Η μεταβατική κυβέρνηση της Βολιβίας ανακοίνωσε ότι απαίτησε τόσο διπλωμάτες όσο και υπήκοοι της Βενεζουέλας και της Κούβας να εγκαταλείψουν την επικράτεια, ανάμεσά τους εκατοντάδες κουβανοί γιατροί, αφού τους κατηγόρησε ότι «υποκίνησαν ταραχές» μετά την παραίτηση του σοσιαλιστή πρώην προέδρου Έβο Μοράλες την Κυριακή.
Οι σαρωτικές αλλαγές στην εξωτερική πολιτική της χώρας των Άνδεων, οι οποίες παρουσιάστηκαν χθες από τη νέα υπουργό Εξωτερικών Κάρεν Λονγκαρίτς, καταγράφονται την ώρα που συνεχίζονται οι κινητοποιήσεις εναντίον της κυβέρνησης της συντηρητικής μεταβατικής προέδρου Τζανίνε Άνιες, εν μέσω της πιο σοβαρής κρίσης στη Βολιβία την τελευταία δεκαετία και πλέον.
Το Καράκας και η Αβάνα ήταν σύμμαχοι-κλειδιά του σοσιαλιστή πολιτικού ο οποίος έγινε ο πρώτος αυτόχθονας που ανέλαβε την προεδρία της Βολιβίας, καταγάγοντας σαρωτική νίκη, το 2006. Ο Έβο Μοράλες παραιτήθηκε υπό την πίεση του στρατού την Κυριακή, έπειτα από τρεις εβδομάδες διαδηλώσεων της αντιπολίτευσης και βίαιων επεισοδίων, μετά τις προεδρικές εκλογές της 20ής Οκτωβρίου, στις οποίες οι αντίπαλοί του κατήγγειλαν ότι διαπράχθηκε νοθεία.
Ο Μοράλες και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησής του Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα εγκατέλειψαν τη χώρα αυτή την εβδομάδα για το Μεξικό, που τους προσέφερε πολιτικό άσυλο. Στο μεταξύ οι διαδηλώσεις υποστηρικτών του αυτόχθονα ηγέτη συνεχίστηκαν, στην πρωτεύουσα Λα Πας, στο γειτονικό Ελ Άλτο, αλλά και στην Κοτσαμπάμπα, όπου υπάρχουν πληροφορίες για εκατοντάδες συλλήψεις.
Η Λονγκαρίτς ανέφερε ότι θα επαναπατριστούν αεροπορικώς στην Κούβα 725 υπήκοοί της, κυρίως γιατροί, στους οποίους πρόσαψε ότι αναμίχθηκαν στις ταραχές. Ζήτησε επίσης όλοι οι διπλωμάτες της Βενεζουέλας να εγκαταλείψουν τη Βολιβία για τον ίδιο λόγο.
«Έγιναν πολλές καταγγελίες ότι κουβανοί υπήκοοι αναμίχθηκαν στις επιθετικές ενέργειες που ταλανίζουν τη χώρα μας τις τελευταίες ημέρες», είπε η υπουργός Εξωτερικών της μεταβατικής κυβέρνησης.
Σε ανακοίνωσή της, η διπλωματία της Κούβας διέψευσε ότι οι κουβανοί γιατροί που βρίσκονται στη Βολιβία αναμίχθηκαν σε ταραχές, ενώ κατήγγειλε πως ορισμένοι εξ αυτών υπέστησαν επιθέσεις.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Βενεζουέλας δεν απάντησε αμέσως όταν του ζητήθηκε σχόλιο για την απόφαση της μεταβατικής κυβέρνησης της Βολιβίας.
Άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπως η Βραζιλία και ο Ισημερινός, επίσης έδιωξαν από το έδαφός τους πολίτες της Κούβας όταν ανέλαβαν νέες κυβερνήσεις τελευταία.
Η Κούβα εξασφαλίζει εδώ και δεκαετίες έσοδα στέλνοντας δεκάδες χιλιάδες στελέχη των υπηρεσιών υγείας της νήσου, που έχουν εξαίρετη φήμη, να εργαστούν σε πάνω από 60 χώρες. Έχουν διατυπωθεί κατηγορίες σε βάρος της Αβάνας ότι κακομεταχειρίζεται το ιατρικό της προσωπικό και ότι το αναγκάζει να παίρνει μέρος σε πολιτικές δραστηριότητες, κάτι που η κυβέρνηση της νήσου διαψεύδει.
Τόσο η Κούβα όσο και η Βενεζουέλα εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους στον Μοράλες, που τονίζει ότι εξαναγκάστηκε σε παραίτηση με πραξικόπημα.
Η Λονγκαρίτς δήλωσε ακόμη ότι κάλεσε τον πρεσβευτή του Μεξικού στη Λα Πας και του εξέφρασε τη δυσαρέσκεια της μεταβατικής κυβέρνησης για την τιμητική υποδοχή της οποίας έτυχε ο Μοράλες στο Μεξικό, που κατ’ αυτήν παραβαίνει τους κανόνες για το πολιτικό άσυλο.
Τουλάχιστον 10 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στις διαδηλώσεις και στις ταραχές που ακολούθησαν τις προεδρικές εκλογές του Οκτωβρίου, σύμφωνα με τη γενική εισαγγελία.
Η αστυνομία έκανε χθες εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων στη Λα Πας, σύμφωνα με τοπικά ΜΜΕ, ενώ τα σχολεία παρέμειναν κλειστά.
Η Τζανίνε Άνιες διαβεβαίωσε χθες ότι ο Μοράλες είναι ελεύθερος να επιστρέψει στη Βολιβία, αλλά συμπλήρωσε πως θα κληθεί να λογοδοτήσει στη δικαιοσύνη, καθώς τον βαρύνουν κατηγορίες για νοθεία στις εκλογές και για διαφορά, αφού πλέον δεν χαίρει ασυλίας. Έχει ήδη δηλώσει ότι δεν θα επιτραπεί στον πρώην πρόεδρο να πάρει μέρος στις νέες εκλογές που θα προκηρύξει η μεταβατική κυβέρνηση.
Ο Κάρλος Μέσα, ο κυριότερος αντίπαλος του Μοράλες στις εκλογές του Οκτωβρίου, προέτρεψε από την πλευρά του την Άνιες να ανακοινώσει το χρονοδιάγραμμα των εκλογών ως την Κυριακή. Είναι «πολύ σημαντικό η διεθνής κοινότητα και η χώρα να γνωρίζει ότι ορίστηκε ημερομηνία», τόνισε στο πλαίσιο συνέντευξής του στην ισπανική εφημερίδα El País.
Η νέα πρόεδρος της Γερουσίας της Βολιβίας Μόνικα Έβα Κόπα Μούργα, η οποία ανήκει στο Κίνημα προς τον Σοσιαλισμό (MAS), το κόμμα του Μοράλες, δήλωσε την Πέμπτη ότι συνήφθη καταρχήν συμφωνία για την διεξαγωγή νέων εκλογών. Ωστόσο είναι ακόμη άγνωστο ποιος θα είναι ο υποψήφιος του MAS για την προεδρία της χώρας.
ΟΗΕ: «Αναίτια και δυσανάλογη χρήση βίας»
Η Υπατη Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Μισέλ Μπατσελέτ κατήγγειλε το Σάββατο «την αναίτια και δυσανάλογη χρήση βίας στην Βολιβία από το στρατό και την αστυνομία».
Αυτή υπερβολική χρήση βίας «είναι εξαιρετικά επικίνδυνη» και να μπορούσε να οδηγήσει στην παρεκτροπή της κατάστασης», αναφέρεται σε ανακοίνωση που εξέδωσε.
Η Υπατη Αρμοστής υπενθυμίζει ότι 17 άνθρωποι σκοτώθηκαν από την έναρξη του κινήματος διαμαρτυρίας που συγκλονίζει την Βολιβία, 14 μετά την φυγή του πρώην προέδρου Εβο Μοράλες στο Μεξικό εδώ και έξι ημέρες.
«Οι πρώτοι θάνατοι οφείλονταν κυρίως στις βίαιες συγκρούσεις μεταξύ αντιτιθέμενων διαδηλωτών, αλλά οι πιο πρόσφατοι φαίνεται ότι είναι αποτέλεσμα αναίτιας και δυσανάλογης χρήσης βίας από την αστυνομία και τον στρατό».
«Είναι μία εξαιρετικά επικίνδυνη εξέλιξη διότι, αντί να κατευνάζει την βία, μπορεί να την επιδεινώσει περαιτέρω», εξηγεί η Μπατσελέτ. «Η κατάσταση στην Βολιβία θα μπορούσε να εκτροχιασθεί εάν οι αρχές δεν την διαχειρισθούν με επιδεξιότητα και σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες που διέπουν την χρήση βίας και με πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Πέντε αγρότες υποστηρικτές του Εβο Μοράλες σκοτώθηκαν χθες σε προάστιο της Κοτσαμπάμπα, προπύργιο του πρώην προέδρου, όπου συγκρούσεις έφεραν αντιμέτωπους χιλιάδες διαδηλωτές με τις δυνάμεις ασφαλείας που τους εμπόδιζαν να κινηθούν προς το κέντρο της πόλης.
Η Διαμερικανική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιβεβαίωσε τους πέντε θανάτους και κατήγγειλε «την χρήση δυσανάλογης αστυνομικής και στρατιωτικής βίας» για την καταστολή των διαδηλώσεων.
Η Μπατσελέτ καταγγέλλει επίσης «μαζικές συλλήψεις και φυλακίσεις», δηλώνοντας ότι περισσότεροι από 600 άνθρωποι κρατούνται από τις 21 Οκτωβρίου «πολλοί από τους οποίους (συνελήφθησαν) τις τελευταίες ημέρες».
Η Υπατη Αρμοστής ζητεί από τις βολιβιανές αρχές να ανακοινώσουν τον αριθμό των συλληφθέντων, των τραυματιών και των νεκρών και απαιτεί «ταχεία, αντικειμενική, διαφανή και πλήρη » έρευνα για τα γεγονότα.