Ούτε μία εβδομάδα μετά την ήττα του κυβερνώντος στην Βόρεια Μακεδονία, Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SDSM) του Ζοραν Ζάεφ στις δημοτικές εκλογές, και ακόμη λιγότερα 24ωρα μετά την κοινή δέσμευση των κομμάτων που μετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό πως θητεία θα εξαντληθεί ακόμη μετά την πρόθεση παραίτησης του πρωθυπουργού, και η αποστασία του αλβανικού κόμματος BESA άλλαξε τα πάντα.
Ο ηγέτης του, δεξιού κόμματος της αντιπολίτευσης, VMRO DPMNE Χρίστιαν Μίτσκοσκι ανακοίνωσε πως πλέον έχει την πλειοψηφία των 61 εδρών - στην Βουλή των 120- χάρη στο BESA, αφού ήδη στις δυνάμεις του υπολόγιζε το κόμμα Συμμαχία για τους Αλβανούς.
Μίτσκοσκι: Θα προσπαθήσω
«Η νέα πλειοψηφία σημαίνει σίγουρα ένα πράγμα, ότι αυτή η κυβέρνηση του [Ζόραν] Ζάεφ, που είναι η πηγή όλων των προβλημάτων, καταρρέει», είπε ο Μιτσκόκι σε συνέντευξη Τύπου το Σάββατο.
Όπως είπε, τώρα υπάρχουν δύο επιλογές. «Το διάστημα που ακολουθεί θα προσπαθήσω, επαναλαμβάνω θα προσπαθήσω, να σχηματίσω νέα κυβέρνηση. Αυτό θα συμβεί μόνο εάν είμαι βέβαιος ότι αυτή θα είναι μια κυβέρνηση με σταθερή πολιτική αξιοπιστία και αποτελεσματικότητα που απαιτείται για την αντιμετώπιση των σοβαρών προκλήσεων που έρχονται. Εάν αυτό δεν συμβεί…τότε αυτό που απομένει ως η μόνη επιλογή είναι οι άμεση προσφυγής στις κάλπες», είπε ο Μίτσκοσκι.
Ο βασικός παράγοντας που έγειρε την πλάστιγγα υπέρ της αντιπολίτευσης ήταν φυσικά αποστασία του μικρού αλβανικού κόμματος BESA, του οποίου οι τέσσερις βουλευτές στήριζαν την κυβερνητική πλειοψηφία του Ζάεφ η οποία συγκέντρωνε 62 βουλευτές.
Αφού όμως ο αρχηγός της BESA Μπιλάλ Κασάμι κέρδισε την κούρσα για τη δημαρχία στο Τέτοβο την περασμένη Κυριακή, το κόμμα θα έχει πλέον τρεις βουλευτές. Η θέση του Κασάμι ως βουλευτής θα πάει στο κόμμα των Σοσιαλδημοκρατών του Ζάεφ καθώς τα κόμματα είχαν κοινή λίστα στις προηγούμενες γενικές εκλογές του 2020.
Η εξέλιξη αυτή αυτή φάνηκε να αποδυναμώνει το BESA ενώ η ανακοίνωση του Ζάεφ την περασμένη Κυριακή περί παραίτησης βύθισε την κυβερνητική του συμμαχία σε αχαρτογράφητα νερά.
Το παρασκήνιο της αποστασίας
Μέχρι την Πέμπτη, ο Κασάμι και το BESA ορκίστηκαν επανειλημμένα πίστη στη κυβερνητική πλειοψηφία, επιμένοντας ότι ήταν εύθραυστη αλλά σταθερή και λέγοντας ότι θα πρέπει να συνεχίσει να ηγείται της χώρας μέχρι τις επόμενες τακτικές κοινοβουλευτικές εκλογές το 2024.
Αλλά το κόμμα, όπως ανάφερει το Balkan Insight, άλλαξε στρατόπεδο το βράδυ της Παρασκευής, υποστηρίζοντας πως η τωρινή του απόφαση επηρεάστηκε από τις ενέργειες του εταίρου και μεγαλύτερου αλβανικού κόμματος που μετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό, Δημοκρατικής Ένωσης για την Ένταξη, DUI, που κατέθεσε καταγγελίες στην Κρατική Εκλογική Επιτροπή για την οριακή νίκη της BESA στον μικρό δήμο Ζελίνου.
Αν και κυβερνητικοί εταίροι, BESA και η DUI είναι σκληροί αντίπαλοι μέσα στο αλβανικό μπλοκ και ανταγωνιστές στις τοπικές εκλογές σε δήμους όπου είναι έντονο το αλβανικό στοιχείο.
Βασική υποστήριξη για το μπλοκ του Μίτσκοσκι έλαβε το βράδυ της Παρασκευής και από το μικρό κόμμα της αντιπολίτευσης Levica, το οποίο έχει δύο βουλευτές στην κυβέρνηση.
Αυτό το κόμμα ήταν προηγουμένως απρόθυμο να ενώσει τις δυνάμεις του με το VMRO DPMNE, χτίζοντας την εικόνα του ως ανεξάρτητου.
«Ναι, υπάρχει νέα πλειοψηφία. Αυτό είναι επίσημο. Έχουμε 61 βουλευτές με δυνατότητα να φτάσουμε τους 64», έλεγε την Παρασκευή το βράδυ στο Klan TV ο αρχηγός της Levica, Ντιμιτάρ Απάσιεφ.
Αμηχανία, νευρικότητα και οργή
Στο μεταξύ οι αντιδράσεις των εναπομεινάντων κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού είναι από νευρικές έως οργισμένες.
Το κυβερνών SDSM του υπό παραίτηση πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ, σε ανακοίνωσή του κατηγόρησε τον αρχηγό του αντιπολιτευόμενου κόμματος VMRO-DPMNE ότι ενδιαφέρεται μόνο για την εξουσία και δεν διαθέτει κανένα πολιτικό πρόγραμμα. «Θα δούμε αυτές τις μέρες αν θα εκλεγεί μια νέα αντιδημοκρατική, αντι-ΝΑΤΟϊκή και αντιευρωπαϊκή κυβέρνηση, μία κυβέρνηση κατά των Πρεσπών και αν ο Μίτσκοσκι έχει ικανότητες και υπευθυνότητα. Το SDSM είναι στο πλευρό των πολιτών, στο πλευρό του εθνικού συμφέροντος και της προόδου της χώρας. Καλούμε όλες τις προοδευτικές δημοκρατικές δυνάμεις και όλους τους βουλευτές που είναι υπέρ του ευρωπαϊκού μέλλοντος της χώρας μας, της δικαιοσύνης και της οικονομικής προόδου να συνεργαστούν και να σταθούν υπεύθυνα στο πλευρό της δημοκρατικής επιλογής» σημειώνεται ακόμη στην ανακοίνωση του SDSM.
Ο δε Αλί Αχμέτι, αρχηγός του DUI, του μεγαλύτερου αλβανικού κόμματος στη Βόρεια Μακεδονία, που συμμετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό ανέφερε, σε ανάρτησή του σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, ότι βρίσκεται σε επαφή με όλα τα κόμματα στη χώρα εκτός από αυτά που αντιτίθενται στις Συμφωνίες της Οχρίδας, των Πρεσπών, στη συμφωνία φιλίας Βόρειας Μακεδονίας-Βουλγαρίας, καθώς και στο ευρωατλαντικό μέλλον της χώρας, προκειμένου να διαχειριστεί την κατάσταση.
Τα σενάρια της επόμενης μέρας
Το τι θα συμβεί στη συνέχεια στη μπερδεμένη πολιτική σκηνή της Βόρειας Μακεδονίας δεν είναι διόλου ξεκάθαρο.
Εάν ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ καταθέσει την επίσημη παραίτησή του στο κοινοβούλιο, δεν θα χρειαστεί ψήφος δυσπιστίας με αίτημα της αντιπολίτευσης. Ωστόσο, σε περίπτωση που δεν το κάνει, ο Μίτσκοσκι ήταν κατηγορηματικός ότι θα καταθέσουν πρόταση δυσπιστίας.
Και στις δύο περιπτώσεις, ο αρχηγός του κράτους, Στέβο Πενταρόβσκι, θα πρέπει να κάνει το επόμενο βήμα δηλαδή να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον αρχηγό του μπλοκ που έχει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ο οποίος με τη σειρά του θα έχει στη διάθεσή του 20 ημέρες για να προτείνει νέο κυβερνητικό υπουργικό συμβούλιο.
Εάν αποτύχει, η χώρα θα οδηγηθεί σε πρόωρες εθνικές εκλογές.
Πηγές: Balkan Insight, AΠΕ-ΜΠΕ