Το πρόβλημα συμπεριφοράς από μέρους της Βόρειας Μακεδονίας, που εκδηλώθηκε σε επίπεδο εμβλημάτων και ορολογίας της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας στην διοργάνωση EURO 2020 ήταν το πρώτο «κρούσμα», που απασχόλησε σε επίπεδο δημόσιου λόγου τις κυβερνήσεις της Αθήνας και των Σκοπίων, μετά την συμφωνία των Πρεσπών.
Για όσους παρακολουθούν συστηματικά τα πολιτικά πράγματα στην γειτονική χώρα, όμως, δεν είναι δύσκολο να αντιληφθούν ότι η χρονική στιγμή που εκδηλώθηκε η μικρο-ένταση με αφορμή το EURO, δεν είναι εντελώς τυχαία.
Στη Βόρεια Μακεδονία θα διεξαχθούν δημοτικές εκλογές το φθινόπωρο και η κυβέρνηση Ζάεφ έχει λόγους να αισθάνεται αγχωμένη.
Στο ερώτημα, εάν το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έχει λόγους να πιστεύει ότι υποκρύπτει κάτι σοβαρό η «αμέλεια» με τις στολές της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της γείτονος, όπου «ξέχασαν» οι αρμόδιοι να προσθέσουν τη λέξη «Βόρεια», αρμόδιες διπλωματικές πηγές σημειώνουν στη Huffpost ότι δεν αξιολογούν το συγκεκριμένο συμβάν ως κάτι περισσότερο από μία εκδήλωση λαϊκισμού - με βασικό αποδέκτη το εσωτερικό ακροατήριο στη Βόρεια Μακεδονία, ενόψει των δημοτικών εκλογών του Οκτωβρίου.
Το χρονικό της κόντρας
Προκαλώντας δυσανάλογο ως προς την ουσία της υπόθεσης «ντόρο», αλλά δικαιολογημένες αντιδράσεις λόγω των εντυπώσεων και της δημοσιότητας, η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Βόρειας Μακεδονίας έκανε μία μάλλον αφελή επίδειξη υπερ-πατριωτισμού, στέλνοντας τους ποδοσφαιριστές της εθνικής ομάδας της χώρας στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα, χωρίς τη λέξη «Βόρεια» στις φανέλες και στα σορτς που φορούσαν.
Ωστόσο, η αλληλουχία των αντιδράσεων που ακολούθησαν οδηγεί στο συμπέρασμα ότι είναι τραβηγμένο να θεωρήσει κάποιος «προσχεδιασμένη» την προκλητική - αλλά αφελή - στάση της γείτονος:
- Η αρχική αντίδραση της Αθήνας εκδηλώθηκε μέσω μη διπλωματικής οδού. Ήταν ο υφυπουργός Αθλητισμού Λευτέρης Αυγενάκης και ο πρόεδρος της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας Θοδωρής Ζαγοράκης που πήραν πάνω τους σε πρώτο χρόνο την ευθύνη να αποδοκιμάσουν την πρακτική της αθλητικής ηγεσίας της Βόρειας Μακεδονίας. Εκ των υστέρων, Έλληνες διπλωμάτες διαπιστώνουν ότι υπήρξε μάλλον βιασύνη σε αυτές τις αντιδράσεις, από την ώρα που το θέμα αποτελεί κατ′ εξοχήν αντικείμενο διπλωματικών χειρισμών και μάλιστα σε πολλά επίπεδα...
- Η απάντηση του Οσμάνι: «Η Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου της Μακεδονίας (FFM) είναι ένας ανεξάρτητος και μη κερδοσκοπικός οργανισμός που είναι εγγεγραμμένος στο Γενικό Μητρώο ως ένωση και ως εκ τούτου δεν χρηματοδοτείται από το κράτος. Η Συμφωνία των Πρεσπών αναφέρεται σε ιδρύματα που λαμβάνουν κρατική επιχορήγηση. Από τη στιγμή που η FFM δεν λαμβάνει λεφτά από το κράτος, δεν έχει υποχρέωση να προσαρμοστεί στη Συμφωνία των Πρεσπών. Οι κωδικοί των εμπορικών σημάτων βάσει της Συμφωνίας των Πρεσπών είναι οι εξής: κωδικοί MK και MKD. Κάποιοι ρωτούν γιατί δεν χρησιμοποιείται ο κωδικός NMΚ (North Macedonia), αλλά αυτός ο κωδικός ορίζεται μόνο για τις πινακίδες των αυτοκινήτων, σύμφωνα με τη Συμφωνία Πρεσπών».
- H επίσημη αντίδραση της ελληνικής πλευράς ήταν το αυτονόητο. Μία επιστολή του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια προς τον ομόλογό του Μπουγιάρ Οσμάνι, με την παρατήρηση ότι ενώ η τηλεόραση της Βόρειας Μακεδονίας “MRT” χρηματοδοτείται απευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό (όχι από ανταποδοτικό τέλος) και ως εκ τούτου, βάσει της Συμφωνίας των Πρεσπών οφείλει να χρησιμοποιεί την επίσημη ονομασία της χώρας, στη μετάδοση του αγώνα έπραξε εντελώς το αντίθετο: οι δύο σχολιαστές του αγώνα έκαναν συνεχώς λόγο για «εθνική της Μακεδονίας» και αποκαλούσαν τη χώρα «Μακεδονία».
- H επόμενη κίνηση ήρθε από τον πρωθυπουργό της γείτονος Ζόραν Ζάεφ, ο οποίος τράβηξε προς στιγμήν το σχοινί, δηλώνοντας: «Στο στάδιο του Άμστερνταμ υποστηρίζω δυνατά την εθνική ποδοσφαιρική ομάδα της Μακεδονίας».
Η αναδίπλωση Ζάεφ
Η δήλωση Ζάεφ προκάλεσε σοβαρή ενόχληση στην Αθήνα, με αποτέλεσμα να σταλούν μηνύματα σε ανώτερο επίπεδο αυτή τη φορά προς τα Σκόπια.
Η ελληνική πλευρά έσπευσε να «υπενθυμίσει» ότι εκκρεμεί η κύρωση των πρωτοκόλλων που έχουν συναφθεί με την Βόρεια Μακεδονία, από μέρους του ελληνικού κοινοβουλίου. Ως αποτέλεσμα, έγινε κατανοητό από την άλλη πλευρά ότι υπάρχουν και όρια στον λαϊκισμό και ο ο Ζάεφ έκανε μία γραπτή δήλωση στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στην ΕΡΤ σημειώνοντας:
«Όλη η Ευρώπη γνωρίζει ότι η εθνική μας ομάδα ποδοσφαίρου εκπροσωπεί τη Βόρεια Μακεδονία στο Πρωτάθλημα.
Ακόμα και αν η Ομοσπονδία δεν αποτελεί δημόσια οντότητα, η εθνική ομάδα είναι. Όπως αυτό συμβαίνει σε όλες τις χώρες του κόσμου. Έτσι είναι και πρέπει να είναι σαφές σε όλα τα επίπεδα και στον καθένα ότι είναι η εθνική ομάδα της Βόρειας Μακεδονίας, ανεξάρτητα από τα αρχικά της Ομοσπονδίας στη φανέλα.
Έχουμε ήδη θέσει αυτό το θέμα στην Ομοσπονδία και θα επιλυθεί το αμέσως επόμενο διάστημα στη βάση της Συμφωνίας των Πρεσπών και των κανόνων και παραδόσεων της UEFA.
Η εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών είναι ένα έργο σε εξέλιξη και ο στόχος μας είναι να βρίσκουμε σταδιακά με τους γείτονές μας λύσεις που εφαρμόζουν την συμφωνία και μας ωθούν μπροστά, στη βάση της συνεργασίας και του αμοιβαίου σεβασμού».