Σήμα κινδύνου με αφορμή το μητρώο δήλωσης καθαρισμού ακαλύπτων χώρων εν όψει της καλοκαιρινής περιόδου εξέπεμψε η ΠΟΜΙΔΑ.
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων παράλληλα με την άμεση εφαρμογή του «Κανονισμού Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων» του ΥΠΕΝ, που αφορά ιδιοκτησίες με κατοικίες, εκκρεμεί και η έναρξη εφαρμογής του «Εθνικού Μητρώου Τήρησης Μέτρων Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών» που νομοθέτησε το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, με το νόμο που προβλέπει άλλη μια ηλεκτρονική βάση ετήσιας καταγραφής των υποχρεώσεων των ιδιοκτητών οικοπέδων κατά την αντιπυρική περίοδο.
Ποιους αφορά
Όπως αναφέρει η ΠΟΜΙΔΑ, μέχρι στιγμής δεν έχει εκδοθεί ούτε η σχετική εφαρμοστική εγκύκλιος, ούτε έχει ανοίξει η σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα, ούτε έχει γίνει η παραμικρή καμπάνια ενημέρωσης των πολιτών, ούτε οποιαδήποτε διαβούλευση με την ΠΟΜΙΔΑ.
«Το πρόβλημα είναι πως η τήρηση του νέου αυτού «Μητρώου» ακινήτων, που προστίθεται στη σειρά των ήδη ισχυουσών καταγραφών (Εθνικό Κτηματολόγιο, Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, Δήλωση ακινήτων στο Ε9, Ηλεκτρονική Βάση Κανονισμού Πυροπροστασίας), συνοδεύεται από πρωτοφανή χρηματικά πρόστιμα από 1.000 έως 54.000 ευρώ και φυλάκιση δύο χρόνων.
Η νέα αυτή νομοθετική ρύθμιση αφορά ιδιοκτήτες, επικαρπωτές, μισθωτές ή υπομισθωτές οικοπεδικών και λοιπόν ακάλυπτων χώρων που βρίσκονται σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, σε περιοχές εντός ορίων, χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, και σε εκτάσεις εντός ακτίνας 100 μέτρων από τα όρια των δυο προαναφερόμενων περιπτώσεων, επιπλέον δε και εκτός σχεδίου γήπεδα με κτίσμα, για τις εκτάσεις που δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, σύμφωνα με τον δασικό χάρτη της περιοχής και κατόπιν ενημέρωσης της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας.
Καθαρισμός – Συντήρηση
Όλοι αυτοί οι ιδιοκτήτες, με βάση τα προβλεπόμενα θα πρέπει να προβαίνουν σε καθαρισμό των προαναφερομένων χώρων από την 1η έως την 30η Απριλίου κάθε έτους, και στη συντήρησή τους καθόλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, δηλαδή από την 1η Μαΐου έως την 31η Οκτωβρίου, για την αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της.
Υποβολή υπεύθυνης δήλωσης
Στην συνέχεια όλοι αυτοί θα πρέπει μέχρι την 30η Απριλίου κάθε έτους, να προβαίνουν στην υποβολή υπεύθυνης δήλωσης ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων πυροπροστασίας των ιδιοκτησιών τους στο Εθνικό Μητρώο. Ενώ όπως αναφέρεται «για την αποτελεσματική διενέργεια των ελέγχων, ως προς την τήρηση των υποχρεώσεων του πρώτου εδαφίου, δημιουργείται ηλεκτρονική φόρμα καταγγελιών».
Πρόστιμο 1.000 ευρώ
Σε όσους δεν υποβάλλουν δήλωση θα επιβάλλεται πρόστιμο 1.000 ευρώ «το κεφάλι», δηλαδή όχι ανά οικόπεδο, αλλά ανά συνιδιοκτήτη. Ταυτόχρονα θα θεωρείται ότι ο ιδιοκτήτης συναίνεσε να μπει ο Δήμος να καθαρίσει το οικόπεδο και να του χρεώσει τα έξοδα του καθαρισμού.
Να σημειωθεί ότι η Δήλωση αυτή θα πρέπει να επαναλαμβάνεται μέχρι την 30/4 κάθε επομένου έτους!
Για την εξακρίβωση της συμμόρφωσης των ιδιοκτητών προβλέπονται εντατικοί έλεγχοι από υπαλλήλους της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και των Δήμων.
Εναντίον όσων δηλώσουν ψευδώς τον Απρίλιο ότι καθάρισαν τα οικόπεδά τους προβλέπεται ποινή φυλάκισης έως δύο έτη και βαρύτατο πρόστιμο που φτάνει έως και τις 54.000 ευρώ.
Επειδή όμως και το αν ο καθαρισμός έγινε σωστά είναι σχετική έννοια, αλλά και επειδή καθόλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου θα πρέπει οι ιδιοκτήτες να ελέγχουν συνεχώς αν ξαναβγήκαν χορτάρια κλπ., πράγματα διόλου εύκολα για όσους κατοικούν μακριά από τις ιδιοκτησίες τους και δεν μπορούν να έχουν συνεχή εποπτεία, οι ιδιοκτήτες είναι εκτεθειμένοι στην κρίση των ελεγκτικών οργάνων για επιβολή εξοντωτικών ποινών και προστίμων.
Υποχρεώσεις – παραδείγματα
Με δεδομένο πως δεν υπάρχουν πολλά συνεργεία που κάνουν αυτή τη δουλειά, ένας ιδιοκτήτης που μένει για παράδειγμα στην Αθήνα, και έχει ένα οικόπεδο στην Κεφαλονιά ή τις Σέρρες, αναγκαστικά θα πρέπει να βρει, όπως πρέπει να κάνει κάθε χρόνο, έναν εργάτη γης να καθαρίσει την ιδιοκτησία του.
Ο ιδιοκτήτης έχει το κεφάλι του ήσυχο, αφού έκανε αυτό που λέει ο νόμος. Όμως το ελεγκτικό όργανο μπορεί να μην είναι ευχαριστημένο από τον καθαρισμό που έκανε ο εργάτης.
Ή αν βρέξει λίγο παραπάνω και βγουν κάποια χόρτα, ο ιδιοκτήτης που είναι στην Αθήνα δεν τα βλέπει, τα βλέπουν όμως οι γείτονες που κάνουν καταγγελία. Και στις δύο περιπτώσεις το ελεγκτικό όργανο θα μπορεί να επιβάλλει πρόστιμο από 12 έως 54 χιλιάδες ευρώ και μήνυση στον ανυποψίαστο ιδιοκτήτη για διετή φυλάκιση, για «ψευδή δήλωση».
Όπως έχουμε εγκαίρως επισημάνει, τονίζει η ΠΟΜΙΔΑ, βασικό στοιχείο για να συμμορφώνονται οι πολίτες ενός ευνομούμενου Κράτους είναι το να γνωρίζουν ποιες είναι οι υποχρεώσεις τους, και να έχουν το χρόνο και την πραγματική δυνατότητα να ανταποκριθούν σε αυτές.
Στη θεωρία μπορεί να ισχύει ότι άγνοια νόμου δεν συγχωρείται, στην πράξη όμως, αν δεν προηγηθεί μια εκτεταμένη πληροφόρηση των πολιτών για την σημαντική αυτή υποχρέωση, αλλά και ατομική ειδοποίησή τους, δεν νοείται να εφαρμοστεί σε βάρος τους ένα μέτρο, που θα δημιουργήσει μια ετήσια «βιομηχανία» προστίμων του χιλιάρικου, ένα νέο πεδίο δυνητικής διαφθοράς και μια χιονοστιβάδα ποινικών διώξεων και βαρύτατων προστίμων επί δικαίων και αδίκων.
Πολλώ μάλλον όταν δύο υπουργεία νομοθετούν για τον ίδιο σκοπό, ξεχωριστά μέτρα το καθένα, υποβάλλοντας τους πολίτες σε μια νέα ατελείωτη ετήσια γραφειοκρατία, και σε ενέργειες που είναι εν γνώσει τους, πολύ πέρα από τις πραγματικές δυνατότητες συμμόρφωσής τους, με διαφαινόμενο όμως πραγματικό στόχο της απόσειση της κρατικής και πολιτικής ευθύνης για ότι ήθελε συμβεί.
Έτσι το «Μητρώο» αυτό, ανεξάρτητα από τις καλές προθέσεις των εμπνευστών του, οι οποίες δεν αμφισβητούνται, στην ουσία θα αποτελέσει μια ακόμη «καλοστημένη παγίδα» του Κράτους σε βάρος ενός ασύλληπτα μεγάλου αριθμού ανυποψίαστων πολιτών σε όλη τη χώρα, που πρακτικά θα αγνοούν την ύπαρξή του και όλων αυτών των βαρύτατων υποχρεώσεων και ποινών, χωρίς καμιά προηγούμενη πρόσκληση σε διαβούλευση από κανένα συναρμόδιο υπουργείο, χωρίς καμιά ευρείας κλίμακας ενημέρωση του πληθυσμού και ιδιαίτερα των υπόχρεων εκατομμυρίων ιδιοκτητών…»
Η σχετική νομοθετική ρύθμιση
Μητρώο Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών και καθαρισμοί οικοπεδικών και ακάλυπτων χώρων
Προσθήκη άρθρου 53Α στον ν. 4662/2020
Μετά από το άρθρο 53 του ν. 4662/2020 (Α’ 27) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) προστίθεται Κεφάλαιο ΕΑ’ με τίτλο «ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΡΙΣΕΩΝ», β) προστίθεται άρθρο 53Α το οποίο εντάσσεται στο Κεφάλαιο ΕΑ’, ως εξής:
«ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΑ’ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΡΙΣΕΩΝ
Άρθρο 53Α Μητρώο Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών και καθαρισμοί οικοπεδικών και ακάλυπτων χώρων
1. Στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας συστήνεται και λειτουργεί Εθνικό Μητρώο Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών με αντικείμενο την καταγραφή των υποχρεώσεων των πολιτών κατά την αντιπυρική περίοδο.
2. Για την ορθή τήρηση του Μητρώου της παρ. 1:α) καθιερώνεται η διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων, καιβ) ανατίθεται στο πυροσβεστικό σώμα και στους οικείους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.), από κοινού ή μεμονωμένα, να διενεργούν ελέγχους και με χρήση σύγχρονων ηλεκτρονικών μέσων καταγραφής ή απεικόνισης της τήρησης των μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας, ανά ιδιοκτησία.
3. Οι ιδιοκτήτες, επικαρπωτές, μισθωτές ή υπομισθωτές οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων, που βρίσκονται:
α) σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων,
β) σε περιοχές εντός ορίων οικισμών, χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο,
γ) σε εκτάσεις εντός ακτίνας εκατό (100) μέτρων από τα όρια των περ. α) και β), κατόπιν ενημέρωσης της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας, και
δ) εκτός σχεδίου γηπέδων με κτίσμα, για τις εκτάσεις που δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, σύμφωνα με τον δασικό χάρτη της περιοχής και κατόπιν ενημέρωσης της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας, προβαίνουν σε καθαρισμό των ανωτέρω χώρων από την 1η μέχρι την 30ή Απριλίου κάθε έτους, και στη συντήρηση αυτού, καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ήτοι από την 1η Μαΐου έως την 31η Οκτωβρίου, για την αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της.
4. Οι υπόχρεοι της παρ. 3, μέχρι την 30ή Απριλίου κάθε έτους, προβαίνουν στην υποβολή υπεύθυνης δήλωσης ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων πυροπροστασίας των ιδιοκτησιών τους στο Εθνικό Μητρώο της παρ. 1. Για την αποτελεσματική διενέργεια των ελέγχων, ως προς την τήρηση των υποχρεώσεων του πρώτου εδαφίου, δημιουργείται ηλεκτρονική φόρμα καταγγελιών.
5. Στους υπόχρεους που δεν υποβάλλουν τη δήλωση της παρ. 4, επιβάλλεται πρόστιμο ύψους χιλίων (1.000) ευρώ.
6. Τα στοιχεία του Μητρώου διαβιβάζονται εντός αποκλειστικής προθεσμίας πέντε (5) ημερών, από την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής δήλωσης, για τη διενέργεια υποχρεωτικών καθαρισμών σε όλες τις ιδιοκτησίες για τις οποίες δεν προκύπτει ρητά η εκπλήρωση της υποχρέωσης της παρ. 1.
Σε κάθε περίπτωση καθαρισμού από τον Δήμο λόγω μη συμμόρφωσης στην υποχρέωση καθαρισμού εκ μέρους του ιδιοκτήτη, καταλογίζεται εξ ολοκλήρου στους υπόχρεους, από τον οικείο δήμο, η δαπάνη καθαρισμού του χώρου και απομάκρυνσης των υλικών.
Η δαπάνη αποτελεί έσοδο του οικείου δήμου και εισπράττεται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Σε κάθε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας δήλωσης καθαρισμού, τεκμαίρεται ως παρασχεθείσα η συναίνεση του υποχρέου στη διενέργεια καθαρισμού του οικοπέδου του από τον οικείο δήμο.Καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος της υποχρέωσης της παρ. 1, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης διενεργούν δειγματοληπτικούς ελέγχους και στους υπόχρεους που υπέβαλαν θετική δήλωση.
7. Η υποβολή ψευδούς δήλωσης στο Εθνικό Μητρώο της παρ. 1, ως προς την τήρηση της σχετικής υποχρέωσης, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο (2) ετών και χρηματική ποινή εκατόν ογδόντα (180) έως τριακόσιες εξήντα (360) ημερήσιες μονάδες. Το ύψος της κάθε ημερήσιας μονάδας δεν μπορεί να είναι κατώτερο από εβδομήντα (70) ευρώ, ούτε ανώτερο από εκατό πενήντα (150) ευρώ.
8. Το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας διασφαλίζει την προστασία των δικαιωμάτων των προσώπων, της ιδιοκτησίας τους και των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ιδίως σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 (L 119, Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων, ΓΚΠΔ) και τον ν. 4624/2019 (Α’ 137).
9. Το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ) ορίζεται για λογαριασμό του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας ως εκτελών την επεξεργασία των δεδομένων που καταχωρίζονται στο ανωτέρω Μητρώο.
Προς τον σκοπό αυτόν, κατ’ εφαρμογή της περ. ε) της παρ. 1 του άρθρου 6, της περ. θ) της παρ. 2 του άρθρου 9 και του άρθρου 28 του ΓΚΠΔ, αναλαμβάνει τον τεχνικό σχεδιασμό, την υλοποίηση, την οργάνωση της μετάπτωσης των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και άλλων δεδομένων από κάθε πηγή, την τήρηση υπό συνθήκες που διασφαλίζουν την ακεραιότητα, την εμπιστευτικότητα και τη διαθεσιμότητα των δεδομένων και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
Μεταξύ του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και του ΕΔΥΤΕ υπογράφεται Συμφωνητικό Επεξεργασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, στο οποίο αναλύονται ειδικότερα οι ρόλοι, ευθύνες και υποχρεώσεις των συμβαλλομένων.
10. α) Με κοινή απόφαση των υπουργών Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης δύνανται να ρυθμίζονται ειδικότερα τεχνικά ή λεπτομερειακά θέματα σχετικά ιδίως με:αα) τη λειτουργία του Μητρώου του παρόντος, βάσει των ειδικότερων σκοπών του,
αβ) τη συλλογή, τήρηση και κάθε περαιτέρω επεξεργασία στοιχείων και δεδομένων που καταχωρίζονται σε αυτό και την ασφάλεια της επεξεργασίας τους, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης τεχνικών ανωνυμοποίησης, ψευδωνυμοποίησης και κρυπτογράφησης,
αγ) την άσκηση των δικαιωμάτων των υποκειμένων των δεδομένων και τον τρόπο επεξεργασίας αυτών από τους αποδέκτες,
αδ) τους ακριβείς όρους της διάθεσης συγκεντρωτικών στοιχείων στατιστικής φύσης, καιαε) τις απαιτούμενες διαλειτουργικότητες, τη διαδικασία της αυθεντικοποίησης και τα πρόσθετα στοιχεία που αναγράφονται στη βεβαίωση.
β) Με κοινή απόφαση των υπουργών Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών καθορίζονται ο τρόπος επιβολής, η διαδικασία είσπραξης και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα για την εφαρμογή της παρ. 5.»