεργά μέρη στη γη. Ωστόσο, πλάνα από drone που δημοσίευσε ο ουκρανικός στρατός δείχνουν ότι Ρώσοι στρατιώτες έσκαψαν χαρακώματα και μάλιστα έμεναν εκεί. Αυτό μάλιστα επιβεβαιώθηκε και από το αξιωματούχους του σταθμού στο BBC.
Είναι ακόμα μια απόδειξη του πόσο λίγα γνώριζαν οι στρατιώτες για την πυρηνική ασφάλεια. Η Energoatom, η κρατική υπηρεσία πυρηνικής ενέργειας της Ουκρανίας, δήλωσε ότι Ρώσοι στρατιώτες έχουν εκτεθεί σε «σημαντικές ποσότητες» ραδιενέργειας.
Ακριβώς έξω από τη «σαρκοφάγο» που προστατεύει τον κατεστραμμένο πυρηνικό αντιδραστήρα, Ρώσοι στρατιώτες συσσώρευσαν σάκους άμμου πίσω από τους οποίους θα μπορούσαν να κρυφτούν αν τους επιτεθούν. Ο Σεμόνοφ, συντηρητής του σταθμού, περιγράφοντας τις εικόνες, χλεύαζε την ενέργεια αυτή, λέγοντας ότι ο ουκρανικός στρατός δεν θα διανοούνταν να πυροβολήσει έναν πυρηνικό αντιδραστήρα.
Στο υπόγειο του κεντρικού κτηρίου, βρίσκονται δωμάτια σαν κοιτώνες που έχουν λεηλατηθεί πλήρως. Το πάτωμα είναι γεμάτο με χαλιά, στρώματα, ρούχα, παπούτσια και άλλα προσωπικά αντικείμενα της ουκρανικής εθνοφρουράς που κρατούνταν εκεί. Αξιωματούχοι στο Τσερνόμπιλ λένε ότι οι Ρώσοι στρατιώτες λεηλάτησαν ό,τι μπορούσαν όταν έφυγαν ενώ πήραν μαζί τους και αιχμάλωτους από την εθνικής φρουράς.
«Καταφέραμε να διατηρήσουμε την τοποθεσία ασφαλή. Αλλά είμαστε εκνευρισμένοι που πήραν τους 169 στρατιώτες μας», είπε μέλος της ομάδας του σταθμού. Δεν έχει επιβεβαιωθεί πού κρατούνται οι άνδρες, αλλά το επιτελείο του Τσερνόμπιλ πιστεύει ότι βρίσκονται στη Ρωσία.
Ο Πέτρο Ποροσένκο, πρώην πρόεδρος της Ουκρανίας, επισκέφτηκε το Τσερνόμπιλ την Παρασκευή με τρόφιμα και άλλες προμήθειες για το προσωπικό του εργοστασίου. Η πρόσβαση στο εργοστάσιο γίνεται πλέον μόνο μέσω μιας διαδρομής εκτός δρόμου μιας και η γέφυρα προς το Τσερνόμπιλ ανατινάχθηκε για να σταματήσει την προέλαση της Ρωσίας.
Πηγή: BBC